ผังมโนทัศน์สาระการเรียนรู้





1. ลักษณะทางกายภาพของทวีปเอเชีย
          ที่ตั้ง ขนาด และอาณาเขต มีอาณาเขตติดต่อดังนี้
                    - ทิศเหนือ ติดต่อกับทะเลคารา ทะเลแลปทิฟ และทะเลไซบีเรียตะวันออกในมหาสมุทรอาร์กติก
                    - ทิศตะวันออก ติดต่อกับทะเลเบริง ทะเลโอคอตสค์ ทะเลญี่ปุ่น ทะเลเหลือง ทะเลจีนตะวันออก และทะเลจีนใต้ในมหาสมุทรแปซิฟิก
                    - ทิศใต้ ติดต่อกับอ่าวเบงกอล ทะเลอาหรับ อ่าวเปอร์เซีย และอ่าวเอเดนในมหาสมุทรอินเดีย
                    - ทิศตะวันตก ติดต่อกับทะเลแดง คลองสุเอช ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน เทือกเขาคอเคซัส ทะเลแคสเปียน

          ลักษณะภูมิประเทศ แบ่งเป็น 6 เขตดังนี้




                    - เขตที่ราบต่ำตอนเหนือ มีอากาศหนาวเย็นมาก เพาะปลูกไม่ได้จึงมีประชากรอยู่น้อย
                    - เขตที่ราบลุ่มแม่น้ำ เป็นที่ราบอุดมสมบูรณ์เหมาะจะเพาะปลูก ประชากรอาศัยอยู่หนาแน่น
                    - เขตเทือกเขาสูง อยู่ในเทือกเขาหินใหม่อายุ 30–40 ล้านปี




                    - เขตที่ราบสูงทางตอนกลางทวีป อยู่ระหว่างเทือกเขาหินใหม่ เกิดขึ้นเมื่อประมาณ 40 ล้านปี




                    - เขตที่ราบสูงตอนใต้และตะวันตกเฉียงใต้ เป็นที่ราบสูงขนาดใหญ่ แต่สูงไม่เท่าที่ราบสูงตอนกลางของทวีป
                    - หมู่เกาะ ส่วนใหญ่เป็นหมู่เกาะภูเขาไฟ



 

          ภูมิอากาศ
                    ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภูมิอากาศ ได้แก่
                               - ที่ตั้ง ส่วนใหญ่อยู่ซีกโลกเหนือจึงมีภูมิอากาศทุกชนิด
                               - ความใกล้–ไกลทะเล ส่วนอยู่ใกล้ทะเล อากาศจะไม่รุนแรง แต่ถ้าไกลทะเล อากาศจะรุนแรง
                               - ความสูงต่ำของพื้นที่ ให้มีภูมิอากาศแตกต่างกันทั้ง ๆ ที่ตั้งอยู่แนวละติจูดเดียวกัน


            

                               
                    - ลมประจำพัดที่พัดผ่าน ได้แก่ ลมประจำฤดูกาล พายุหมุน

          เขตภูมิอากาศ จำแนกได้ 11 เขต ได้แก่




                     - เขตภูมิอากาศแบบป่าฝนเขตร้อน มีอุณหภูมิสูงตลอดปี มีความแตกต่างของอุณหภูมิระหว่างกลางวันและกลางคืนไม่มากนัก มีฝนตกตลอดปี
                    - เขตภูมิอากาศร้อนชื้นแบบมรสุม มีฤดูแล้งและฤดูฝนสลับกัน มีปริมาณฝนสูงในด้านต้นลม และมีฝนตกน้อยในด้านปลายลม
                    - เขตภูมิอากาศร้อนชื้นแบบทุ่งหญ้าเมืองร้อนหรือทุ่งหญ้าสะวันนา กลางคืนจะมีอากาศเย็นกว่ากลางวัน
                    - เขตภูมิอากาศแบบทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทราย ภูมิอากาศต่างกันมาก
                    - เขตภูมิอากาศแบบทะเลทราย กลางวันและกลางคืนมีความแตกต่างของอุณหภูมิมาก มีความแห้งแล้งและฝนตกน้อย




