ข้อมูล
คือ ข้อเท็จจริงที่เราสนใจ ไม่ว่าจะเป็นคน สัตว์ สิ่งของหรือเหตุการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้น เช่น
- ข้อมูลเกี่ยวกับบุคคล
เช่น ข้อมูลสำเนาทะเบียนบ้าน ประกอบด้วยข้อมูลบ้านเลขที่ ข้อมูลชื่อผู้อาศัยข้อมูลวันเดือนปีเกิด ข้อมูลบิดามารดา เป็นต้น
- ข้อมูลเกี่ยวกับสิ่งของ
เช่น ข้อมูลรถยนต์ ที่มี่ยี่ห้อ ประเภทของรถ รุ่น ทะเบียนรถ ข้อมูลชุดนักเรียนที่มียี่ห้อ ราคา สี รูปแบบ ขนาด เป็นต้น
- ข้อมูลเกี่ยวกับหนังสือ
เช่น ข้อมูลหนังสือพิมพ์ วารสาร ตำราทางวิชาการ เอกสารทางราชการ เป็นต้น
- ข้อมูลเกี่ยวกับสถานที่
เช่น ข้อมูลสถานที่ท่องเที่ยว ข้อมูลจังหวัด ข้อมูลโรงเรียน ข้อมูลโบราณที่สำคัญ เป็นต้น
ประเภทข้อมูล
ข้อมูลที่เราพบอาจอยู่ในรูปต่าง ๆ หลายรูปแบบ เช่น เป็นตัวเลข หรือข้อความตัวอักษร หรืออาจเป็นทั้งตัวเลข ตัวอักษร อยู่ด้วยกัน การกำหนดข้อมูล มีรูปแบบใดขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ การใช้งาน
การแบ่งข้อมูล แบ่งออกเป็นหลายประเภทดังนี้
1. ข้อมูลตัวเลข ข้อมูลชนิดนี้ประกอบขึ้นจากตัวเลข ส่วนมากจะเป็นตัวเลขที่เราพบเห็นและใช้ในชีวิตประจำวัน เช่น บันทึกรายรับ-รายจ่าย ราคาสินค้า เป็นต้น
2. ข้อมูลตัวอักษร หรือตัวอักขระ ข้อมูลชนิดนี้เป็นข้อมูลที่ประกอบขึ้นจากตัวอักษร ตัวเลข และเครื่องหมายต่าง ๆ เช่น การเขียนที่อยู่บนหน้าซองจดหมาย
3. ข้อมูลภาพและเสียง ข้อมูลชนิดนี้ เป็นข้อมูลในรูปแบบพิเศษ ที่เรารับผ่านทางหูด้วยการฟัง และผ่านทางตาด้วยการดู เช่น การฟังเพลง การดูภาพยนต์
แหล่งข้อมูล
เราสามารถหาข้อมูลได้จากแหล่งต่าง ๆ ดังนี้
- โทรทัศน์ ให้ประโยชน์ทั้งด้านบันเทิงและสาระความรู้ทั้งภาพและเสียง โดยผู้ชมจะได้ข้อมูลที่ทันเหตุการณ์เป็นแหล่งข้อมูลที่ได้รับความนิยมมากที่สุด
- วิทยุ ให้ข้อมูลแก่ผู้ฟังผ่านทางเสียง เช่น ข่าว เพลงและความรู้อื่น ๆ
- หนังสือพิมพ์ ให้ข้อมูลในหลาย ๆ ด้าน เช่น เดียวกับโทรทัศน์ เป็นการให้ข้อมูลผ่านตัวอักษรและรูปภาพ
- นิตยสาร/วารสาร ให้ข้อมูลหลากหลายประเภทเฉพาะด้านตามความสนใจ
- คอมพิวเตอร์ เป็นเครื่องมือที่ใช้ในการประมวลผลข้อมูล สืบค้นความรู้ ความบันเทิง และข่าวสารต่าง ๆ ได้ โดยผ่านอินเตอร์เน็ต
- ภูมิปัญญาท้องถิ่น เป็นแหล่งข้อมูลอีกประเภทหนึ่งที่สามารถใช้แสวงหาข้อมูลได้ เช่น บุคคล ศิลปหัตถกรรม ศิลปวัฒนธรรม
