ผังมโนทัศน์สาระการเรียนรู้

การประสานประโยชน์ร่วมกันระหว่างประเทศ
     การประสานประโยชน์ระหว่างประเทศ หมายถึง การตกลงทำข้อผูกพันร่วมกันโดยแบ่งผลประโยชน์ และแลกเปลี่ยนความก้าวหน้า รวมทั้งความรู้ข่าวด้านต่าง ๆ ต่อกัน ส่วนความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ หมายถึง ความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล กลุ่มบุคคลหรือสังคม เกิดขึ้นข้ามพรมแดนของรัฐ ประกอบด้วย ความสัมพันธ์ในลักษณะขอความร่วมมือ เช่น การกระชับความสัมพันธ์ทางการทูต การร่วมเป็นพันธมิตร การให้ความช่วยเหลือทางเศรษฐกิจ การแลกเปลี่ยนเทคโนโลยีและวัฒนธรรม และความสัมพันธ์ในลักษณะของความขัดแย้ง ได้แก่ การขัดกันของอุดมการณ์หรือผลประโยชน์ของชาติ ตัวอย่างของความขัดแย้ง เช่น สงคราม การแทรกแซงบ่อนทำลาย การขยายจักรวรรดินิยม การผนวกดินแดนของอีกประเทศหนึ่ง

ขอบเขตของความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ มีดังนี้
1. ความสัมพันธ์ทางการเมือง คือการจัดกิจกรรมข้ามพรมแดนเพื่อมีอิทธิพลหรือเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม ตลอดจนการตัดสินใจขององค์การหรือรัฐบาลต่างประเทศ
2. ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ คือ กิจกรรมการแลกเปลี่ยนทรัพยากรด้านบริการหรือวัตถุ
3. ความสัมพันธ์ทางสังคม คือ กิจกรรมที่มีวัตถุประสงค์ในการแลกเปลี่ยนทางการศึกษา ศาสนา วัฒนธรรม การพักผ่อนหย่อนใจ การท่องเที่ยว ซึ่งเป็นความสัมพันธ์ทางสังคมข้ามเขตพรมแดนของรัฐ
4. ความสัมพันธ์ทางกฎหมาย เพื่อให้กิจกรรมดังกล่าวดำเนินไปด้วยความเรียบร้อย จึงมีการกำหนดกฎเกณฑ์ ระเบียบ หรือแนวทางปฏิบัติ ที่แต่ละประเทศพึงยึดถือปฏิบัติในด้านต่าง ๆ ขึ้น ในรูปแบบข้อตกลงเป็นลายลักษณ์อักษรซึ่งมีชื่อเรียกต่าง ๆ กันเป็นต้นว่า อนุสัญญา กติกาสัญญา กฎบัตร ความตกลง หรืออาจเป็นความเข้าใจกัน
5. ด้านความสัมพันธ์ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โดยมีการแลกเปลี่ยน พัฒนาความรู้ และความช่วยเหลือด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
     นโยบายด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศมีองค์ประกอบที่สำคัญ ได้แก่ องค์ประกอบภายในประเทศ องค์ประกอบภายนอกประเทศ และผลประโยชน์ของชาติซึ่งประกอบด้วย ด้านการรักษาเอกราช ความมั่นคง เศรษฐกิจ และเกียรติภูมิของชาติ

การแลกเปลี่ยนความร่วมมือระหว่างกัน
ประเทศไทยมีการแลกเปลี่ยนความร่วมมือกับต่างประเทศโดยแบ่งเป็นกลุ่มต่าง ๆ ดังนี้
1. กลุ่มประเทศในทวีปยุโรป ได้แก่ สาธารณรัฐฝรั่งเศส สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี สหราชอาณาจักรบริเตนใหญ่และไอร์แลนด์เหนือ สหพันธรัฐสวิส ราชอาณาจักรสวีเดน ราชอาณาจักรสเปน สหพันธรัฐรัสเซีย
     ตัวอย่าง
     ความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับสาธารณรัฐฝรั่งเศส
     ความร่วมมือด้านเศรษฐกิจ
     ความร่วมมือด้านการค้าระหว่างไทยและฝรั่งเศสเป็นไปด้วยดี ภาครัฐมีกระทรวงพาณิชย์เป็นผู้รับผิดชอบ ส่วนภาคเอกชนมีหอการค้าไทยเป็นตัวแทน มีการทำความตกลงร่วมกันระหว่างอุตสาหกรรมฝรั่งเศสกับสภาหอการค้าไทย และยังมีความร่วมมือในกรอบ ASEM
     ความร่วมมือด้านการศึกษา สังคม และวัฒนธรรม
     ส่วนใหญ่ฝรั่งเศสให้ทุนการศึกษาทั้งในการฝึกอบรมดูงานในการศึกษาระดับปริญญาในรูปทุนสาขาต่าง ๆ เช่น วิศวกรรม เกษตรกรรม การสอนภาษา วรรณคดีฝรั่งเศส และส่งผู้เชี่ยวชาญมาให้คำปรึกษา แลกเปลี่ยนความรู้และเทคโนโลยี ให้ความช่วยเหลืออุปกรณ์ พร้อมทั้งช่วยเหลือด้านวัฒนธรรม วิทยาศาสตร์ และวิทยาการแก่ไทยสูงเป็นอันดับที่ 4 เป็นทุนด้านการศึกษาในด้านกฎหมาย การเกษตร และภาษา

