พระนครคีรี(เขาวัง)

     อุทยานประวัติศาสตร์พระนครคีรี (เขาวัง) เป็นโบราณสถานเก่าแก่คู่เมืองเพชรบุรี ตั้งอยู่บนยอดเขาสูง 92 เมตร เดิมเรียกว่า เขาสมนหรือเขาคีรี   พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4   ทรงสร้างพระราชวังสำหรับเสด็จแปรพระราชฐานขึ้นบนยอดเขาแห่งนี้ ทรงพระราชทานนามว่าพระนครคีรี   แต่ชาวเมืองเพชรเรียกกันติดปากว่าเขาวัง 
     พระนครคีรีมีพระที่นั่ง พระตำหนัก วัด และกลุ่มอาคารต่าง ๆ มากมาย ส่วนใหญ่เป็นสถาปัตยกรรมตะวันตกแบบนิโอคลาสสิค ผสมสถาปัตยกรรมจีน ตั้งอยู่บนยอดเขาใหญ่ ๆ 3 ยอดด้วยกัน ดังนี้
     ยอดเขาด้านทิศตะวันออกบริเวณไหล่เขาเป็นที่ตั้งของวัดมหาสมณาราม ภายในพระอุโบสถมีภาพเขียนฝีมือขรัวอินโข่งบนผนังทั้งสี่ด้าน เป็นวัดเก่าแก่ตั้งแต่สมัยอยุธยา

     ส่วนบนยอดเขาเป็นที่ตั้งของวัดพระแก้ว   เป็นวัดประจำพระราชวังพระนครคีรี   เช่นเดียวกับวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ซึ่งเป็นวัดประจำพระบรมมหาราชวังในกรุงเทพฯ ภายในวัดพระแก้วประกอบด้วยพระอุโบสถขนาดเล็ก ประดับด้วยหินอ่อน
     ด้านหลังเป็นพระพุทธเสลเจดีย์
     ด้านหน้าพระอุโบสถเป็นหอระฆังรูปสี่เหลี่ยมย่อมุมขนาดเล็ก
     เขายอดกลางเป็นที่ประดิษฐานพระธาตุจอมเพชร มีความสูง 40 เมตร   บรรจุพระบรมสารีริกธาตุไว้ภายใน จากจุดนี้สามารถมองเห็นพระที่นั่งต่าง ๆ บนยอดเขาอีก 2 ยอด รวมทั้งทิวทัศน์ของตัวเมืองเพชรบุรีได้อีกด้วย
     ยอดเขาด้านทิศตะวันตก เป็นที่ตั้งของพระราชวังที่ประทับอันได้แก่ พระที่นั่งเพชรภูมิไพโรจน์ พระที่นั่งปราโมทย์มไหสวรรย์   พระที่นั่งเวชยันต์วิเชียรปราสาท พระที่นั่งราชธรรมสภา หอชัชชวาลเวียงชัย หอพิมานเพชรมเหศวร ตำหนักสันถาคารสถาน หอจตุเวทปริตพจน์ ศาลาทัศนา-นักขัตฤกษ์
     นอกจากนี้ยังมีโรงรถ โรงม้า ศาลามหาดเล็ก ศาลาลูกขุน ศาลาต่าน ศาลาเย็นใจ ทิมดาบ โรงครัว ตามแบบพระราชวังทั่วไป รอบพระราชวังมีป้อมล้อมอยู่ทั้ง 4 ทิศคือ ป้อมทศรถป้องปากทางทิศตะวันออก,   ป้อมวรุฬหกบริรักษ์ทางทิศใต้, ป้อมวิรุฬปักษ์ป้องกันทางทิศตะวันตก   และป้อมเวสสุวรรณรักษาทางทิศเหนือ
     ภูเขายอดกลาง เป็นที่ตั้งของพระธาตุจอมเพชรซึ่ง เป็นองค์พระธาตุรูปฐานกลมองค์พระธาตุสูง 1 เส้นภายในฐานกลวงเป็นห้องกลมมีทางเข้าออกสี่ทางและมีช่องทางที่สามารถเดิน ขึ้นบนฐานทักษิณอีกสี่ช่องทางหนึ่งผู้ที่เคยเข้าเยี่ยมชมจะประทับใจในความ อุตสาหะ ของการสร้างพระธาตุและตื่นตากับทัศนียภาพโดยรอบ
     ยอดเขาด้านตะวันออก เป็นที่ตั้งของวัดพระแก้วซึ่ง มีพระแก้วผลึกเป็นพระประธานทรงให้สร้างขึ้นเพื่อเป็นวัดประจำพระราชวังทำนอง เดียวกับวัดพระแก้วที่กรุงเทพ ฯ ต่อมาเมื่อสิ้นแผ่นดินพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทางการได้นำพระ แก้วผลึกกลับคืนไปกรุงเทพ ฯ โดยเปลี่ยนพระพุทธรูปหินอ่อนประดิษฐานเป็นพระประธานแทน
     นอกจากนี้ ตรงหน้าอุโบสถ์วัดพระแก้ว ยังมีพระปรางค์แดงซึ่งเป็นพระปรางค์โปร่ง(ปกติพระปรางค์จะตันและทึบ) ภายในมีแท่นสำหรับประดิษฐานพระพุทธรูป ชาวบ้านเรียกพระปรางค์นี้ว่า "เจดีย์แดง"
     ยอดเขาด้านตะวันตก เป็นที่ตั้งของพระราชวังซึ่งมีพระที่นั่งและสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ มากมาย เช่น พระที่นั่งเพชรภูมิไพโรจน์ ซึ่งเป็นพระที่นั่งองค์ใหญ่ประกอบด้วย ห้องโถงออกขุนนาง ห้องบรรทม ห้องแต่งพระองค์ ห้องเสวย (ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนครคีรี)
     พระที่นั่งปราโมทย์มไหศวรรย์ ซึ่งเป็นที่ประทับของสมเด็จพระนางเจ้าเทพศิรินทราบรมราชินี
     พระที่นั่งเวชยันต์วิเชียรปราสาท เป็นปราสาทสวยงามสูง 7 วา ปัจจุบันเป็นที่ประดิษฐานพระบรมรูปปั้นพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
     พระที่นั่งราชธรรมสภา เป็นพระที่นั่งชั้นเดียว….ทรงใช้เป็นที่ประชุมสาธยายธรรม
     ตำหนักสันฐาคารสถาน ทรงใช้เป็นตำหนักสำหรับรับแขกเมือง ซึ่งสามารถพักแรมได้
     หอพิมานเพชรมเหศวร ประกอบด้วยหอย่อยเล็ก 3 หอ ทรงใช้เป็นศาลาเทพารักษ์ (ศาลพระภูมิเจ้าที่) หอหนึ่ง เป็นหอประโคมสังคีตหอหนึ่ง และอีกหอหนึ่งเป็นหอประดิษฐฐานพระพุทธรูป
     หอจตุเวทปริตพัจน์ เป็นสถานที่ทรงบำเพ็ญพระราชกุศล ทรงสดับพระธรรมเทศนาในวันพระธรรมสวนะ
     หอชัชวาลเวียงชัย (ชาวบ้านเรียกว่า “หอกระโจมแก้ว” หรือ หอส่องกล้อง) ชั้นบนเป็นระเบียงมีลูกกรงโดยรอบ หลังคาเป็นรูปโดมมุงด้วยกระจกโค้ง โปรดให้สร้างไว้โดยมีพระราชประสงค์จะทรงส่องกล้องทอดพระเนตรดวงดาวในตำรา ดาราศาสตร์
     นอกจากนี้ยังมี อาคารสถานต่าง ๆ อีกมากมาย ที่เป็นสถานที่ในราชการพระราชวังในขณะนั้น เช่น โรงม้า โรงรถราชวัลภาคาร ศาลาลูกชุน ศาลาด่านหน้า ฯลฯ
     พระราชวังบนยอดเขายังจัดตั้งเป็น พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนครคีรี ภายในเก็บรักษาโบราณวัตถุต่าง ๆ ได้แก่ เครื่องราชูปโภคของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รูปหล่อโลหะสำริดและทองเหลืองที่ใช้สำหรับตกแต่งห้องต่าง ๆ ในพระที่นั่ง และเครื่องกระเบื้องของจีน ญี่ปุ่น และยุโรป เฉพาะส่วนของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาตินี้ เปิดให้เข้าชมตั้งแต่เวลา   09.00-16.00 น. ทุกวันเว้นวันจันทร์ และวันอังคาร 

                                                                             ที่มา : https://cu-day.is.in.th/?md=news&ma=show&id=50