ผังมโนทัศน์สาระการเรียนรู้

วัยรุ่นกับเจตคติในเรื่องเพศ
     เจตคติในเรื่องเพศ (sexual attitude) หมายถึง ท่าที ความรู้สึก หรือความเชื่อของบุคคลที่มีต่อเรื่องเพศ และแสดงออกทั้งทางบวกและทางลบ
     พฤติกรรมทางเพศ (sexual behavior) หมายถึง ความคิดและการแสดงออกของบุคคลเกี่ยวกับเรื่องเพศ แต่ละบุคคลมีเจตคติเรื่องเพศที่แตกต่างกัน เพราะมีความรู้ อารมณ์ ความรู้สึก และแนวคิดในเรื่องเพศที่แตกต่างกัน
     ความเชื่อเรื่องเพศของวัยรุ่นบางอย่างเป็นปัญหาที่ทำให้เกิดความไม่ปลอดภัย จึงเสี่ยงต่อการเกิดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์หรือโรคเอดส์ได้ วัยรุ่นจึงควรมีเจตคติในเรื่องเพศเชิงบวก ซึ่งจะทำให้แสดงออกถึงท่าที อารมณ์ และความรู้สึกทางเพศจากสภาพจิตใจโต้ตอบในด้านดีต่อบุคคลอื่นหรือเรื่องราวเกี่ยวกับเรื่องเพศ

ปัจจัยที่มีอิทธิพลในเรื่องเพศของวัยรุ่น
ครอบครัว
     สร้างความสัมพันธ์ระหว่างพ่อแม่กับเด็กและบทบาททางเพศที่ถูกต้อง จะทำให้เด็กมีพฤติกรรมทางเพศที่เหมาะสม บุคคลในครอบครัวต้องอบรมและดูแลพฤติกรรมทางเพศตามวัยของเด็ก
เพื่อน
    กลุ่มเพื่อนมีอิทธิพลมากที่สุดต่อการประพฤติปฏิบัติตามหรือขัดต่อกฎของสังคมของวัยรุ่น ทำให้วัยรุ่นเสี่ยงที่จะถูกชักจูงให้เกิดพฤติกรรมทางเพศที่ไม่เหมาะสมได้
สังคมและวัฒนธรรม
     สังคมไทยมีการสืบสานวัฒนธรรมอันดีงามทางด้านพฤติกรรมทางเพศมาตั้งแต่อดีต วัยรุ่นจะต้องคำนึงถึงความเหมาะสมของวัฒนธรรมนั้นต่างชาติที่นำมาปฏิบัติไม่ให้ขัดกับวัฒนธรรมไทย

วัยรุ่นกับปัญหาและผลกระทบจากการมีเพศสัมพันธ์ในวัยเรียน
สาเหตุของการมีเพศสัมพันธ์เกิดขึ้นได้ 2 ลักษณะ คือ
     – สิ่งเร้าภายในตามธรรมชาติ เกิดจากต่อมไร้ท่อในร่างกายขับฮอร์โมนเพศออกมา ทำให้เกิดอารมณ์และความต้องการทางเพศ ความต้องการทางเพศจะถูกขจัดไปโดยกระบวนการทางธรรมชาติหรือด้วยการสำเร็จความใคร่ด้วยตนเอง (masturbation)
     – สิ่งเร้าภายนอก ปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดพฤติกรรมเสี่ยงต่อการมีเพศสัมพันธ์จากสิ่งเร้าภายนอกที่สำคัญ ได้แก่ สิ่งเร้าโดยการรับรู้ที่ผ่านประสาทการรับรู้ทั้งห้า สิ่งเร้าด้านสิ่งแวดล้อม กระบวนการกล่อมเกลาและอบรมจากสถาบันต่าง ๆ ในสังคม และกลุ่มบุคคลที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรม

วัยรุ่นกับการป้องกันและหลีกเลี่ยงโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
     1. โรคเอดส์ เกิดจากเชื้อไวรัสเอชไอวีเข้าสู่ร่างกาย ร่างกายจะไม่สามารถสร้างภูมิคุ้มกันได้ โดยพบมากในเลือด น้ำเหลือง อสุจิ และน้ำในช่องคลอดของผู้ป่วยโรคเอดส์ น้ำนม น้ำลาย
     2. กามโรค เป็นโรคที่ติดต่อโดยการร่วมประเวณีกับผู้ที่เป็นโรค
     3. โรคซิฟิลิส เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย เทรโพนีมา พัลลิดัม (treponema pallidum)
     4. โรคหนองใน เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ไนซีเรีย โกโนเรีย (neisseria gonorrhoeae) จะเข้าไปอยู่ในส่วนต่าง ๆ ของอวัยวะสืบพันธุ์
     5. โรคแผลริมอ่อน เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย ฮีโมฟิลุส ดูเครย์ (haemophilus ducreyi)
     6. โรคหนองในเทียม เกิดจากมีสิ่งระคายเคืองในท่อปัสสาวะ หรือมีแผลในทางเดินปัสสาวะ