2. กลุ่มประเทศในทวีปอเมริกา ได้แก่ สหรัฐอเมริกา และแคนาดา
     ตัวอย่าง
     ความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับสหรัฐอเมริกา
     ความร่วมมือด้านเศรษฐกิจ
     สหรัฐฯ ลงทุนในประเทศไทยเป็นอันดับ 2 รองจากประเทศญี่ปุ่น บริษัทของสหรัฐฯ ที่สำคัญ 3 บริษัท ได้แก่ เชฟรอน ฟอร์ด และดาวน์เคมิคอลล์ และยังเป็นตลาดส่งออกที่สำคัญที่สุดของไทย สินค้าส่งออกสำคัญของไทย เช่น เสื้อผ้าสำเร็จรูป และอาหารทะเลกระป๋องและแปรรูป เป็นต้น สินค้าที่สำคัญจากสหรัฐฯ เช่น แผงวงจรไฟฟ้า เคมีภัณฑ์ และผลิตภัณฑ์ทางการแพทย์ เป็นต้น ปัญหาต่อการขยายความสัมพันธ์ระหว่างการค้า ได้แก่ มาตรการการตอบโต้การทุ่มตลาดต่อสินค้าอาหารบางชนิดของไทย มาตรการที่ไม่ใช่ภาษี เช่น การบังคับให้ใช้เครื่องแยกเต่าทะเลในการจับกุ้ง ต่อมาผู้แทนการค้า สหรัฐฯได้ประกาศลดสถานะของไทยในด้านทรัพย์สินทางปัญญาจากกลุ่มประเทศที่ต้องถูกจับตามอง ไปอยู่ในกลุ่มประเทศที่ต้องถูกจับตามองเป็นพิเศษ
     ความร่วมมือด้านการศึกษา สังคม และวัฒนธรรม
     ความร่วมมือด้านการศึกษา สังคม และวัฒนธรรมระหว่างไทยและสหรัฐฯ เช่น ความตกลงว่าด้วยการจัดตั้งสถาบันฝึกอบรมระหว่างประเทศว่าด้วยการดำเนินการให้เป็นไปตามกฎหมาย สนธิสัญญาว่าด้วยความช่วยเหลือซึ่งกันและกันทางอาญา ความตกลงว่าด้วยความร่วมมือด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ความตกลงว่าด้วยความร่วมมือทางเศรษฐกิจและวิชาการ และบันทึกความเข้าใจว่าด้วยการควบคุมยาเสพติดให้โทษ