                    - เขตภูมิอากาศแบบอบอุ่นชื้น มีฝนตกในฤดูร้อน อากาศค่อนข้างหนาวในฤดูหนาว
                    - เขตภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน ฤดูร้อนจะร้อนแห้งแล้ง ในฤดูฝนจะมีฝนตก




                    - เขตภูมิอากาศแบบชื้นภาคพื้นทวีป มีความแตกต่างของอุณหภูมิ
                    - เขตภูมิอากาศแบบกึ่งขั้วโลกหรือไทกา ฤดูหนาวยาวนานและอากาศหนาวจัด
                    - เขตภูมิอากาศแบบทุนดรา ฤดูหนาวยาวนานและหนาวจัด ไม่มีฤดูร้อน
                    - เขตภูมิอากาศแบบที่สูง อุณหภูมิและปริมาณก๊าซออกซิเจนจะลดลงตามความสูง

          ทรัพยากรธรรมชาติ
                    แร่ เอเชียอุดมด้วยแร่ ได้แก่
                              - ถ่านหิน
                              - เหล็ก
                              - ดีบุก
                              - ปิโตรเลียม
                    ดิน ในเขตแห้งแล้ง ในเขตภูมิอากาศหนาว และในเขตร้อนชื้น ดินไม่เหมาะแก่การเกษตร




                    น้ำ แหล่งน้ำใหญ่ 3 แห่งที่ทวีปเอเชียมีพื้นที่ติดต่อ คือ
                              - มหาสมุทรอาร์กติก ซึ่งเป็นน้ำแข็ง
                              - มหาสมุทรอินเดีย เป็นเส้นทางคมนาคมขนส่งและเป็นแหล่งประมง
                              - มหาสมุทรแปซิฟิก เป็นเส้นทางคมนาคมขนส่งและเป็นแหล่งประมง
ป่าไม้ ส่วนใหญ่เป็นไม้เนื้ออ่อน ซึ่งจำแนกได้ดังนี้
                              - ป่าไทกา เป็นป่าสนในเขตหนาว เป็นแหล่งไม้เนื้ออ่อน
                              - ป่าไม้ผลัดใบในเขตอบอุ่น เป็นป่าไม้เนื้อแข็งผสมกับป่าสน
                              - ป่าไม้เขตร้อน ส่วนใหญ่เป็นป่าดิบชื้น

                    สัตว์ในธรรมชาติ จำแนกตามที่อยู่อาศัยได้ 2 ประเภท คือ
                              - สัตว์บก เขตป่าไม้เป็นแหล่งที่อยู่
                              - สัตว์น้ำ ทวีปเอเชียมีสัตว์น้ำจืดและน้ำเค็ม

2. ลักษณะทางสังคม เศรษฐกิจ และวัฒนธรรมของทวีปเอเชีย
          ประชากร ทวีปเอเชียมีแหล่งอารยธรรมลุ่มน้ำเก่าแก่ของโลกหลายแห่ง ทำให้วัฒนธรรมทางสังคมต่างกัน
                    จำนวนประชากร เอเชียมีประชากรประมาณร้อยละ 60 ของโลก สถิติ พ.ศ. 2552 ซึ่งมีจำนวนประชากรประมาณ 4,117 ล้านคน

                    เชื้อชาติ ได้แก่
                              เชื้อชาติมองโกลอยด์ แบ่งได้ 2 พวก ดังนี้
                                        - พวกมองโกลอยด์เหนือ อยู่ทางตอนเหนือและตะวันออกของทวีป
                                        - พวกมองโกลอยด์ใต้ อยู่ทางตอนใต้และตะวันออกเฉียงใต้ของทวีปเอเชีย
                              เชื้อชาติคอเคซอยด์ อยู่ในเอเชียตะวันตกเฉียงใต้ เอเชียกลาง และทางเหนือของอินเดียและปากีสถาน




