พุทธศาสนสุภาษิต
• พระพุทธเจ้าทรงสั่งสอนให้คนยึดหมั่นในการทำความดี ไม่ทำความชั่วและทำจิตใจให้บริสุทธิ์ และเพื่อเป็นการเตือนสติสำหรับชาวพุทธ พระองค์ทรงบัญญัติเป็นพุทธศาสนสุภาษิตไว้มากมาย
• พุทธศาสนสุภาษิตที่นักเรียนควรรู้จัก ได้แก่ สุขา สงฺฆสฺส สามคฺคี ความพร้อมเพรียงของหมู่คณะนำสุขมาให้
ความพร้อมเพรียงของหมู่คณะนำสุขมาให้ หมายถึง ความสามัคคี ความกลมเกลียวกันในหมู่คณะ ในกลุ่ม ทำให้ทุกคนช่วยกันทำกิจกรรมต่าง ๆ จนสำเร็จ ซึ่งนำความสุขมาสู่หมู่คณะนั้น เพราะทุกคนย่อมได้รับความสุข ความสำเร็จจากผลงานที่ได้ช่วยกันทำ
• ตัวอย่างเช่น ครูได้มอบหมายให้นักเรียนทำความสะอาด โดยจัดเวรทำความสะอาดในแต่ละวัน ถ้าทุกคนช่วยกันทำเวรอย่างพร้อมเพรียงกัน ห้องเรียนก็จะสะอาด หมู่คณะก็สบายใจ ทุกคนมีความสุขเกิดขึ้นเพราะห้องเรียนสะอาด ทุกคนก็มีความสุขสบายใจ
• ความพร้อมเพรียงกันของหมู่คณะ จะเกิดขึ้นได้จากการที่หมู่คณะมีความสมัครสมานสามัคคี เห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวมมากกว่าประโยชน์ส่วนตน มีความอดทน ขยันหมั่นเพียร รู้จักเสียสละ ร่วมมือร่วมใจกัน ทำงานอะไรก็จะช่วยเหลือกันจนสำเร็จ
• ในครอบครัว ทุกคนมีความพร้อมเพรียงกันทำงาน ช่วยกันประหยัด ร่วมมือร่วมใจกันทำกิจกรรม ทุกคนในครอบครัวก็จะมีความสุข
• ในโรงเรียน ทุกคนพร้อมเพรียงกันยึดถือกฎระเบียบข้อบังคับของโรงเรียนนักเรียนทุกคนพร้อมใจกันศึกษาเล่าเรียน
• ในชุมชน ทุกคนสมัครสมานสามัคคีกัน พร้อมเพรียงกันประกอบอาชีพที่สุจริต ร่วมมือกันทำนุบำรุงดูแลท้องถิ่นของตน เช่น แม่น้ำ ถนน คูคลอง ประปา ไฟฟ้า โทรศัพท์ เป็นต้น
• ในประเทศชาติ ถ้าทุกหมู่คณะมีความพร้อมเพรียงกันถือปฏิบัติตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด พร้อมเพรียงกันเสียภาษี พร้อมเพรียงกันป้องกันประเทศชาติ พร้อมเพรียงกันปฏิบัติตนตามหลักคำสอนของศาสนา ก็จะเกิดความสุขทั้งในครอบครัว โรงเรียน ชุมชน และประเทศชาติ
โลโกปตฺถมฺภิกา เมตฺตาเมตตาธรรมค้ำจุนโลก
• เมตตา คือ ความปรารถนาให้ผู้อื่นมีความสุขทั้งทางกายและจิตใจ ผู้ที่มีความเมตตาจะเป็นคนโอบอ้อมอารี ช่วยเหลือบุคคลอื่นให้มีความสุขเท่าที่สามารถทำได้โดยไม่เบียดเบียนใคร ความเมตตานั้นสามารถแสดงออกได้ทั้งทางกาย วาจา และใจ ดังนี้
• การแสดงออกทางกาย ได้แก่
- ให้ทาน โดยการบริจาคทรัพย์และสิ่งของแก่บุคคลที่ต้องการความช่วยเหลือ
- ไม่รังแกทำร้ายผู้อื่นและพร้อมที่จะปกป้องผู้ที่อ่อนแอกว่า
- ให้ความรักและความเอ็นดูต่อสัตว์ต่าง ๆ ไม่ควรทำร้ายหรือรังแกสัตว์ให้ได้รับความเจ็บปวดทุกข์ทรมาน
• การแสดงออกทางวาจา ได้แก่ การให้คำแนะนำและให้คำปรึกษาแก่ผู้มีความทุกข์ทางใจ ท้อแท้ใจไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้ เราควรใช้คำพูดที่ไพเราะ ไม่ควรใช้คำพูดที่เยาะเย้ยถากถาง จนทำให้ผู้ที่มาขอคำปรึกษาท้อแท้ใจลงไปอีก
• การแสดงออกทางใจ ได้แก่ การมอบความปรารถนาดีความหวังดีให้ทุกคนมีความสุข รวมทั้งการไม่คิดร้าย ผูกพยาบาทอาฆาต โดยพร้อมที่จะให้อภัยแก่ทุกคน และมีความเห็นอกเห็นใจผู้อื่น
• คนเราจะอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขได้ ถ้าเรามีความเมตตาต่อกันโดยแสดงความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ มีอะไรก็แบ่งปันกัน มองเห็นความทุกข์ยากของผู้อื่น เห็นผู้อื่นเดือนร้อนก็ให้ความช่วยเหลือโดยไม่นิ่งดูดาย และเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวมมากกว่าประโยชน์ส่วนตน
ดังนั้น นักเรียนจึงควรฝึกฝนตนเองให้เป็นผู้มีเมตตาต่อคนและสัตว์เพื่อให้เป็นนิสัย เมื่อเติบโตขึ้นเป็นผู้ใหญ่จะได้มีความเมตตาต่อกัน และจะได้อยู่ร่วมอย่างสงบสุข
ขอขอบคุณเนื้อหาจาก พระมหาปรีชา ปภสสโร