3. กลุ่มประเทศในทวีปออสเตรเลีย ได้แก่ ออสเตรเลีย และนิวซีแลนด์
     ตัวอย่าง
     ความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับออสเตรเลีย
     ความร่วมมือด้านเศรษฐกิจ
     มูลค่าการค้าได้ขยายตัวเพิ่มขึ้นอย่างมากจากการใช้สิทธิประโยชน์จากความตกลงการค้าเสรีไทย–ออสเตรเลีย (TAFTA) สินค้าส่งออกที่สำคัญ เช่น รถยนต์ อัญมณีและเครื่องประดับ เครื่องปรับอากาศ และอาหารทะเลกระป๋องและแปรรูป เป็นต้น ส่วนสินค้านำเข้าที่สำคัญ เช่น สินแร่โลหะ น้ำมันดิบ และเหล็ก เป็นต้น ปัญหาและอุปสรรคทางการค้าที่สำคัญ ได้แก่ มาตรการด้านสุขอนามัยของออสเตรเลียมีความเข้มงวดมาก ทำให้สินค้าเกษตรของไทย ไม่สามารถไปจำหน่ายได้ซึ่งมีผลกระทบต่อกุ้งส่งออกของไทย นอกจากนี้ออสเตรเลียใช้มาตรการทางภาษีตอบโต้การทุ่มตลาด ในกรณีที่ผู้ผลิตในประเทศร้องเรียนต่อรัฐบาลว่าสินค้านำเข้าก่อให้เกิดความเสียหายต่ออุตสาหกรรมในประเทศ ปัจจุบันสินค้าไทย 6 ชนิดที่ถูกใช้มาตรการนี้ ได้แก่ สินค้าพลาสติก ท่อเหล็กชุบสังกะสี น้ำสับปะรดเข้มข้นและสับปะรดกระป๋อง สินค้าชั้นเหล็กชนิดถอดประกอบ สินค้า Certain Hot Rollef Strucural Steel และสินค้า Linear Low Density Polyethylene
     ความร่วมมือด้านการศึกษา สังคม และวัฒนธรรม
     ออสเตรเลียให้ทุนแก่ทหารไทยในการไปศึกษาหลักสูตรทหารปีละประมาณ 100 นาย ส่วนไทยได้ส่งนักเรียนนายร้อย นักเรียนนายเรือ และนักเรียนนายเรืออากาศ เข้ารับการศึกษา ณ โรงเรียนนายร้อยรวมเหล่าออสเตรเลีย (ADFA) และโรงเรียนนายร้อยทหารบกเป็นประจำทุกปี นอกจากนี้ยังให้ความร่วมมือทางวิชาการและการพัฒนาในสาขาเกษตร การศึกษา สาธารณสุข สิ่งแวดล้อม และการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ และให้ความช่วยเหลือด้านการเพิ่มความสามารถของหน่วยงานไทยอีกด้วย

4. กลุ่มประเทศในทวีปแอฟริกาใต้ ได้แก่ สาธารณรัฐแอฟริกาใต้
     ตัวอย่าง
     ความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับสาธารณรัฐแอฟริกาใต้
     ความร่วมมือด้านเศรษฐกิจ
     ทั้งสองฝ่ายลงทุนด้านธุรกิจการท่องเที่ยวและบริการ โรงแรม การก่อสร้าง ธนาคาร และอุตสาหกรรมแปรรูปอาหารร่วมกัน บริษัทไทยที่เข้าไปลงทุนในแอฟริกาใต้ เช่น Italian-Thai Development บริษัทบ้านปู กลุ่มบริษัทเครือเจริญโภคภัณฑ์ สินค้าที่ไทยส่งออกไปแอฟริกาใต้ เช่น ข้าว รถยนต์ อาหารทะเล อาหารแปรรูป ผลิตภัณฑ์มันสำปะหลัง เสื้อผ้าสำเร็จรูป เครื่องปรับอากาศ ยางพารา ส่วนสินค้าที่ไทยนำเข้าจากประเทศแอฟริกาใต้ เช่น เหล็ก สินแร่โลหะอื่น ๆ เยื่อกระดาษและเศษกระดาษ อัญมณี เงินแท่งทองคำ และเคมีภัณฑ์
     ความร่วมมือด้านการศึกษา สังคม และวัฒนธรรม
     มีการจัดงานเทศกาลไทยประจำปีขึ้นในแอฟริกาใต้ เพื่อเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ประเทศไทยให้เป็นที่รู้จักของชาวแอฟริกาใต้ และส่งเสริมให้ชาวแอฟริกาใต้เดินทางมาท่องเที่ยวในไทยมากยิ่งขึ้น