                              เชื้อชาตินิกรอยด์ เป็นชาวพื้นเมือง

                    ภาษา ได้แก่
                              - ภาษาราชการ ใช้เป็นภาษากลางของประเทศและใช้ในราชการ มักใช้ภาษาของตน
                              - ภาษาอื่น ๆ ที่ใช้ในท้องถิ่น ในแต่ละท้องถิ่นใช้พูดกัน

                    ศาสนา
                              - เอเชียตะวันตกเฉียงใต้ เป็นแหล่งกำเนิดศาสนายูดาห์ คริสต์ศาสนา ศาสนาอิสลาม
                              - เอเชียใต้ เป็นแหล่งกำเนิดศาสนาพราหมณ์–ฮินดู พระพุทธศาสนา ศาสนาสิกข์ (ซิกข์)
                              - เอเชียตะวันออก เป็นแหล่งกำเนิดลัทธิขงจื๊อ เต๋า และชินโต

                    การกระจายประชากร ตามลักษณะภูมิประเทศและภูมิอากาศ

          เศรษฐกิจ
                    การเกษตร ประกอบด้วย
                              - การเพาะปลูก บริเวณเขตร้อนชื้นและมีที่ราบลุ่มแม่น้ำอุดมสมบูรณ์
                              - การเลี้ยงสัตว์ เขตแห้งแล้งเลี้ยงสัตว์แบบร่อนเร่




                    การทำประมง ทำคู่กับการเพาะปลูกในบริเวณชายฝั่งตะวันออก
                    การทำป่าไม้ จำแนกได้ 2 แหล่ง คือ
                              - การทำป่าไม้ในเขตร้อน มีการทำป่าไม้เนื้อแข็ง
                    การทำเหมืองแร่ มีดังนี้
                              - เหล็ก
                              - ถ่านหิน
                              - ดีบุก
                              - น้ำมันและก๊าซธรรมชาติ




                              - แมงกานีส
                              - เพชร พลอย
                              - โครไมต์

                    อุตสาหกรรม เป็นงานหัตถกรรมหรืออุตสาหกรรมในครัวเรือน




                    การค้า กระจายสินค้าไปทุกภูมิภาค โดยการคมนาคม ทำให้ประเทศในทวีปเอเชียมีวัตถุดิบและสินค้าอุตสาหกรรมหลากหลาย

                    การคมนาคมขนส่ง เส้นทางขนส่งที่สำคัญของทวีปเอเชียจำแนกได้ดังนี้
                              - ทางรถไฟ อินเดีย และญี่ปุ่นมีทางรถไฟทั่วถึง
                              - ทางรถยนต์ ถนนสายสำคัญเชื่อมการติดต่อระหว่างประเทศเอเชีย ยุโรป และแอฟริกาได้ คือ ทางหลวงสายเอเชีย




                              - ทางอากาศ จะติดต่อได้สะดวกและรวดเร็ว
                              - ทางน้ำ ส่วนใหญ่เป็นการขนส่งภายในประเทศ มีการเดินเรือระหว่างทวีปยุโรปกับเอเชียและออสเตรเลียผ่านทางคลองสุเอช โดยแวะมารับสินค้าที่เมืองท่าสำคัญ




3. ภูมิภาคของทวีปเอเชีย ได้แก่
          เอเชียตะวันออก
                    ที่ตั้ง ขนาด และอาณาเขต เอเชียตะวันออกมีพื้นที่ประมาณ 11,776,181 ตารางกิโลเมตรใหญ่เป็นอันดับ 1 ของทวีปเอเชีย
                    ลักษณะภูมิประเทศ มีลักษณะเป็นเทือกเขาสูงสลับกับที่ราบสูงตะวันตกและลาดเอียงต่ำลงตะวันออก แบ่งเป็น 4 เขตใหญ่ ๆ ดังนี้




                              - เขตที่ราบสูงทิเบต
                              - เขตที่ราบสูงภาคตะวันตกเฉียงเหนือ
                              - เขตภาคตะวันออก
                              - หมู่เกาะ

