เรื่อง: พฤทธิ์ เลิศสุกิตติพงศา ภาพประกอบ: อารัมภ์พร เอี่ยมวุฒิ

 อาหารคลีน กินให้เรียบ 

หนึ่งในเทรนด์ที่กระแสแรงมากประจำปีนี้ก็คือ “Clean Food” คลีนที่ไม่ได้แปลว่า กินให้สะอาด ฟาดให้เรียบ แมวอดก้างปลา หมาอดแทะกระดูก แต่มันคือหลักการกินที่คำนึงถึงสุขภาพแขนงหนึ่ง เป็นที่นิยมมากพอ ๆ กับอาหารชีวจิตที่เคยสร้างกระแสไว้เมื่อ 10 กว่าปีก่อน
 

What's clean food?
อาหารคลีนคืออะไร อาหารคลีนคืออาหารที่ไม่ผ่านกระบวนการปรุงแต่งเลย หรือปรุงแต่งน้อยที่สุด โดยอ้างอิงแนวคิดที่ว่าการปรุงและแต่งอาหารไม่ว่าจะผ่านความร้อนสูง เช่น ต้มเปื่อย ทอดแบบ deep-fried จะหมักดอง แช่แข็ง ปรุงรสจัดจ้าน หรือแม้แต่อาหารสำเร็จรูปชนิดแห้งแบบต่าง ๆ ล้วนทำให้อาหารนั้นกลายเป็นอาหารไม่ดี หรือเป็นพิษต่อสุขภาพของเรา ตัวอย่างหลัก ๆ เลยคืออาหารปรุงสำเร็จแช่แข็งที่ต้องนำมาละลายและอุ่นร้อนด้วยไมโครเวฟ มักใส่สารเคมีกันเสียและสารคงรูปอาหารชนิดต่าง ๆ ดังนั้นการได้มาซึ่งความสะดวกสบายในการกินอาหาร คือต้องแลกด้วยคุณค่าทางอาหารที่ลดลง

แต่การกินคลีนไม่ใช่การกินอาหารดิบเพื่อหลีกเลี่ยงการปรุงผ่านความร้อน นมสดนั้นโอเค แต่ไข่ดิบหรือเนื้อดิบนั้นคงผิดจุดประสงค์ และก็ไม่ใช่การกินแต่ผักและธัญพืช คลีนฟู้ดเป็นการกินให้ครบทุกหมู่ เน้นการคัดเลือกคุณภาพของวัตถุดิบและกระบวนการปรุงอาหาร ซึ่งแน่นอนว่าหากเน้นย้ำเรื่อง ลด ละ เลิกการปรุงแต่งที่มากเกินไป คนชอบอาหารรสจัดต้องปรับตัวหนักหน่อย เพราะการปรุงแบบคลีน ๆ จะได้เมนูอาหารที่รสชาติไม่ได้ผิดแผกแปลกไปจากรสธรรมชาติดั้งเดิมของวัตถุดิบนั้น ๆ เช่น ปรุงเนื้อไก่โดยการนาบไฟหรือต้มให้สุก ใส่เกลือหรือพริกไทย "เล็กน้อย" หากจะใส่พริก คลุกน้ำปลา ทำน้ำยำ ก็จะเป็นการหลุดวงโคจรของความคลีนไป

คุณภาพมาก่อนรสชาติ
นอกจากเรื่องการปรุงแต่งแล้ว สิ่งที่เป็นปัจจัยสำคัญเลยคือ คุณภาพของอาหาร Good result should come from great sources. ผลลัพธ์ที่ดีต้องเริ่มจากต้นทางหรือแหล่งที่ดี

การบริโภคโปรตีนจากเนื้อที่ดี ก็ต้องมาจากเนื้อที่มีคุณภาพดี สด และสะอาด จากฟาร์มปลอดสารเคมี ไม่ใช้สารเร่งผลผลิต หรือการจะกินผักแบบคลีนก็ต้องผักปลอดสารพิษหรือปลูกแนวเกษตรอินทรีย์ มากไปกว่านั้นบางคนที่เข้มงวดเรื่องแหล่งที่มาของผักอาจจะเลือกหลีกเลี่ยงผักไฮโดรโปนิกส์ เพราะแม้ว่าผักเหล่านี้ปลูกในน้ำแต่ก็เป็นน้ำที่มีสารสังเคราะห์ละลายอยู่และอาจตกค้างได้ แต่ถ้าไม่ซีเรียสมากหรือยังเป็นมือใหม่หัดกินคลีน การกินผักสดสะอาดก็นับได้ว่าเป็นก้าวแรกที่ดี สำหรับเมล็ดธัญพืชซึ่งรวมถึงข้าว ก็ต้องเป็นแบบเกษตรอินทรีย์ ข้าวก็ต้องไม่ขัดสี

คลีนสั่งได้
หากเริ่มศึกษาเกี่ยวกับการกินคลีนไปสักพักอาจเริ่มรู้สึกว่า การกินคลีนมันยุ่งยาก รสชาติไม่อร่อย แต่อย่าเพิ่งกังวลไป เดี๋ยวนี้มีบริการอาหารกล่องหลากหลายที่เป็นเมนูคลีนฟู้ด สั่งซื้อได้ง่ายแถมส่งถึงบ้าน แต่อยากขอเตือนไว้ว่า ต้องศึกษาเรื่องส่วนประกอบ ราคา และต้องมั่นใจว่าเป็นการปรุงสดใหม่ทุกวัน ไม่ใช่การทำทีละมาก ๆ แล้วแช่ช่องแข็งไว้ก่อนจัดส่ง เพราะไม่เช่นนั้นก็ไม่ต่างอะไรจากการซื้ออาหารแช่แข็งตามร้านสะดวกซื้อ และอีกหนึ่งเหตุผลสำคัญที่คนรักอาหารคลีนควรเตรียมอาหารคลีนเองคือ การเตรียมอาหารกินเองที่บ้านนั้นถูกกว่า และสดสะอาดกว่า อีกทั้งยังมีประโยชน์ทางด้านจิตใจ มีการศึกษาพบว่าการทำอาหารนั้นช่วยบำบัดความเครียดได้ เป็นการออกกำลังกายสมอง และทำให้มีสมาธิอีกด้วย

อย่างไรก็ดีการรักสุขภาพก็มีอีกหลากหลายวิธี สำหรับคนที่เคยลองอาหาร Clean Food แล้วรู้สึกว่ายังไม่ใช่ หรือลำบากเกินไป ก็อาจจะปรับให้เข้ากับตัวเองแทน เช่น เลิกกินอาหารรสจัดเกินไป หลีกเลี่ยงอาหารแช่แข็ง เพราะไม่มีวิธีและวิถีใดที่ดีที่สุดสำหรับทุกคน แต่มันเป็นการปรับสมดุลให้ร่างกาย เพื่อให้มีสุขภาพที่ดีโดยไม่ฝืน จะได้ไม่ตึงในกาย ไม่เครียดในใจจนเกินไปนั่นเอง

ซากพืชซากสัตว์ ส่วนผสมลับในห่วงโซ่อาหาร คลิกที่นี่