การออกไปท่องเที่ยวตามแหล่งธรรมชาติ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การไปเดินตามถ้ำต่าง ๆ ถือเป็นการช่วยเยียวยาจิตใจได้นะคะ แต่จะดียิ่งขึ้นไปอีก หากเราเตรียมตัวรับมือกับสถานการณ์ไม่คาดฝันไว้ด้วย

จากการติดตามข่าวทีมหมูป่า หรือน้อง ๆ นักฟุตบอลทั้ง 12 คน (รวมโค้ชด้วยเป็น 13 คน) เข้าไปติดอยู่ในถ้ำหลวง จนเครียดกันอยู่หลายวัน และตอนนี้ทีมค้นหาพบตัวน้อง ๆ แล้ว ยอมรับเลยว่าโล่งใจมาก ๆ และขณะเดียวกันก็ตระหนักถึงความสำคัญในการเตรียมตัวรับมือกับสถานการณ์ที่ไม่คาดฝัน หากเราไปท่องเที่ยวตามแหล่งธรรมชาติต่าง ๆ โดยเฉพาะการไป “ถ้ำ” ด้วยล่ะค่ะ

เราจะขอถือเหตุการณ์นี้เป็นบทเรียนสำคัญ และนำ 10 ข้อควรปฏิบัติในการเที่ยวถ้ำมาฝาก เพื่อให้พวกเราทุกคนเตรียมพร้อมรับมือ และแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ได้อย่างทันท่วงทีค่ะ

1. ตรวจเช็คสภาพอากาศ และสภาพของถ้ำที่จะไป

อันดับแรก ควรตรวจสอบสภาพอากาศก่อนว่าช่วงที่จะไปตรงกับฤดูฝน ฤดูน้ำหลาก หรือช่วงที่มีฝนตกหรือไม่ เพราะหากมีฝนตก อาจทำให้ดินแถวนั้นอ่อนตัว นอกจากจะลื่นแล้วยังอาจมีน้ำขัง หรือน้ำท่วมในบริเวณถ้ำได้

นอกจากนี้ควรทำการบ้านเกี่ยวกับถ้ำที่จะไปให้ดี ว่าเป็นถ้ำลักษณะใด เป็นถ้ำปลายเปิดมีทางออก หรือเป็นถ้ำตัน มีเส้นทางการเดินคดเคี้ยวประมาณไหน เพื่อลดความเสี่ยงในการเดินหลงอยู่ในถ้ำค่ะ

2. ควรมีเจ้าหน้าที่นำทาง หรือแจ้งเจ้าหน้าที่ทุกครั้ง

การไปเที่ยวถ้ำทุกครั้ง ควรมีเจ้าหน้าที่นำทาง เพราะเจ้าหน้าที่คุ้นเคยกับเส้นทางในถ้ำมากกว่าเรา และสามารถช่วยเราแก้ปัญหาได้ในกรณีที่ติดอยู่ในถ้ำ แต่หากไม่มีเจ้าหน้าที่นำทาง ควรแจ้งเจ้าหน้าที่ทุกครั้งว่ามากี่คน จะเข้าไปที่ถ้ำอะไร ใช้เวลาประมาณไหน หากเกิดกรณีฉุกเฉิน เจ้าหน้าที่จะได้ดำเนินการช่วยเหลือได้อย่างทันท่วงที

3. เสื้อผ้าควรรัดกุม เคลื่อนไหวสะดวก

ควรเลือกเสื้อผ้าที่รัดกุม ระบายอากาศได้ดี และไม่อมน้ำ ส่วนรองเท้าควรเลือกประเภทหุ้มส้น และที่พื้นมีดอกยาง เพื่อป้องกันการลื่นล้มภายในถ้ำค่ะ

แต่ถ้ายังเป็นกังวล จะเตรียมถุงมือ สนับเข่า สนับแข้ง และหมวกกันกระแทกติดไปด้วยก็ได้นะคะ กันไว้ดีกว่าแก้เนอะ

4. เลือกใช้เป้ขนาดพอเหมาะ และมีช่องใส่ของหลายช่อง

การเลือกใช้เป้ที่มีขนาดกำลังดี และมีช่องเก็บของหลายช่อง ช่วยลดภาระในการหยิบเป้มาเปิดเข้าเปิดออกได้เป็นอย่างดี และควรต้องจดจำด้วยว่าใส่อะไรไว้ตรงไหนบ้าง เผื่อเกิดเหตุฉุกเฉินจะได้หยิบฉวยออกมาใช้ได้ทันเวลาค่ะ

5. พกไฟฉายติดตัว พร้อมแบตสำรอง

จะเป็นไฟฉายแบบกระบอก หรือไฟฉายชนิดสวมศีรษะก็ได้ค่ะ ขอแค่มีขนาดกำลังดี ไม่ใหญ่หรือเล็กเกินไปก็พอ เพราะในถ้ำค่อนข้างมืด อาจต้องใช้ส่องทางตลอดเวลา หากเป็นไฟฉายแบบกระบอก แนะนำให้มีสายสำหรับคล้องคอด้วยนะคะ เผื่อทำลื่นหลุดมือไปล่ะแย่เลย

แล้วก็อย่าลืมพกแบตหรือถ่านสำรองไปด้วยนะคะ (ถ้าใครยังไม่หายกังวล จะพกไฟฉายกระบอกเล็ก ๆ ติดไปสำรองอีกก็ได้เหมือนกัน)

6. เตรียมเข็มทิศไปด้วย

บางคนดาวน์โหลดแอปเข็มทิศมาใช้ เพราะคิดว่าน่าจะแทนกันได้ ขอบอกว่า “คิดผิด” เลยค่ะ เพราะในถ้ำสัญญาณมือถือแทบจะไม่มี ดังนั้นสมาร์ทโฟนทั้งหลายนี่พับเก็บไปได้เลย หันมาใช้เข็มทิศแบบออริจินอลเถอะค่ะ เสถียรกว่า แถมยังช่วยไม่ให้เราหลงทิศได้ง่าย ๆ ด้วยนะ

7. ตรวจเช็คน้ำดื่มและเสบียงแห้งให้พร้อม

แน่นอนว่าการเดินเข้าไปในถ้ำ แม้จะช่วงเวลาสั้น ๆ ก็ควรเตรียมเสบียงและตรวจเช็คน้ำดื่มด้วยว่ามีพร้อมหรือไม่ บางทีเราดื่มน้ำไปเรื่อย ๆ แล้วไม่ได้เติม มารู้ตัวอีกทีหมดขวดจะแย่ได้ค่ะ ส่วนเสบียง ควรเป็นของแห้งที่พกได้ทั้งวันแบบไม่บูดไม่เสีย และควรเป็นของกินเล่นจำพวกแสน็ค หรือบาร์สำเร็จรูปต่าง ๆ ไม่ควรนำอาหารเข้าไปกินเป็นกิจจะลักษณะ 

8. ห้ามลืมพกชุดปฐมพยาบาลเบื้องต้นไปด้วย

ควรเตรียมชุดปฐมพยาบาลเบื้องต้นติดตัวไปด้วย ไม่ว่าจะเป็นยาสามัญ ยาทาแก้แมลงสัตว์กัดต่อย ยาดม หรือยาประจำตัวต่าง ๆ เผื่อเกิดกรณีฉุกเฉินจะได้นำออกมาใช้ได้ทันท่วงที

9. เตรียมเชือกที่เหนียว และแข็งแรงไปด้วย

การพกเชือกที่ค่อนข้างยาวและเหนียวติดตัวไป อาจเป็นประโยชน์ในกรณีที่เกิดอุบัติเหตุ หรือมีเหตุการณ์ไม่คาดฝันขึ้นได้ เพราะเชือกสามารถใช้ผูกสิ่งของ โรยตัว นำทาง และยึดเหนี่ยวสิ่งต่าง ๆ ได้

10. แจ้งแผนการเดินทางคร่าว ๆ กับครอบครัวทุกครั้ง

ก่อนออกเดินทางทุกครั้ง ควรแจ้งครอบครัวว่าจะไปเที่ยวที่ไหน กับใคร และไปกี่วัน เพื่อให้ครอบครัวรับทราบ หากเกิดเหตุการณ์ไม่คาดฝัน ครอบครัวจะได้ดำเนินการตามหาและช่วยเหลือได้อย่างทันท่วงที

นอกจาก 10 ข้อควรปฏิบัติในการไปเที่ยวถ้ำแล้ว เราควรทราบถึงข้อควรหลีกเลี่ยงในการเที่ยวถ้ำด้วยค่ะ เพื่อเป็นการอนุรักษ์ธรรมชาติให้อยู่กับเราไปนาน ๆ และป้องกันตัวเราไม่ให้ตกอยู่ในสถานการณ์อันตรายด้วยนั่นเอง

ข้อควรหลีกเลี่ยงมีทั้งหมด 10 ข้อ ดังนี้ค่ะ

1. ห้ามแตะต้องกลุ่มหินต่าง ๆ ภายในถ้ำ เพราะไขมันจากเหงื่อของเราอาจทำให้หินหยุดการเจริญเติบโต หรือ "หินตาย" ได้

2. ห้ามตีหรือเคาะหิน เพราะอาจทำให้หินพังทลายลงมาได้

3. ห้ามสูบบุหรี่ หรือก่อกองไฟภายในถ้ำ เพราะอาจทำให้ออกซิเจนในถ้ำลดลงได้

4. ห้ามนำอาหารใด ๆ เข้าไปรับประทานภายในถ้ำ (ยกเว้นเสบียงเล็กน้อย) รวมไปถึงทิ้งขยะต่าง ๆ เพราะอาจก่อให้เกิดมลพิษได้

5. ห้ามส่งเสียงดังหรือกระทำการใด ๆ ที่เป็นการรบกวนสัตว์ในถ้ำ

6. ห้ามเก็บสิ่งใด ๆ ออกมาจากถ้ำ

7. ห้ามเปลี่ยนทางน้ำ หรือสร้างสิ่งกีดขวางทางน้ำในถ้ำ

8. ห้ามขีดเขียน ทา หรือพ่นสีภายในถ้ำ

9. ห้ามตั้งแคมป์พักแรมในถ้ำ

10. ห้ามเดินออกนอกเส้นทางที่กำหนดไว้ เพราะอาจพลัดหลงจนไปอยู่ในบริเวณที่เป็นอันตรายได้

เมื่อศึกษาข้อมูล และเตรียมตัวมาอย่างดีแล้ว ก็พร้อมสำหรับการเที่ยวถ้ำแล้วล่ะค่ะ เหนือสิ่งอื่นใด ควรมีสติอยู่ตลอดเวลา ไม่ว่าจะเจออะไร หรืออยู่ในสถานการณ์ไหน อย่าแตกตื่นตกใจนะคะ ให้ทำใจนิ่ง ๆ ค่อย ๆ คิดแก้ปัญหาไปทีละขั้น เราเตรียมตัวมาดี เจออะไรก็ไม่หวั่นแล้วล่ะค่ะ 

แต่ตอนนี้ เรามาเอาใจช่วย #ทีมหมูป่า ออกจาก #ถ้ำหลวง กันเถอะ !!!

ขอขอบคุณข้อมูลดี ๆ จาก สำนักอุทยานแห่งชาติ