- สภาพแวดล้อมธรรมชาติ เป็นแหล่งข้อมูลที่อยู่ใกล้ตัวที่สุด ที่สามารถจะนำมาใช้ประโยชน์ได้อย่างหลากหลาย เช่น ต้นไม้ แม่น้ำ ลำคอลง ภูเขา น้ำตก แหล่งท่องเที่ยง
การรวบรวมข้อมูล
การรวบรวมข้อมูลเราสามารถรวบรวมข้อมูลได้หลายวิธีดังนี้
- การรวบรวมข้อมูลโดยการสอบถาม วิธีนี้ผู้รวบรวมอาจใช้วิธีสอบถามหรือสัมภาษณ์จากผู้รู้ ที่เป็นแหล่งข้อมูลที่ต้องการ หรือจะสอบถามโดยการใช้แบบสอบถามก็ได้
- การรวบรวมข้อมูลจากเอกสารต่าง ๆ วิธีนี้ผู้รวบรวมสามารถหาเอกสารที่เป้นแหล่งข้อมูลได้มากมาย เช่น หนังสือ วารสาร สิ่งพิมพ์
- การรวบรวมข้อมูลโดยการสังเกตการณ์ วิธีนี้ผู้รวบรวมข้อมูล่จะต้องเข้าไปเฝ้าสังเกตการณ์ต่าง ๆ ด้วยตนเอง เช่น นักข่าวไปเฝ้าการชุมนุมประท้วง นักวิทยาศาสตร์สัเกตผลการทดลองวิทยาศาสตร์ เป็นต้น
ประโยชน์ของข้อมูล
1. เพื่อการเรียนรู้ เราสามารถใช้ข้อมูลต่าง ๆ ที่ได้รับมาจากวิทยุ โทรทัศน์ หนังสือพิมพื หรือสิ่งอื่น ๆ มาใช้ให้เป็นประโยชน์ต่อการเรียน นอกเหนือจากการเรียนในห้องเรียน
2. เพื่อการสื่อสาร เมื่อเรามีข้อมูลต่าง ๆ ที่ตรงกับคนอื่นเราก็สามารถจะร่วมสนทนาพูดคุยกันถึงเรื่องนั้น ๆ ได้
3. เพื่อการตัดสินใจ การที่เราตัดสินใจซื้อสิ่งของหรือทำสิ่งต่าง ๆ จำเป็นต้องมีข้อมูลที่เกี่ยวกับสิ่งเหล่านั้น เพื่อที่จะทำให้เราตัดสินใจได้ง่ายและถูกต้อง
ข้อมูลมีประโยชน์ต่อเรามากมาย ทั้งทางตรงและทางอ้อม ข้อมูลอาจถูกนำไปใช้ประโยชน์เลย หรือนำไปผ่านกรรมวิธีที่เรียกว่า การประมวลผล โดยใช้เทคโนโลยีต่าง ๆ เช่น การบวก ลบ คูณ หาร โดยใช้เครื่องคิดเลข หรือกระบวนการอื่น ๆ ข้อมูลที่ผ่านการประมวลผลแล้ว เราเรียกว่า สารสนเทศ ผู้รับสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ เช่น ข้อมูลการสอบ, ข้อมูลที่อยู่ของนักเรียน, ข้อมูลพยากรณ์อากาศ, ข้อมูลการยืมคืนหนังสือห้องสมุด
คุณสมบัติของข้อมูลที่ดี
1. ข้อมูลมีความถูกต้องตรางกับข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้น
2. ข้อมูลเป็นปัจจุบัน สามารถตรวจสอบได้ ข้อมูลมีแหล่งข้อมูลที่สามารถอ้างอิงได้
3. ข้อมูลที่ความสมบูรณ์ สามารถตรวจสอบ และสามารถอ้างอิงได้
4. ข้อมูลมีความชัดเจนกะทัดรัด
5. ข้อมูลมีความสอดคล้องกับเหตุการณ์ปัจจุบัน
ที่มา : สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน