การอยู่ร่วมกันในครอบครัวและชุมชนอย่างมีความสุข จำเป็นต้องมีกฎหรือกฎหมายคอยควบคุมให้ทุกคนปฏิบัติตามอย่างเป็นระเบียบ เพื่อให้เกิดความปลอดภัย ความสงบเรียบร้อย และความเป็นธรรมในสังคม

เด็กๆ อาจเคยได้ยินคำว่า “กฎหมาย” กันมาบ้างแล้ว กฎหมายคือ ข้อบังคับที่ทุกคนในประเทศต้องปฏิบัติตาม หากไม่ทำตามก็จะมีโทษตามที่กฎหมายกำหนดไว้ กฎหมายมีหลายประเภท บางฉบับเกี่ยวข้องกับคนทั้งประเทศ บางฉบับก็เกี่ยวข้องเฉพาะท้องถิ่นหรือชุมชนที่เราอาศัยอยู่ ซึ่งในชีวิตประจำวันของเรา มีหลายกฎหมายที่เกี่ยวข้องโดยตรงที่ควรรู้จักและปฏิบัติตาม

1. กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับชีวิตประจำวันของครอบครัวและชุมชน

1.1 กฎหมายจราจร

กฎหมายนี้เกี่ยวข้องกับการใช้ถนน เช่น ต้องเดินหรือขับรถในช่องทางที่ถูกต้อง ห้ามข้ามถนนในที่ที่ไม่มีทางม้าลาย หรือห้ามขี่รถจักรยานยนต์โดยไม่สวมหมวกนิรภัย ถ้าใครฝ่าฝืน อาจเกิดอุบัติเหตุหรือได้รับโทษปรับ

1.2 กฎหมายยาเสพติดให้โทษ

กฎหมายนี้ห้ามไม่ให้ผลิต ขาย หรือเสพยาเสพติด เช่น ยาบ้า กัญชา หรือสารเสพติดอื่นๆ เพราะเป็นอันตรายต่อสุขภาพ ทำลายชีวิตคน และสังคม เด็กๆ ต้องรู้ว่าไม่ควรยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติด และควรแจ้งผู้ใหญ่หากพบเห็นสิ่งผิดปกติ

1.3 กฎหมายทะเบียนราษฎร

กฎหมายนี้เกี่ยวข้องกับการแจ้งเกิด แจ้งย้ายบ้าน การทำบัตรประชาชน และการลงทะเบียนต่างๆ เพื่อให้รัฐสามารถให้บริการประชาชนได้อย่างถูกต้อง เช่น ถ้าเด็กเกิดใหม่ พ่อแม่ต้องแจ้งเกิดให้ที่อำเภอ

1.4 เทศบัญญัติ และข้อบัญญัติ อบต./อบจ.

คือกฎหมายหรือกฎที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เช่น เทศบาล องค์การบริหารส่วนตำบล หรือองค์การบริหารส่วนจังหวัด ออกมาใช้เฉพาะในพื้นที่นั้นๆ เช่น กฎห้ามทิ้งขยะลงคลอง กฎห้ามขายของบนฟุตบาท หากไม่ทำตาม อาจถูกปรับหรือว่ากล่าวตักเตือน

2. ประโยชน์ของการปฏิบัติตนหรือเคารพกฎหมายดังกล่าว

การปฏิบัติตามกฎหมายเป็นการแสดงออกว่าเราเป็นพลเมืองดี และเคารพสิทธิของผู้อื่น เช่น

- ทำให้ชุมชนเป็นระเบียบและปลอดภัย เช่น เมื่อทุกคนเคารพกฎหมายจราจร จะไม่มีอุบัติเหตุ และถนนจะไม่ติดขัด

- ป้องกันอาชญากรรมและปัญหาสังคม เช่น การไม่ยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติดจะทำให้เรา และคนรอบตัวปลอดภัย

- ช่วยให้การบริหารงานของรัฐเป็นไปอย่างราบรื่น เช่น การแจ้งเกิด แจ้งย้ายบ้าน จะทำให้รัฐบาลให้บริการเราได้อย่างถูกต้อง

- สร้างความสงบสุขในชุมชน เช่น การทำตามข้อบัญญัติของท้องถิ่น จะช่วยให้ชุมชนสะอาด มีวินัย และน่าอยู่

เด็กๆ ควรเริ่มต้นจากเรื่องเล็กๆ ที่ทำได้ในชีวิตประจำวัน เช่น เดินข้ามถนนตรงทางม้าลาย ช่วยพ่อแม่แยกขยะทิ้งให้ถูกที่ หรือไม่ส่งเสียงดังรบกวนเพื่อนบ้าน ก็ถือว่าเป็นการเคารพกฎหมายและกติกาของสังคมแล้ว