                    ภูมิอากาศ แบ่งได้ 7 เขต ดังนี้




                              - เขตภูมิอากาศแบบป่าฝนเขตร้อน
                              - เขตภูมิอากาศแบบทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทราย
                              - เขตภูมิอากาศแบบทะเลทราย
                              - เขตภูมิอากาศแบบอบอุ่นชื้น
                              - เขตภูมิอากาศแบบชื้นภาคพื้นทวีป
                              - เขตภูมิอากาศแบบกึ่งขั้วโลกหรือไทกา
                              - เขตภูมิอากาศแบบที่สูง

                    ทรัพยากรธรรมชาติ
                              - ป่าไม้ มีเนื้อที่ป่าไม้รวมกันมากกว่าครึ่งหนึ่งของเนื้อที่ทั้งหมด
                              - น้ำ เกิดจากแหล่งทับถมของดินเลิสส์
                              - แร่ ได้แก่ ก๊าซธรรมชาติและน้ำมัน

          เศรษฐกิจ
                    การเกษตร ประกอบด้วย
                              - การเพาะปลูก ใช้เทคโนโลยีเข้าช่วย ผลผลิตที่ได้จะบริโภคภายในประเทศ




                              - การเลี้ยงสัตว์ เลี้ยงแบบเร่ร่อน

                    การทำประมง จีนจะเพาะเลี้ยงปลาน้ำจืด เป็นเศรษฐกิจที่สำคัญของภูมิภาค
                    การทำป่าไม้ มีเนื้อที่ป่ารวมกันมากกว่าครึ่งหนึ่งของเนื้อที่ทั้งหมด
                    อุตสาหกรรม ที่เจริญก้าวหน้าและส่งออกสู่ตลาดทั่วโลก ดังนี้
                              - ญี่ปุ่น มีโรงงานอุตสาหกรรมอยู่ทั่วประเทศ
                              - จีน ผลิตผ้าฝ้ายได้มากที่สุด
                              - ไต้หวัน อุตสาหกรรมส่วนใหญ่จะผลิตโลหะและเครื่องจักร
                              - เกาหลีใต้ อุตสาหกรรมเหล็กกล้า ท่อซีเมนต์ และปุ๋ยเคมี
                              - ฮ่องกง ที่เด่นคืออุตสาหกรรมก่อสร้าง
                    การค้า ญี่ปุ่น จีน ฮ่องกง ไต้หวัน เป็นศูนย์กลางการค้าที่สำคัญของโลก

          ลักษณะประชากร สังคม และวัฒนธรรม
                    ประชากร มีประมาณ 1,543.8 ล้านคน

                    ภาษา แบ่งได้ 2 ตระกูลภาษาใหญ่ คือ
                              - ตระกูลภาษาจีน–ทิเบต
                              - ตระกูลภาษาอัลเทอิก

                    วัฒนธรรม รับอิทธิพลมาจากจีนทั้งทางด้านศาสนาและศิลปวัฒนธรรม
                    ศาสนา นับถือศาสนาพุทธนิกายมหายาน คู่กับลิทธิต่าง ๆ

          เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ใหญ่เป็นอันดับที่ 3 ของทวีปเอเชีย มีพื้นที่ประมาณ 4,620,541 ตารางกิโลเมตร
                    ลักษณะภูมิประเทศ จำแนกได้ดังนี้




                              บริเวณเทือกเขาแบ่งได้ 3 แนว ได้แก่
                                        - แนวเทือกเขาหินเก่าตอนกลาง เป็นเทือกเขาที่เก่าแก่ที่สุด
                                        - แนวเทือกเขายุคกลางตะวันออก มีอายุทางธรณีวิทยา 100 ล้านปี
                                        - แนวเทือกเขาหินใหม่ทางตะวันตก มีอายุทางธรณีวิทยาประมาณ 30 ล้านปี

                              ที่ราบลุ่มแม่น้ำ มีแม่น้ำสำคัญดังนี้
                                        - แม่น้ำโขง เป็นแม่น้ำนานาชาติ




                                        - แม่น้ำสาละวิน เป็นแม่น้ำนานาชาติ
                                        - แม่น้ำอิรวดี เป็นแม่น้ำในพม่า
                                        - แม่น้ำแดง เป็นแม่น้ำในเวียดนาม
                                        - แม่น้ำเจ้าพระยา เป็นแม่น้ำในไทย

