ย้อนรอยถึงแหล่งกำเนิดของนม เครื่องดื่มยอดฮิตของคนทุกเพศทุกวัยทั่วโลก กว่าจะมาเป็นนมสดรสชาติอร่อยให้พลังงานและแคลเซี่ยมสูง หรือเป็นผลิตภัณฑ์แปรรูปจากนมอย่างเนย ชีส โยเกิร์ต ที่เราดื่มกินกันจนอ้วนพี มีเรื่องราวและข้อมูลที่น่าสนใจใน infographic ชุดนี้ เพื่อสุขภาพที่ดีและแข็งแรงของเรา เอ้า ดื่ม!

- วัวตัวผู้มีน้ำหนัก 800-1,000 กก. วัวตัวเมียหนัก 600-700 กก.

- วัวเป็นสัตว์เคี้ยวเอื้องที่มีกระเพาะอาหาร 4 ส่วน คือ รูเมน (rumen) หรือผ้าขี้ริ้ว เรติคิวลัม (reticulum) หรือกระเพาะรังผึ้ง โอมาซัม (omasum) หรือกระเพาะสามสิบกลีบ และแอบโอมาซัม (abomasums) หรือกระเพาะจริง

- วัวใช้เวลากินอาหารถึง 8 ชั่วโมง มันขยับขากรรไกรบ่อยมากถึง 40,000 ครั้งต่อวัน กินอาหารมากกว่า 45 กก.ขึ้นไป และจะดื่มน้ำประมาณ 113-145 ลิตร ในแต่ละวัน

- ประเทศไทยเริ่มเลี้ยงโคนมในยุคก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 ไม่ใช่คนไทยแต่เป็นคนอินเดียที่เลี้ยงเพื่อขายนมให้คนอินเดียในเมืองไทยกันเอง พอถึงช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 กองทัพญี่ปุ่นนำโคพันธุ์ขาว-ดำจากสิงคโปร์เข้ามาเลี้ยงเพื่อเป็นเสบียง โคพันธุ์นี้ให้น้ำนมมากกว่าโคอินเดีย จึงมีการนำเข้าโคพันธุ์ขาว-ดำจากต่างประเทศโดยเฉพาะยุโรป มาผสมพันธุ์กับโคอินเดียเพื่อให้น้ำนมในปริมาณมากกว่า ทั้งยังเลี้ยงง่ายและอึด

- โคพันธุ์โฮลสไตน์ (Holestein-Friesian) หรือพันธุ์ขาว-ดำ สามารถให้น้ำนมโดยเฉลี่ยได้มากกว่า 8,000 กิโลกรัม ต่อระยะการให้น้ำนม (305 วัน)

- ก่อนจะมีเครื่องรีด เกษตรกรสามารถรีดเก็บน้ำนมได้เพียง 6 ตัวต่อชั่วโมง แต่ตอนนี้เครื่องรีดนมวัวสามารถรีดนมวัวได้ 100 ตัวต่อชั่วโมง

- ประเทศที่ผลิตนมวัวได้มากที่สุด 3 อันดับแรกคือ อินเดีย อเมริกา ปากีสถาน ประเทศที่ส่งออกนมวัวมากที่สุด 3 อันดับแรกคือ นิวซีแลนด์ เยอรมนี เนเธอร์แลนด์

- แคลเซียม คือธาตุชนิดหนึ่งที่ร่างกายนำมาใช้สร้างกระดูก โดยปกติกระดูกเป็นแหล่งเก็บแคลเซียมให้อวัยวะต่างๆ นำไปใช้ในการทำงาน กระดูกจึงต้องการแคลเซียมเพื่อชดเชยส่วนที่ใช้ไปอยู่ตลอดเวลา

- นอกจากแคลเซียม นมมีวิตามิน A B1 B2 B12 D และฟอสฟอรัส

- นมมี 3 ประเภท: พาสเจอร์ไรส์ ยูเอชที และสเตอริไรส์

พาสเจอร์ไรส์ คือนมวัวสดที่ผ่านขบวนการฆ่าเชื้อด้วยความร้อนที่ไม่สูงมากนัก (75 c) เพื่อทำลายเชื้อจุลินทรีย์เฉพาะที่ทำให้เกิดโรค แต่ยังคงความสดใหม่และประโยชน์ไว้อย่างครบถ้วน แต่มีอายุในการเก็บรักษาสั้นเพียงไม่เกิน 14 วัน

ยูเอชที (Ultra High Temperature) คือนมวัวสดที่ผ่านขบวนการฆ่าเชื้อด้วยความร้อนสูง (140 c) เพื่อทำลายจุลินทรีย์ในนมสดทั้งหมดแล้วจึงบรรจุในกล่อง มีอายุการเก็บนาน 6 เดือน

สเตอริไรส์ คือนมวัวสดที่ผ่านขบวนการฆ่าเชื้อด้วยความร้อนสูง (115-120 c) เป็นเวลา 20-30 นาที มีอายุการเก็บนาน 1 ปี

- สำหรับคนที่ควบคุมน้ำหนัก

นมวัวมีไขมันประมาณ 4% นมวัวปริมาณ 250 มล. ให้พลังงาน 170 กิโลแคลลอรี่
นมพร่องมันเนย มีไขมันลดลงครึ่งหนึ่ง คือ 2% ให้พลังงาน 130 กิโลแคลอรี่

นมขาดมันเนย ไขมัน 0% ให้พลังงาน 85 กิโลแคลลอรี่ ดื่มแล้วไม่อ้วน!

