ผังมโนทัศน์สาระการเรียนรู้

1. ประเภทของวัฒนธรรม
     1. วัฒนธรรมที่เป็นวัตถุ เช่น บ้านเรือน อาหาร เครื่องแต่งกาย เครื่องมือเครื่องใช้ เครื่องดนตรี
     2. วัฒนธรรมที่ไม่เป็นวัตถุ เช่น ภาษาพูด ขนบธรรมเนียมและประเพณี กฎหมาย ศาสนา
     2. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการสร้างสรรค์วัฒนธรรมของชุมชน
ปัจจัยทางภูมิศาสตร์ ได้สร้างสรรค์วัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับการเกษตรไว้หลายอย่าง เช่น ประเพณีลงแขกเกี่ยวข้าว การละเล่นเต้นกำรำเคียว การใช้ระบบชลประทานเพื่อให้ทำนาได้มากกว่าปีละ 1 ครั้ง
ปัจจัยทางสังคม
1. ศาสนาและความเชื่อ ความเชื่อว่าธรรมชาติมีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำอยู่ จึงเกิดพิธีกรรมเพื่อให้สิ่งนั้นช่วยเหลือตน เช่น การแห่บั้งไฟ คนสมัยก่อนเชื่อกันว่าจะทำให้ฝนตก

2. การรับวัฒนธรรมอื่น เกิดจากการรับเอาวัฒนธรรมอื่นมาใช้ อาจมาจากการที่คนในชุมชนไปเห็นแล้วนำกลับมาใช้ หรือเอาอย่างจากที่ปรากฏในสื่อสารมวลชน
3. วัฒนธรรมของชุมชนของเรากับชุมชนอื่น ในแต่ละชุมชนจะมีวัฒนธรรมการกิน มีภาษาถิ่น มีเครื่องดนตรีพื้นบ้าน มีการแสดงพื้นบ้าน และมีประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะที่แตกต่างกันไป

วัฒนธรรมเกี่ยวกับอาหารการกิน แต่ละชุมชนมีวัฒนธรรมการกินที่ต่างกันและมีเอกลักษณ์ของตนเอง เช่น
ภาคเหนือ แกงอ่อม น้ำพริกหนุ่ม
ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ข้าวเหนียว ส้มตำ
ภาคกลาง แกงส้ม น้ำพริกปลาทู
ภาคใต้ แกงเหลือง แกงไตปลา
วัฒนธรรมเกี่ยวกับประเพณีต่าง ๆ ชุมชนบางแห่งมีประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ของชุมชน เช่น
จังหวัดเชียงใหม่ ประเพณีบูชาอินทขีล (หลักเมือง)

จังหวัดเลย ประเพณีผีตาโขน
จังหวัดสระบุรี ประเพณีตักบาตรดอกไม้

จังหวัดนครศรีธรรมราช ประเพณีแห่ผ้าขึ้นธาตุ

แหล่งที่มาของเนื้อหา : สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช www.wpp.co.th