                             ที่ราบชายฝั่งทะเล อยู่ทางตอนใต้ของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และที่ราบดินตะกอน
                             หมู่เกาะ พื้นที่ในภูเขาของหมู่เกาะเป็นเขตหินใหม่มีอายุไม่เกิน 40 ล้านปี

                    ภูมิอากาศ แบ่งเป็น 3 เขต ดังนี้




                              - เขตภูมิอากาศแบบป่าฝนเขตร้อน
                              - เขตภูมิอากาศร้อนชื้นแบบมรสุม
                              - เขตภูมิอากาศร้อนชื้นแบบทุ่งหญ้าเมืองร้อนหรือทุ่งหญ้าสะวันนา

                    ทรัพยากรธรรมชาติ
                              ป่าไม้ จำแนกเป็น 3 ประเภท ดังนี้
                                        - ป่าดิบชื้น เป็นป่าไม้ในเวลาที่มีฝนตกชุก
                                        - ป่าเบญจพรรณ มีลักษณะเป็นป่าโปร่ง
                                        - ป่าชายเลน เป็นป่าไม้บริเวณปากน้ำหรือตามริมฝั่งทะเล
                              ดิน ดินที่อุดมสมบูรณ์เหมาะแก่การเพาะปลูก
                              น้ำ มีปริมาณฝนสูง

                    เศรษฐกิจ
                              การเกษตร ประกอบด้วย
                                        - การเพาะปลูก เป็นแบบไร่ขนาดใหญ่ ลงทุนสูง ใช้แรงงานคนและเครื่องจักรในการผลิต นิยมปลูกพืชชนิดเดียว






                                        - การเลี้ยงสัตว์ เลี้ยงเพื่อการค้าและการส่งออก
                              การทำประมง มีสัตว์น้ำจืดและน้ำเค็ม
                              การทำป่าไม้ มีทรัพยากรป่าไม้เมืองร้อนอุดมสมบูรณ์
                              การทำเหมืองแร่ เป็นแหล่งผลิตดีบุกที่สำคัญ
                              อุตสาหกรรม ขาดแคลนทุนทรัพย์และเทคโนโลยี
                              การค้า มีเพียงสิงคโปร์ประเทศเดียวที่ส่งออกเฉพาะสินค้าอุตสาหกรรม สินค้านำเข้าสำคัญนำเข้าจากญี่ปุ่น สหรัฐอเมริกา อาเซียน เกาหลีใต้ สหภาพยุโรป

                    ลักษณะประชากร สังคม และวัฒนธรรม ประชากรส่วนใหญ่จะอาศัยบริเวณที่มีดินอุดมสมบูรณ์
                              ภาษา ใช้ภาษาประจำชาติคู่กับภาษาอื่น
                              วัฒนธรรม จะผสมผสานระหว่างวัฒนธรรมอินเดีย จีน และ ตะวันตก
                              ศาสนา ศาสนาอิสลามเป็นศาสนาที่ประชากรส่วนใหญ่ในภูมิภาคนี้นับถือ

          เอเชียใต้ อารยธรรมลุ่มน้ำสินธุเป็นแหล่งอารยธรรมโบราณที่สำคัญในภูมิภาคเอเชียใต้
                    ที่ตั้ง ขนาด และอาณาเขต พื้นที่ใหญ่เป็นอันดับที่ 4 ของทวีปเอเชีย โดยมีพื้นที่ประมาณ 4,290,338 ตารางกิโลเมตร
                    ลักษณะภูมิประเทศ




                              - เขตภูเขาสูงภาคเหนือ
                              - เขตที่ราบลุ่มแม่น้ำสินธุ–คงคา อาณาเขตครอบคลุมเนื้อที่ 3 ประเทศ ได้แก่ ประเทศปากีสถาน อินเดีย และบังกลาเทศ
                              - เขตที่ราบสูงตอนใต้ ที่ราบสูงนี้เป็นพื้นที่อับฝน
                              - เกาะ ศรีลังกาตั้งอยู่บนเกาะขนาดใหญ่ เป็นที่ราบลูกคลื่น

