Fast Clothes

เดี๋ยวนี้เสื้อยืดสวยๆ ขายถูกเยอะแยะ ใหม่กิ๊ก ตัวละ 50 บาทเอง เหมาะกับเศรษฐกิจยุคนี้ เหมาโหลมาเลยดีไหม?

ช้าก่อน...รู้แล้วหรือยังว่าเสื้อ 50 บาทมาจากไหน ต่อให้ใหม่กิ๊กมือหนึ่งก็เถอะ รู้ไหมว่าเสื้อหรือกางเกงแค่ตัวเดียว เชื่อมโยงกับสิ่งอื่นและชีวิตอื่นมากมายเหลือเชื่อ

เสื้อยืด 1 ตัว ผลิตจากฝ้าย ซึ่งกว่าจะโตจนให้ผลผลิตมากพอจะทอเป็นเสื้อ ต้องใช้น้ำมากถึง 2,700 ลิตร 45 เปอร์เซ็นต์เป็นน้ำที่ต้นฝ้ายบริโภค 41 เปอร์เซ็นต์เป็นน้ำที่ระเหยจากไร่ฝ้ายระหว่างที่ต้นฝ้ายเติบโต และ 14 เปอร์เซ็นต์ใช้เป็นตัวทำละลายน้ำเสียจากปุ๋ยเคมีและอุตสาหกรรมสิ่งทอ ส่วนกางเกงยีนส์ 1 ตัว ต้องใช้น้ำในการผลิตทุกขั้นตอน ตั้งแต่ปลูกฝ้าย ฟอกย้อมมากถึง 11,000 ลิตร ถ้าคิดทั่วโลก การปลูกฝ้ายใช้น้ำ 210,000 ล้านลิตร และทำให้น้ำเป็นมลพิษ 50,000 ล้านลิตร นี่คิดแค่การใช้น้ำอย่างเดียวนะ

อุตสาหกรรมเสื้อผ้าได้ชื่อว่าเป็นตัวแสบแถวหน้าที่ทำให้โลกเสื่อมโทรมและเป็นพิษ แถมยังกดขี่ข่มเหงเพื่อนมนุษย์ด้วยกันมาหลายยุคสมัยแล้ว ตัวแสบตัวนี้ไม่ค่อยมีใครนึกถึง เพราะมันหน้าซื่อ ไม่ได้ดูเป็นยักษ์มารอย่างพวกโรงไฟฟ้าถ่านหิน นิวเคลียร์ หรือโรงงานถลุงเหล็ก

นอกจากน้ำสะอาดปริมาณมหาศาลแล้ว ทรัพยากรและพลังงานก็ถูกผลาญชนิดมโหฬาร สารเคมีต่างๆ ถูกใช้ทำยาฆ่าแมลง ยาฆ่าหญ้า ปุ๋ยเคมี ฯลฯ ในไร่ฝ้าย ทำเป็นสี สารฟอกขาว ฯลฯ ในการฟอก ย้อม และอื่นๆ อีก มีคนบอกว่าในอุตสาหกรรมเสื้อผ้าและสิ่งทอทั้งหมดใช้สารเคมีร่วม 8,000 ชนิด และเมื่อสารเคมีถูกใช้แล้ว ลองจินตนาการดูว่ามันก็ถูกปล่อยสู่ดินและแหล่งน้ำมากขนาดไหนด้วย

กับคนด้วยกัน นานกว่าครึ่งศตวรรษมาแล้วที่ผู้หญิงและเด็กซึ่งทำงานอัดแน่นในโรงงานเสื้อ ผ้าสภาพไม่ปลอดภัย ถูกกดค่าแรง ทำงานเกินเวลา ไม่เคยมีโอที เป็นโรคปอดฝุ่นฝ้าย ถูกทำร้ายร่างกาย ไม่ต้องพูดถึงสวัสดิการและความมั่นคงเรื่องการว่าจ้าง คำศัพท์อย่าง “โรงงานนรก” ก็มีที่มาจากอุตสาหกรรมเสื้อผ้านี่แหละ จะแน่ใจได้อย่างไรว่าเสื้อผ้าของเราปลอดจากความทุกข์ยากของผู้หญิงและเด็กเหล่านั้น 

มาพูดถึง ปรากฏการณ์เสื้อผ้าด่วน (Fast Clothes) หรือ แฟชั่นด่วน (Fast Fashion) เป็นสินค้าที่มักผลิตจากวัสดุด้อยคุณภาพ ขายราคาถูก ผลิตจากเวียดนาม เขมร อินเดีย จีน ส่งขายทั่วโลก ใส่ได้ไม่กี่หนก็ยืดก็ขาดแล้ว แต่เดี๋ยวเดียวก็มีแบบใหม่ๆ ออกมาวางขายอีกให้คนซื้อใหม่ได้ทุกสัปดาห์        

แน่นอน ใครๆ ก็ชอบของดีของถูก แต่ของถูกอย่างเสื้อด่วนส่งผลสะเทือนต่อโลกมากมาย เพราะเร่งผลิตเร่งซื้อ ไม่มีใครคิดเรื่องการล้างผลาญทรัพยากรกับพลังงานเพื่อผลิตเสื้อผ้าอย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน ไม่มีใครสนเรื่องแรงงานผลิตเสื้อผ้าที่ถูกกดดันหนักเข้าไปอีกเพื่อผลิตสินค้าให้ได้มากกว่าเดิม

โชคดีที่หลายคนตัดใจไม่ใช้เสื้อด่วน ยอมจ่ายแพงกว่าเพื่อให้ได้เสื้อผ้าทนทาน ไม่ต้องซื้อบ่อย ส่วนที่ซื้อมาแล้วก็ใช้ให้คุ้ม ขาดนิดขาดหน่อยก็ซ่อมแซมไว้น่าภูมิใจ ที่เหลือคือรักเสื้อผ้าที่เรามีอยู่ให้นานขึ้นอีกนิด ตั้งสติว่าเราต้องการเสื้อตัวนั้นจริงหรือเปล่า และลองถามพ่อค้าแม่ค้าดูหน่อยก็ได้ว่าเสื้อผ้าบนแผงของเขามาจากไหน

เราจะได้ใส่เสื้ออย่างสบายใจอย่างไรล่ะ

ภาพประกอบจาก https://pixabay.com/th/