วัยรุ่นกับการตั้งครรภ์โดยไม่พึงประสงค์
     ผลกระทบของการตั้งครรภ์โดยไม่พึงประสงค์ จะส่งผลต่อตัววัยรุ่นโดยตรงทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจ รวมถึงส่งผลต่อครอบครัว หากมีความไม่เข้าใจและไม่ยอมรับจนนำไปสู่ปัญหาสังคมตามมาได้
     แนวทางป้องกันและหลีกเลี่ยงการตั้งครรภ์โดยไม่พึงประสงค์
     1. ต้องรู้จักหลีกเลี่ยงสถานการณ์ที่เอื้ออำนวยให้เกิดการมีเพศสัมพันธ์
     2. ต้องรู้จักใช้ทักษะในการปฏิเสธเพื่อแก้ไขสถานการณ์เสี่ยงต่อการมีเพศสัมพันธ์
     3. ต้องรู้จักให้เกียรติซึ่งกันและกัน ควรใช้หลักความเสมอภาคทางเพศและการวางตัวที่เหมาะสมต่อเพศตรงข้ามมาใช้
     4. ต้องระมัดระวังในเรื่องการแต่งกาย
     5. ควรหลีกเลี่ยงการเดินทางตามลำพังในเวลาวิกาลหรือเส้นทางที่เปลี่ยว ควรมีญาติหรือเพื่อนร่วมเดินทางไปด้วย

ความเสมอภาคทางเพศ
     การที่ชายและหญิงมีสิทธิ เสรีภาพในการแสดงออกบทบาททางเพศของตนอย่างเท่าเทียม แต่ต้องอยู่ภายใต้กรอบที่เหมาะสมกับสังคม
ลักษณะการวางตัวให้เหมาะสมกับเพศและการวางตัวต่อเพศตรงข้าม
     1. การวางตัวให้เหมาะสมกับเพศ เช่น ควรแต่งกายให้เหมาะสมกับกาลเทศะ การแสดงกิริยาวาจาที่เหมาะสม
     2. การวางตัวต่อเพศตรงข้าม
     เพศชาย การวางตัวต่อเพศตรงข้ามในฐานะเพื่อน ควรแต่งกายสุภาพเรียบร้อย ใช้วาจาและการแสดงกิริยาต่าง ๆ ที่สุภาพเรียบร้อย และการให้ความสนิทสนมควรอยู่ในขอบเขต ควรระลึกเสมอว่าต้องให้เกียรติเพศหญิงในทุกโอกาส
     เพศหญิง ควรแต่งกายให้มิดชิด รัดกุม ใช้วาจาสุภาพให้สมกับเป็นกุลสตรี ไม่ควรอยู่ตามลำพังกับเพศชายสองต่อสองในที่ลับตาคน ต้องรักนวลสงวนตัว
     3. การวางตัวต่อเพศตรงข้ามในฐานะคู่รัก
     ควรศึกษาอุปนิสัย ความต้องการ และความพึงพอใจทั้งสองฝ่าย เพื่อพัฒนาความสัมพันธ์จนถึงการสมรสและใช้ชีวิตร่วมกัน ควรทำความรู้จักญาติทั้งสองฝ่าย เพื่อเรียนรู้เกี่ยวกับครอบครัวและสร้างความสัมพันธ์ในระหว่างญาติก่อนแต่งงาน

คำสำคัญ  เจตคติในเรื่องเพศ  พฤติกรรมทางเพศ  โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์  การมีเพศสัมพันธ์  การสำเร็จความใคร่ด้วยตนเอง  โรคเอดส์  กามโรค  โรคซิฟิลิส  โรคหนองใน  โรคแผลริมอ่อน  การล่วงละเมิดทางเพศ  การตั้งครรภ์โดยไม่พึงประสงค์  ความเสมอภาคทางเพศ  การวางตัวให้เหมาะสมกับเพศ  การวางตัวต่อเพศตรงข้าม 

แหล่งที่มาของเนื้อหา : สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช www.wpp.co.th