ผังมโนทัศน์สาระการเรียนรู้

การเจริญเติบโตและพัฒนาการของมนุษย์ในแต่ละวัย
     เราสามารถแบ่งมนุษย์ออกเป็น 5 ช่วงวัย ได้แก่ วัยทารก (อายุตั้งแต่แรกเกิด–1 ปี) วัยเด็ก ซึ่งแบ่งออกเป็น 2 ระยะ คือ เด็กวัยก่อนเรียน (อายุ 1–5 ปี) และเด็กวัยเรียน (อายุ 6–12 ปี) วัยรุ่น (อายุตั้งแต่ 13–18 ปี) วัยผู้ใหญ่ (อายุตั้งแต่ 19–60 ปี) และวัยสูงอายุ (อายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป) โดยแต่ละช่วงวัย จะมีการเปลี่ยนแปลงทั้งด้านร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญาแตกต่างกันออกไป

อิทธิพลและความคาดหวังของสังคมที่มีต่อการเปลี่ยนแปลงวัยรุ่น
อิทธิพลของสังคมที่มีต่อการเปลี่ยนแปลงของวัยรุ่นที่สำคัญ คือ
     1. ครอบครัว มีอิทธิพลอย่างมากในการเปลี่ยนแปลง ชักจูง หรือกระทำให้วัยรุ่นที่เป็นสมาชิกในครอบครัวคล้อยตาม เชื่อฟัง และยอมทำตามสิ่งที่ครอบครัวได้วางเป้าหมายไว้ให้
     2. สภาพแวดล้อมในชุมชน มีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของวัยรุ่นในเรื่องของค่านิยม วัฒนธรรม แบบแผนการปฏิบัติที่ผู้คนในชุมชนยึดถือเป็นแบบอย่างเดียวกัน
     3. เพื่อน มีอิทธิพลต่อวัยรุ่นเป็นอย่างมาก ทั้งต่อความคิด ความเชื่อ ตลอดจนให้คำปรึกษาหรือแนะนำในเรื่องต่าง ๆ
     4. วัฒนธรรม มีอิทธิพลต่อวัยรุ่นเป็นอย่างมาก เพราะมีผลต่อความคิด ความเชื่อ และค่านิยมของวัยรุ่นในหลาย ๆ ด้าน โดยเฉพาะวัฒนธรรมต่างชาติที่เข้ามาเผยแพร่ผ่านสื่อต่าง ๆ
     5. สื่อสารมวลชน มีอิทธิพลต่อการเปลี่ยนแปลงทางความคิดและพฤติกรรมของวัยรุ่นเป็นอย่างมาก

ความคาดหวังของสังคมที่มีต่อการเปลี่ยนแปลงของวัยรุ่นมีประเด็นที่สำคัญ คือ
     1. ความสำเร็จในการแยกเป็นอิสระ ไม่ต้องพึ่งพาพ่อแม่ โดยใช้ชีวิตส่วนตัวได้อย่างประสบความสำเร็จ ไม่เป็นภาระของสังคม
     2. การมีพฤติกรรมทางเพศที่เหมาะสม สังคมมีความคาดหวังให้วัยรุ่นเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมทางเพศของตนไปในแนวทางที่ถูกต้อง
     3. ความรับผิดชอบต่อตนเองและสังคมส่วนรวม รู้จักหน้าที่ของตนเอง รู้จักดูแลคุ้มครองตนเอง รู้จักควบคุมความประพฤติของตนเอง และรู้จักรักษาสุขภาพอนามัยของตนเอง
     4. มีศีลธรรมและจริยธรรมประจำใจ ควรประพฤติปฏิบัติในสิ่งที่ดีงาม และเป็นที่ยอมรับของสังคม
     5. มีความสามารถในการสร้างสัมพันธภาพที่ลึกซึ้งและถาวรกับผู้อื่น เป็นปัจจัยที่สำคัญที่จะทำให้วัยรุ่นอยู่ในสังคมได้อย่างราบรื่นและมีความสุข
     6. การกลับไปมีสัมพันธภาพกับพ่อแม่ด้วยความเข้าใจที่ดีขึ้น สามารถปรับความเข้าใจกับพ่อแม่เมื่อเกิดความขัดแย้งระหว่างกันได้ รวมทั้งการให้ความเอาใจใส่ ดูแลบุพการี

วัยรุ่นกับสื่อโฆษณา
อิทธิพลของสื่อโฆษณาที่มีผลต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการของวัยรุ่น แบ่งออกเป็น 4 ด้านที่สำคัญ คือ
     1. อิทธิพลต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการทางด้านร่างกาย
     2. อิทธิพลต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการทางด้านอารมณ์
     3. อิทธิพลต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการทางด้านสังคม
     4. อิทธิพลต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการทางด้านสติปัญญา

คำสำคัญ  วัยทารก  วัยเด็ก  เด็กวัยก่อนเรียน  ฟันน้ำนม  ฟันแท้  วัยรุ่น  วัยพายุบุแคม  วัยผู้ใหญ่  วัยทอง  วัยสูงอายุ  วัยหมดประจำเดือน  อิทธิพลทางสังคม  ความคาดหวัง  สื่อโฆษณา 

แหล่งที่มาของเนื้อหา : สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช www.wpp.co.th