- นมยังสามารถแปรรูปได้หลายผลิตภัณฑ์

นำไปแยกโปรตีนออก จะได้นมข้นแข็ง วัตถุดิบหลักในการผลิตชีส และหางนม

นำไปสกัดไขมัน จะได้ครีม วัตถุดิบในการผลิตเนย นมเปรี้ยว วิปครีม หรือครีมชีส

นำไปหมักด้วยแบคทีเรียโพรไบโอติก จะได้โยเกิร์ต

- ผลสำรวจกระทรวงสาธารณสุขพบว่า คนไทยดื่มนมเฉลี่ย 14 ลิตร/คน/ปี ขณะที่เพื่อนบ้านภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ดื่มนมเฉลี่ย 60 ลิตร/คน/ปี และทั่วโลกเฉลี่ย 103.9 ลิตร/คน/ปี ผลสำรวจของสำนักงานสถิติแห่งชาติปี 2554 พบว่า คนไทยดื่มแอลกอฮอล์เฉลี่ยม 52 ลิตร/คน/ปี

- ควรดื่มนมวันละ 2 แก้ว แก้วละ 250 มล. ร่างกายจะได้รับแคลเซียม 500-600 มก.

- ปริมาณแคลเซียมที่ควรได้รับ เด็ก 600 มก.ต่อวัน วัยรุ่น 1,000-1,500 มก.ต่อวัน ผู้ใหญ่ 800-1,000 มก.ต่อวัน ผู้หญิงท้อง 1,500 มก.ต่อวัน คนแก่ 1,500-2,000 มก.ต่อวัน

- กุ้งแห้ง ปลาลิ้นหมาแห้ง กะปิ งาดำคั่ว กุ้งฝอย ยอดแค เป็นอาหารที่ให้แคลเซียมสูง แต่ก็ยังสู้นมไม่ได้

- หลังอาหารเช้า เป็นเวลาที่ดีที่สุดในการดื่มนม เพราะร่างกายจะนำคุณค่าทางอาหารหรือพลังงานไปใช้ได้เลย

- แสงแดดยามเช้า มีวิตามินดีที่ช่วยให้ร่างกายดูดซึมแคลเซียมได้ดี ทำให้ได้ประโยชน์จากการดื่มนมเต็มที่

- ดื่มนมแล้วท้องอืด ท้องเสีย เกิดจากร่างกายมีน้ำย่อยน้ำตาลแลคโตสซึ่งอยู่ในนมลดลงมากเมื่ออายุ 3 ปีขึ้นไป จึงไม่เพียงพอที่จะไปย่อยน้ำตาลแลคโตสในนม ควรดื่มนมในปริมาณน้อยๆ ก่อนแล้วค่อยๆ เพิ่มปริมาณเพื่อให้ร่างกายปรับสภาพ ควรดื่มนมหลังอาหารและไม่ดื่มขณะท้องว่าง

- ดื่ม ดื่ม เรามาดื่ม ดื่มนมกันเถอะ ดื่มแล้วอย่าทำเลอะเทอะ ดื่มนมเยอะๆ ร่างกายแข็งแรง

RESOURCES
- “พันธุ์และลักษณะโคนม” ศูนย์พัฒนาบุคลากรด้านเทคโนโลยีปศุสัตว์ สำนักเทคโนโลยีชีวภาพการผลิตปศุสัตว์ กรมปศุสัตว์ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ www.dld.go.th

- “คนไทยดื่มนมต่ำกว่า ปท.เอเชีย-โลก 4-7 เท่าตัวส่งผลเติบโตช้า” ASTV ผู้จัดการออนไลน์ www.manager.co.th/qol/viewnews.aspx?NewsID=9560000065923

- “รู้จักกับนมชนิดต่างๆ กันเถอะ” ศูนย์นมแม่แห่งประเทศไทย www.thaibreastfeeding.org

- ซีพี-เมจิ www.cpmeiji.com

เนื้อหาที่น่าสนใจ
โคนมไทยสายเลือดสูง รู้จักโคนมพันธุ์ดีของไทยที่เกิดจากการวิจัย
https://www.trueplookpanya.com/plook/the_story_33_1

ดื่มนมให้ได้ประโยชน์ต้องรู้จักวิธีเลือกซื้อ
https://www.trueplookpanya.com/plook/the_story_33_2 

ทำไอศครีมโฮมเมดง่ายๆ แค่ใช้ถุงพลาสติก
https://www.trueplookpanya.com/plook/the_story_33_3

MV เพลงดื่มนม
https://www.trueplookpanya.com/plook/the_story_33_4