www.trueplookpanya.com
คลังความรู้
แนะแนว
ข่าวรับตรง
ธรรมะ




คลังความรู้ > สุขศึกษาและพลศึกษา > มัธยมต้น

มารู้จัก "มะเร็งผิวหนัง" ที่ฮิวจ์ แจ็คแมน ดาราชื่อดังเป็นกันค่ะ
ทีมงานทรูปลูกปัญญา | 2013-11-23 10:41:53


ฮิวจ์ แจ็คแมน โพสต์ข้อความผ่าน IG เผยเป็นมะเร็งผิวหนังซึ่งอยู่บริเวณจมูก เตือนแฟน ๆ ใช้ครีมกันแดด

รายงานระบุว่า  ฮิวจ์ แจ็คแมน เป็นชนิดบาซอล เซลล์ คาร์ซิโนมา (บีซีซี) เซลล์มะเร็งผิวหนังที่พบมากที่สุด โดยเขาได้โพสต์ภาพของเขาที่มีพลาสเตอร์ปิดอยู่ที่จมูกให้ดู พร้อมระบุข้อความว่า

"Deb said to get the mark on my nose checked. Boy, was she right! I had a basil cell carcinoma. Please don't be foolish like me. Get yourself checked. And USE sunscreen!!!"

 

มะเร็งผิวหนังในไทย

ประเทศไทยพบมะเร็งผิวหนังน้อยกว่าประเทศอื่นๆ ทั้งๆ ที่เราเป็นเมืองที่มีแสงแดดจัดซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของมะเร็งผิวหนัง อาจเป็นเพราะผิวหนังของคนไทยมีเม็ดสีเมลานินที่ช่วยป้องกันอันตรายจากแสงแดด หรือเป็นจากเราไม่ได้ให้ความสำคัญ และละเลยในการค้นหาเฝ้าระวัง โรคนี้เนื่องจากเห็นว่าเป็นที่ผิวหนังไม่อันตรายก็เป็นได้

 

รู้จักมะเร็งผิวหนังกันก่อน

มะเร็งผิวหนังคือเนื้อร้ายที่เกิดบนผิวหนังและเยื่อบุ  เนื่องจากความผิดปกติของการเจริญเติบโต และการแบ่งเซลล์ของผิวหนังและเยื่อบุ มะเร็งผิวหนังมีหลายชนิด ที่พบบ่อย ได้แก่

  • มะเร็งผิวหนังชนิดสเควมัสเซลล์ Squamous cell carcinoma

    มะเร็งสะแควมัส เซลล์คาร์ซิโนมา ( Squamous Cell Carcinoma = SCC ) ลักษณะคล้ายกับมะเร็งบาซอลเซลล์ คาร์ซิโนมา การลุกลามมักเร็วกว่ามะเร็งชนิด บาซอลเซลล์ คาร์ชิโนมามักจะลุกลามลงลึกสู่ด้านล่างของเซลล์ผิวหนังถ้าคลำดูผิวหนังด้านล่างมักจะพบว่าเป็นก้อนแข็งๆ

     
  • ชนิดเบเซลเซลล์ Basal cell carcinoma

     
    มะเร็งบาซอล เซลล์คาร์ซิโนมา ( Basal Cell Carcinoma = BCC ) เป็นมะเร็งผิวหนังที่ร้ายแรงน้อยเพราะเกิดบริเวณชั้นตื้นๆ มักเกิดการทำลาย เพราะบริเวณตำแหน่งที่เป็นถ้าเป็นบริเวณใกล้เคียงอวัยวะที่สำคัญ เช่น ตา จมูก ปาก หูอาจทำให้เกิดอันตรายต่ออวัยวะนั้นได้ มะเร็งชนิดนี้มักพบบริเวณ หู จมูก ใบหน้าหน้าอก หลัง ลักษณะที่พบมีหลายแบบ
     
    2.1 เป็นก้อนเนื้อนูนสีเดียวกับผิวหนัง หรือ ชมพูใส มีขอบอาจมีเลือดออกบ่อยๆ
    2.2 ลักษณะคล้ายสิว เป็นๆ หายๆมักมีเลือดออก
    2.3 ลักษณะเป็นก้อนแบนแข็งติดกับผิวหนัง
    2.4 ลักษณะเป็นก้อนขุยมีสะเก็ดดำเลือดออก
    อาการที่สำคัญคือมีการระคายเคืองบริเวณก้อนเนื้อ แผลเรื้อรัง เป็นๆ หายๆมีเลือดออก
     
  • เมลาโนมา malignant melanoma 
    พบไม่บ่อย แต่มีความร้ายแรง เพราะสามารถกระจายเข้าสู่กระแสเลือดได้รวดเร็วคือ มะเร็งของเซลล์เม็ดสี

    มะเร็งแมลิกแนนท์เมลาโนมา ( Malignant Melanoma ) ลักษณะคล้ายไฝดำแต่จะกระจายอย่างรวดเร็วสู่อวัยวะภายใจสามารถทำให้เสียชีวิตได้อย่างรวดเร็วจัดเป็นมะเร็งชนิดร้ายแรงที่สุด

     

มะเร็งผิวหนังอาจจะมีขนาดใหญ่ขึ้นช้าๆ และลุกลามเฉพาะที่ หรืออาจจะแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นได้ด้วย เช่นต่อมน้ำเหลือง ส่วนมากจะพบในผู้ที่อายุมากกว่า 40 ปี และพบในชายมากกว่าหญิง มะเร็งผิวหนังมักพบบนผิวบริเวณนอกร่มผ้ามากกว่าในร่มผ้า เนื่องจากแสงแดดมีรังสี  Ultraviolet  (UV)  ซึ่งเป็นปัจจัยที่สำคัญที่ทำให้เกิดมะเร็งผิวหนัง  
 

 จะทราบได้อย่างไร ว่าไฝที่มีอยู่เป็นมะเร็งหรือไม่

คนที่มีไฝเป็นจำนวนมาก หรือมีไฝขนาดใหญ่ จะมีความเสี่ยงที่จะเกิดมะเร็งไฝได้สูงกว่าคนที่ไม่มี 

โดยปกติแล้วอาการจะดูออกยากเพราะจะเหมือนเป็นไฝทั่วไป แต่เราสามรถวินิจฉัยด้วยตัวเอง โดยสังเกตการเปลี่ยนแปลงง่ายดังนี้

  •  ดูบริเวณไฝที่เป็นว่ามีผื่นหรือก้อนที่โตเร็วกว่าปกติหรือไม่
  • มีสีเปลี่ยน
  • มีแผลเรื้อรังที่ไม่หายและขยายออกหรือไม่
  • พบผื่นที่ใช้ยาทาแล้วไม่หายหรือไม่
  • ตรวจสอบตนเองว่าเคยมีประวัติการใช้ยาหม้อ กินหมากหรือสูบบุหรี่หรือไม่ 
  • และมีสมาชิกในครอบครัวเคยเป็นมะเร็งดังกล่าวหรือไม่ 

ถ้ามีข้อสงสัย ให้ปรึกษาแพทย์ผิวหนังเพื่อการวินิจฉัย ซึ่งทำได้โดยการตัดชิ้นเนื้อบริเวณที่สงสัย ส่งตรวจทางพยาธิวิทยา

ลักษณะที่ทำให้สงสัยว่าจะเป็นมะเร็งผิวหนัง

 ไฝที่เป็นอยู่เดิม มีรูปร่างเปลี่ยนไป อาจใช้หลักง่ายๆ คือ ABCD ดังนี้

 

Asymmetryลักษณะของไฝสองข้างม่เหมือนกัน

 

Border irregularity ขอบของไฝไม่เรียบ

 

Colorสีของไฝไม่สม่ำเสมอ

 SADADAD

Diameter ขนาดของไฝมากกว่า 6 มม

  1.  มีผื่นหรือก้อนที่เกิดขึ้นใหม่ และไม่หายใน4-6 สัปดาห์
  2.  ไฝหรือปานที่โตเร็ว และรูปร่างเปลี่ยนไปจากเดิม มีอาการคัน แตกเป็นแผล และมีเลือดออก
  3.  แผลเรื้อรังไม่หายใน 4 สัปดาห์

 

ปัจจัยที่เป็นสาเหตุของมะเร็งผิวหนัง

  •  แสงอัลตราไวโอเลต (UVA,UVB) พวกที่ต้องทำงานกลางแดด เล่นกีฬากลางแจ้ง ชอบอาบแดด จะมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดมะเร็งผิวหนัง
  •  เชื้อชาติ คนผิวขาว ผมสีบลอนด์ ผิวไหม้แดดง่าย มีโอกาสเสี่ยงสูง เพราะมีเม็ดสีที่ผิวหนังน้อย ความสามารถในการป้องกันเซลล์ผิวหนังจากแสงอัลตราไวโอเลตจึงน้อยกว่าคนผิวคล้ำ คนที่เป็นโรคผิวหนัง Albinism ซึ่งมีความผิดปกติของการสร้างเม็ดสี จะพบมะเร็งผิวหนังได้บ่อย
  •  การได้รับสารเคมีก่อมะเร็ง เช่น สารหนูที่ปนอยู่ในน้ำ ยาหม้อ ยาไทย ยาจีน ยาลูกกลอน
  •  แผลเป็นจากไฟไหม้ น้ำร้อนลวก แผลจากผื่นผิวหนังบางโรค เช่น DLE
  •  มีประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็งผิวหนัง
  • เชื้อไวรัสบางชนิด เช่น HPV ที่ทำให้เกิดหูดที่อวัยวะเพศ
  • ภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง เช่น ได้รับยากดภูมิคุ้มกันหลังการปลูกถ่ายไต
  • ผิวหนังในบริเวณที่เคยได้รังสีรักษา
  • คนที่สูบบุหรี่นานๆ จะเกิดมะเร็งในช่องปากได้
  • การใช้สารยับยั้งการสร้างเม็ดสีมากๆทำให้ผิวขาว เช่น การฉีดสารกลูต้าไธโอนในปริมาณสูงๆทำให้มีโอกาสเสี่ยงที่จะเป็นมะเร็งผิวหนังมากขึ้น

การป้องกันและรักษา

            มะเร็งทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นที่อวัยวะใด ถ้าสามารถตรวจพบตั้งแต่แรก และกำจัดเซลล์ที่ผิดปกติออกได้หมด ก็สามารถหายขาดได้ มะเร็งผิวหนังมีข้อเด่นคือ ผิวหนังเป็นอวัยวะที่ห่อหุ้มอยู่ภายนอก เราสามารถมองเห็นได้ จึงทำให้สามารถตรวจพบความผิดปกติในระยะเริ่มแรกได้รวดเร็ว และยังติดตามการรักษาได้ง่าย

            การรักษามีหลายวิธี ขึ้นกับชนิด ตำแหน่ง และการลุกลามของโรค โดยทั่วไปมักใช้วิธีผ่าตัดเอามะเร็งผิวหนังออกให้หมด หลายครั้งที่มะเร็งเกิดบนใบหน้า ในบริเวณที่อาจมีการผิดรูปจากการผ่าตัดได้ ปัจจุบันมีวิธีผ่าตัดโดยวิธีที่เรียก Mohs micrographic surgery แพทย์จะทำการตัดชิ้นเนื้อและส่งตรวจทางพยาธิวิทยา ในคราวเดียวกัน เพื่อตรวจดูว่าได้ตัดมะเร็งออกได้หมด หากยังมีหลงเหลือ ก็จะกลับมาผ่าตัดซ้ำจนหมด จึงจะเย็บปิดแผล วิธีนี้จะทำให้สามารถตัดมะเร็งออกได้หมดในคราวเดียว โดยไม่ตัดเนื้อดีออกมากเกินจำเป็น แต่ในบางครั้ง มะเร็งถูกทิ้งไว้จนมีขนาดใหญ่เกินที่จะตัดออกได้หมด อาจรักษาโดยการใช้รังสีรักษา หรือถ้ามีการแพร่กระจาย จะต้องให้เคมีบำบัดร่วมด้วย

               มะเร็งผิวหนังสามารถรักษาให้หายขาดได้ ถ้าได้รับการวินิจฉัย และรักษาตั้งแต่เริ่มแรก ถ้ามีประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็งผิวหนัง ควรพบแพทย์ผิวหนัง เพื่อตรวจหามะเร็งตั้งแต่ระยะแรก ในคนทั่วๆ ไปก็ไม่ควรประมาท ระวังอย่าถูกแสงแดดจัด ใช้ครีมกันแดดให้ถูกต้องและเหมาะสม ไม่ควรใช้สารที่ทำให้ผิวขาวหรือทำลายเม็ดสี โดยเฉพาะการฉีดสารกลูต้าไธโอนเข้าเส้นเลือดดำ สังเกตการเปลี่ยนแปลงของหูด,ไฝ, ปาน หากมีแผลเรื้อรังหรือแผลที่ไม่หายใน 2 สัปดาห์ ควรปรึกษาแพทย์  

 

มะเร็งผิวหนังเป็นมะเร็งที่สามารถป้องกันได้   คือ

  • การป้องกันที่สำคัญคือการป้องกันการถูกแสงแดด
  • หลีกเลี่ยงแสงแดดช่วง 10.00-15.00 น ซึ่งเป็นช่วงที่มีรังสี UV สูงสุด
  • สวมเสื้อผ้าสีอ่อน เนื้อแน่น หมวกปีกกว้าง 3 นิ้วเมื่อเวลาออกแดด
  • ทาครีมกันแสงแดดที่มีค่า SPF มากกว่า 15
  • การทาครีมควรทาตั้งแต่ในวัยเด็กเพราะรังที่ประมาณร้อยละ 80 จะได้รับก่อนอายุ 18 ปี

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------

 ภาพประกอบและข้อมูล เรียบเรียงจาก 

สมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย https://www.dst.or.th/know_details.php?news_id=66&news_type=kno

https://www.siamhealth.net/public_html/Health/Photo_teaching/sun/skincancer.htm#.UpAiTXBmiSo

https://movie.kapook.com/view76885.html