พระพุทธเจ้าเป็นศาสดาของพระพุทธศาสนา ผู้ค้นพบหนทางดับทุกข์ด้วยพระปัญญาของพระองค์เอง ชีวิตของพระองค์เป็นแบบอย่างแห่งความเพียร ความกรุณา และความเสียสละ เรื่องราวชีวิตของพระพุทธเจ้าตั้งแต่ก่อนตรัสรู้ จนถึงการประกาศธรรมจึงเป็นเรื่องสำคัญที่เด็กๆ ควรเรียนรู้และจดจำ

1. ก่อนตรัสรู้

พระพุทธเจ้าทรงประสูติในตระกูลกษัตริย์ มีพระนามว่า เจ้าชายสิทธัตถะ พระราชบิดาคือ พระเจ้าสุทโธทนะ และพระราชมารดาคือ พระนางสิริมหามายา พระองค์ประสูติใน สวนลุมพินีวัน ณ กรุงกบิลพัสดุ์

เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะเจริญวัย ได้รับการศึกษาและฝึกฝนอย่างดี พระองค์มีพระชายาชื่อ พระนางพิมพา และมีพระโอรสชื่อ ราหุล

วันหนึ่งพระองค์เสด็จออกนอกพระราชวัง และได้พบกับคนแก่ คนเจ็บ คนตาย และนักบวช จึงทรงเกิดความคิดว่า ชีวิตนี้เต็มไปด้วยความทุกข์ พระองค์จึงตัดสินพระทัยเสด็จออกผนวช เพื่อแสวงหาทางพ้นทุกข์

พระองค์ทรงศึกษากับอาจารย์หลายท่าน แต่ยังไม่พบหนทางดับทุกข์ จึงตัดสินใจบำเพ็ญเพียรด้วยตนเองอย่างเคร่งครัด

2. ตรัสรู้

เมื่อพระองค์มีอายุ 35 พรรษา ทรงบำเพ็ญเพียรจนถึงคืน วันเพ็ญ เดือน 6 (วิสาขบูชา) ใต้ ต้นพระศรีมหาโพธิ์ ที่ ตำบลอุรุเวลาเสนานิคม

พระองค์ได้นั่งสมาธิ และพิจารณาธรรมด้วยจิตใจอันแน่วแน่ จนสามารถรู้ความจริงของชีวิต คือ อริยสัจ 4 ประกอบด้วย ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค ซึ่งเป็นหนทางดับทุกข์ จึงเรียกว่า ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

หลังจากตรัสรู้ พระองค์ไม่รีบร้อนออกสอนธรรมทันที แต่ใช้เวลาพิจารณาว่าใครเหมาะจะได้รับธรรมะก่อน แล้วจึงเสด็จไปแสดงปฐมเทศนาแก่ ปัญจวัคคีย์ทั้ง 5 ที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน

3. ประกาศธรรม

หลังจากตรัสรู้แล้ว พระพุทธเจ้าทรงประกาศธรรม คือ สั่งสอนธรรมะแก่ผู้คนเพื่อให้พ้นทุกข์ การแสดงธรรมของพระองค์เป็นที่มาของพระธรรมคำสอนที่เราเรียกว่า "พระพุทธศาสนา"

หนึ่งในการประกาศธรรมที่สำคัญมาก คือ การแสดง โอวาทปาติโมกข์ แก่พระสงฆ์จำนวน 1,250 รูป ที่ วัดเวฬุวัน เมืองราชคฤห์ ใน วันเพ็ญเดือน 3

โอวาทปาติโมกข์ เป็นหลักธรรมสั้นๆ แต่ครอบคลุมเนื้อหาสำคัญของพระพุทธศาสนา ประกอบด้วย 3 ข้อ คือ

- ไม่ทำความชั่ว

- ทำความดีให้ถึงพร้อม

- ทำจิตใจให้บริสุทธิ์

หลักธรรมนี้เรียกว่า โอวาท 3 ซึ่งเด็กๆ ก็สามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น ไม่พูดโกหก ขยันเรียน และคิดดีต่อเพื่อนๆ