การเลือกตั้ง เป็นกระบวนการสำคัญของระบอบประชาธิปไตย ซึ่งเปิดโอกาสให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในการตัดสินใจเลือกผู้นำ หรือผู้แทนที่เหมาะสม เพื่อเข้าไปทำหน้าที่บริหารบ้านเมืองแทนเรา การเลือกตั้งที่ดี และโปร่งใส จะช่วยให้ประเทศมีผู้นำที่มีความสามารถ ซื่อสัตย์ และทำงานเพื่อส่วนรวม

แม้เด็กๆ ยังไม่มีสิทธิเลือกตั้ง แต่เราสามารถเรียนรู้บทบาทหน้าที่ของ "พลเมืองที่ดี" ได้ตั้งแต่วันนี้ เพื่อเติบโตไปเป็นผู้ใหญ่ที่มีความรับผิดชอบต่อสังคม

บทบาทหน้าที่ของพลเมืองในกระบวนการเลือกตั้งในขั้นตอนต่างๆ มีดังนี้

1. ก่อนการเลือกตั้ง

ก่อนจะถึงวันเลือกตั้ง พลเมืองที่ดีควรเตรียมตัวให้พร้อม เช่น

- ศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับผู้สมัครรับเลือกตั้ง

ดูว่าแต่ละคนมีคุณสมบัติอย่างไร มีความซื่อสัตย์ไหม เคยทำงานอะไรบ้าง และมีนโยบายที่ช่วยเหลือประชาชนหรือไม่

- ตรวจสอบสิทธิของตนเอง

ผู้ที่มีอายุครบ 18 ปีบริบูรณ์ ต้องตรวจสอบว่าตนเองมีชื่อในบัญชีผู้มีสิทธิเลือกตั้ง เพื่อไม่ให้พลาดโอกาสในการใช้สิทธิ

- พูดคุยแลกเปลี่ยนความคิดเห็นอย่างสุภาพ

การพูดคุยเกี่ยวกับผู้สมัครหรือพรรคการเมือง ควรอยู่ในขอบเขตของความสุภาพ และไม่โจมตีผู้อื่น

2. ระหว่างการเลือกตั้ง

ในวันเลือกตั้ง พลเมืองต้องปฏิบัติดังนี้

- ไปใช้สิทธิเลือกตั้งตามเวลาที่กำหนด

การไปเลือกตั้งแสดงถึงความรับผิดชอบของพลเมืองคนหนึ่ง และเป็นการใช้ “อำนาจอธิปไตย” อย่างถูกต้อง

- เคารพกฎ กติกาในการเลือกตั้ง

ห้ามซื้อเสียง ข่มขู่ หรือบังคับให้ใครเลือกใคร ทุกคนควรใช้สิทธิอย่างเสรีและเป็นธรรม

- ใช้สิทธิด้วยความตั้งใจและรอบคอบ

การกาเลือกผู้สมัครควรคิดให้ดี เพราะผู้นั้นจะเข้าไปทำหน้าที่แทนเรา

3. หลังการเลือกตั้ง

เมื่อเลือกตั้งเสร็จแล้ว พลเมืองยังมีหน้าที่สำคัญอีกมาก เช่น

- ติดตามการทำงานของผู้ที่ได้รับเลือกตั้ง

ดูว่าผู้ได้รับเลือกตั้งทำงานตามที่หาเสียงไว้หรือไม่ ถ้ามีปัญหาก็สามารถเสนอความคิดเห็นหรือตรวจสอบได้

- ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชน

ไม่ใช่เพียงแค่เลือกตั้งเท่านั้น แต่ยังต้องร่วมมือกับเพื่อนบ้านในการพัฒนาสังคม เช่น ช่วยกันรักษาความสะอาด ช่วยกันแก้ปัญหาในชุมชน

- เตรียมตัวเป็นพลเมืองที่ดีในอนาคต

เด็กๆ อาจยังเลือกตั้งไม่ได้ แต่สามารถเรียนรู้เรื่องประชาธิปไตย รู้จักหน้าที่ของพลเมือง และหัดฟังความเห็นผู้อื่นไว้ตั้งแต่วันนี้