                     ภูมิอากาศ




                              - เขตภูมิอากาศแบบป่าฝนเขตร้อน
                              - เขตภูมิอากาศร้อนชื้นแบบทุ่งหญ้าเมืองร้อนหรือทุ่งหญ้าสะวันนา
                              - เขตภูมิอากาศแบบทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทราย
                              - เขตภูมิอากาศแบบทะเลทราย
                              - เขตภูมิอากาศแบบอบอุ่นชื้น
                              - เขตภูมิอากาศแบบที่สูง

          ทรัพยากรธรรมชาติ
                    - ป่าไม้ ในเขตมรสุมมีป่าไม้ใบกว้าง ในเขตอบอุ่นและป่าสนพื้นที่ป่าไม้เหลืออยู่น้อย
                    - น้ำ ปริมาณน้ำจะเปลี่ยนแปลงไปตามฤดูกาล
                    - สัตว์ป่า ได้แก่ สิงโต เสือ หมาป่า ช้าง หมี งู
                    - แร่ แร่สำคัญ ได้แก่ เหล็ก ทับทิม ไพลิน และแกรไฟต์

          เศรษฐกิจ
                    การเกษตร ประกอบด้วย
                               - การเพาะปลูก ส่วนใหญ่เป็นการเกษตรเพื่อยังชีพ




                               - การเลี้ยงสัตว์ เป็นอาชีพที่สำคัญ
                    การทำประมง มีการทำประมงเจริญก้าวหน้าที่สุด
                    การทำป่าไม้ มีการอนุรักษ์ป่าไม้
                    การทำเหมืองแร่ ได้แก่ ถ่านหินและเหล็ก เพชรและพลอย
                    อุตสาหกรรม อินเดียมีอุตสาหกรรมก้าวหน้ามากที่สุดในภูมิภาค
                    การค้า เมืองท่าที่สำคัญ คือ เมืองมุมไบ โกลกาตา เมืองการาจี เมืองจิตตะกอง กรุงโคลัมโบ

          ลักษณะประชากร สังคม และวัฒนธรรม
                    ประชากร อาศัยอยู่บริเวณดินดอนสามเหลี่ยมปากแม่น้ำคงคา ประเทศบังกลาเทศ และเมืองใหญ่ ๆ ในอินเดีย
                    ภาษา ใช้ภาษาอังกฤษเป็นภาษาราชการ
                    วัฒนธรรม ส่วนใหญ่จะปฏิบัติตามธรรมเนียมประเพณีดั้งเดิม
                    ศาสนา แต่ละประเทศในภูมิภาคนับถือศาสนาต่างกัน

          เอเชียตะวันตกเฉียงใต้ อารยธรรมโบราณเมโสโปเตเมียบริเวณลุ่มแม่น้ำไทกริส–ยูเฟรทีส เป็นแหล่งอารยธรรมที่สำคัญ
                    ที่ตั้งและอาณาเขต พื้นที่ใหญ่เป็นอันดับ 2 ของเอเชีย ประมาณ 6,917,848 ตารางกิโลเมตร



 

                    ลักษณะภูมิประเทศ
                              - เขตภูเขาและที่ราบสูงภาคเหนือ เป็นย่านศูนย์กลางแผ่นดินไหว
                              - เขตคาบสมุทรอาหรับ เป็นคาบสมุทรที่ใหญ่ที่สุดในเอเชียตะวันตกเฉียงใต้
                              - เขตดินอุดมรูปพระจันทร์เสี้ยว เป็นแหล่งอารยธรรมเมโสโปเตเมีย

                    ภูมิอากาศ แบ่งได้ 4 เขต ดังนี้




                              - เขตภูมิอากาศแบบทะเลทราย
                              - เขตภูมิอากาศแบบทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทราย
                              - เขตภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน
                              - เขตภูมิอากาศแบบที่สูง

                    ทรัพยากรธรรมชาติ
                              - แร่ แร่ที่สำคัญ ได้แก่ ปิโตรเลียม
                              - ทรัพยากรธรรมชาติอื่น ๆ ขาดแคลนทรัพยากรป่าไม้ สัตว์ป่า และน้ำ