5. กลุ่มประเทศในทวีปเอเชีย ได้แก่ สาธารณรัฐประชาชนจีน ญี่ปุ่น สาธารณรัฐเกาหลีใต้ สาธารณรัฐอินเดีย และอิสราเอล
     ตัวอย่าง
     ความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับสาธารณรัฐประชาชนจีน
     ความร่วมมือด้านเศรษฐกิจ
     การลงทุนของไทยในจีนจะเกี่ยวกับอุตสาหกรรมผลิตอาหารสัตว์ ปศุสัตว์ ผลิตน้ำตาล การแปรรูปสินค้าเกษตร ห้างสรรพสินค้า ส่วนการลงทุนของจีนในไทยส่วนมากลงทุนในกิจการอุตสาหกรรมเบา เคมีภัณฑ์ และพลาสติก การก่อสร้างการค้า ธนาคาร การแปรรูปโลหะ การท่องเที่ยว อสังหาริมทรัพย์ สายการบิน เครื่องจักร ร้านอาหาร และชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์
     สินค้าที่ไทยส่งออกไปจีน ได้แก่ สายอากาศและเครื่องสะท้อนสัญญาณทางอากาศ พลาสติก มันสำปะหลัง คอมพิวเตอร์ ไดโอด ทรานซิสเตอร์ และอุปกรณ์กึ่งตัวนำ แผงวงจรไฟฟ้า ไม้ที่เลื่อยแล้ว ส่วนสินค้าที่ไทยนำเข้า ได้แก่ ผลิตภัณฑ์เหล็กกึ่งสำเร็จรูป ผลิตภัณฑ์เหล็กแผ่นรีดร้อน เครื่องอุปกรณ์ไฟฟ้าสำหรับโทรศัพท์ เงิน และตะกั่ว
     ความร่วมมือด้านการศึกษา สังคม และวัฒนธรรม
     ความสัมพันธ์ไทย–จีนมีความใกล้ชิดกันมากขึ้นในทุกด้าน ทั้งกรอบทวิภาคี พหุภาคีและเวทีภูมิภาค โดยเฉพาะความเป็นหุ้นส่วนทางยุทธศาสตร์ เช่น ความร่วมมือด้านยาเสพติด ด้านการเงิน การคลัง พาณิชย์นาวี รวมทั้งด้านวัฒนธรรม ดังจะเห็นได้จากการแลกเปลี่ยนการเยือนในระดับผู้นำเพื่อร่วมฉลองในกิจกรรมต่าง ๆ ที่รัฐบาลไทย–จีนจัดร่วมกันจัดขึ้น

6. กลุ่มประเทศอาเซียน ได้แก่ สหภาพพม่า สาธารณรัฐเวียดนาม สาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว สาธารณรัฐฟิลิปปินส์ ราชอาณาจักรกัมพูชา เนการาบรูไนดารุสซาลาม สหพันธรัฐมาเลเซีย สาธารณรัฐสิงคโปร์ สาธารณรัฐอินโดนีเซีย และสาธารณรัฐประชาธิปไตยติมอร์–เลสเต
     ตัวอย่าง
     ความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว
     ความร่วมมือด้านเศรษฐกิจ
     รัฐบาลลาวได้ปรับปรุงกฎระเบียบเพื่อเสริมสร้างบรรยากาศให้เอื้อต่อการลงทุนมากขึ้น ทำให้ต่างชาติเริ่มมาลงทุนมากขึ้นโดยเฉพาะไทย สาขาที่เข้าไปลงทุนที่สำคัญ ได้แก่ พลังงานไฟฟ้า ขนส่งและคมนาคม ธุรกิจโรงแรมและท่องเที่ยว ธนาคาร อุตสาหกรรมแปรรูปไม้ เครื่องนุ่งห่ม และหัตถกรรม ปัจจุบันลาวเป็นคู่ค้าสำคัญของไทย สินค้าส่งออกที่สำคัญของลาว ได้แก่ เสื้อผ้า ไม้ซุง ไม้แปรรูป ผลิตภัณฑ์ไม้ สินแร่ เศษโลหะ ถ่านหิน หนังดิบ ใบยาสูบ และกาแฟ ส่วนสินค้านำเข้าที่สำคัญ ได้แก่ จักรยานยนต์และส่วนประกอบ เครื่องจักรกล เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ให้ความร้อน อาหารและเครื่องอุปโภค
     ความร่วมมือด้านสังคมและวัฒนธรรม
     ประเทศไทยมีความใกล้ชิดด้านสังคมและวัฒนธรรมกับลาวมากที่สุด ประเทศไทยได้ให้ความช่วยเหลือในการพัฒนาประเทศลาว เช่น การให้ทุนการศึกษาและอบรมดูงานแก่นักศึกษาและข้าราชการลาว ตลอดจนดำเนินกิจกรรมต่าง ๆ อันเป็นประโยชน์ระหว่างไทย–ลาว ได้แก่ การจัดสัมมนาด้านธุรกิจและสื่อมวลชน การแลกเปลี่ยนการเยือนของคณะสันถวไมตรีทางเศรษฐกิจ และการสนับสนุนให้มีการสอนภาษาลาวที่จังหวัดขอนแก่น

Keyword  การประสานประโยชน์ระหว่างประเทศ  ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ  ความสัมพันธ์ทางการเมือง  ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจ  ความสัมพันธ์ทางสังคม  ความสัมพันธ์ทางกฎหมาย  ความสัมพันธ์ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  การแลกเปลี่ยนความร่วมมือ 

แหล่งที่มาของเนื้อหา : สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช www.wpp.co.th