                    เศรษฐกิจ
                              การเกษตร ประกอบด้วย
                                        - การเพาะปลูก จะเพาะปลูกได้ดี
                                        - การเลี้ยงสัตว์ เลี้ยงสัตว์แบบเร่ร่อน
                              การทำประมง ตุรกีจับปลาได้มากที่สุด
                              อุตสาหกรรม อุตสาหกรรมน้ำมัน ถือเป็นอุตสาหกรรมที่มีความสำคัญที่สุดในภูมิภาค
                              การค้า น้ำมันจึงเป็นสินค้าส่งออกไปยังประเทศอุตสาหกรรมต่าง ๆ

                    ลักษณะประชากร สังคม และวัฒนธรรม
                              ประชากร อาศัยอยู่หนาแน่นในบริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำไทกริส–ยูเฟรทีส
                              ภาษา ส่วนใหญ่จะใช้ภาษาอาหรับ
                              วัฒนธรรม มีวัฒนธรรมคล้ายกัน
                              ศาสนา จะนับถือศาสนาอิสลาม

          เอเชียกลาง เคยรวมอยู่กับดินแดนบางส่วนในทวีปยุโรปเป็นประเทศสหภาพโซเวียต
                    ที่ตั้ง และอาณาเขต มีพื้นที่ประมาณ 4,180,494 ตารางกิโลเมตร




                    ลักษณะภูมิประเทศ
                              - เขตเทือกเขาและที่ราบสูง มีเทือกเขาต่าง ๆ ที่ราบสูงในเอเชียกลางจะเป็นที่ราบสูงเชิงเขาลาดลงสู่ที่ราบและทะเลแคสเปียน




                              - เขตที่ราบ ได้แก่ ที่ราบตูราน

                    ภูมิอากาศ เป็น 4 เขตดังนี้




                              - เขตภูมิอากาศแบบทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทราย
                              - เขตภูมิอากาศแบบทะเลทราย
                              - เขตภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียน
                              - เขตภูมิอากาศแบบที่สูง

                    ทรัพยากรธรรมชาติ
                              - แร่ ได้แก่ น้ำมัน ก๊าซธรรมชาติ ถ่านหิน ทองคำ และทองแดง
                              - ป่าไม้ มีพื้นที่ป่าไม้น้อย แต่มีทุ่งหญ้าซึ่งเหมาะแก่การเลี้ยงสัตว์

                    เศรษฐกิจ
                              การเกษตร ประกอบด้วย
                                        - การเพาะปลูก เหมาะแก่การปลูกพืชแบบเมดิเตอร์เรเนียน
                                        - การเลี้ยงสัตว์ เลี้ยงสัตว์ทั้งแบบเร่ร่อนและแบบฟาร์มปศุสัตว์
                              การทำประมง ผลผลิตจากการทำประมงที่มีชื่อเสียง ได้แก่ ไข่ปลาคาเวียร์
                              อุตสาหกรรม ที่สำคัญ ได้แก่ อุตสาหกรรมการกลั่นน้ำมัน การแยกก๊าซธรรมชาติ เคมีภัณฑ์ ปิโตรเคมี ผลิตภัณฑ์เหล็กแปรรูป สินค้าทางการเกษตร และเครื่องใช้ไฟฟ้า
                              การค้า เอเชียกลางจะค้าขายกับประเทศในภูมิภาคเดียวกัน

                    ลักษณะประชากร สังคม และวัฒนธรรม
                              ประชากร อาศัยอยู่หนาแน่นในบริเวณแถบเทือกเขาคอเคซัส
                              เชื้อชาติ เป็นพวกคอเคซอยด์หรือพวกผิวขาว
                              ภาษา ส่วนใหญ่ใช้ภาษารัสเซียเป็นภาษากลาง
                              ศาสนา ส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม นิกายซุนนี ยกเว้นประเทศอาร์เมเนียและจอร์เจียนับถือคริสต์ศาสนา

แหล่งที่มาของเนื้อหา : สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช www.wpp.co.th