9,867 Views
Favorite
มิวเซียมสยาม ไปมาหลายหนแล้วก็ยังวนไปชมกันอีกได้ไม่เบื่อ โดยเฉพาะคราวนี้มีนิทรรศการใหม่ที่น่าสนใจว่าด้วยเรื่องราวของการสักลาย ซึ่งนักท่องเที่ยวต่างชาติที่มาไทยบางคนก็สู้อุตส่าห์ดั้นด้นเดินทางมาที่นี่เพื่อมาสักลายบนเรือนร่าง แต่จริง ๆ แล้วก็ไม่ใช่แค่ในไทยเท่านั้นที่มีศิลปะโบราณแขนงนี้ ผู้คนในไต้หวันเองก็มีการสักลายมาช้านานแล้วเช่นกัน หากใครสนใจเรื่องนี้แล้วละก็ มาชมกันได้ที่ ชั้น 1 อาคารนิทรรศการ สถาบันพิพิธภัณฑ์การเรียนรู้แห่งชาติ หรือที่เราเรียนกันว่า “มิวเซียมสยาม” ได้ตั้งแต่ 15 ก.ค. – 27 ต.ค. 2562 ฟรี！
ภายในนิทรรศการมีภาพถ่าย บอร์ดข้อมูลต่าง ๆ รวมไปถึงวัตถุจัดแสดงมากมาย ทั้งในระดับเดียวกับสายตาเราอย่างหุ่นแสดงการลายสักตามตัวผู้คนในภาพล่างนี้ ซึ่งแสดงสัญลักษณ์ที่ไม่ใช่เพียงเพื่อความงาม แต่ยังเป็นการแสดงถึงศักดิ์ศรี ความกล้าหาญ และเครื่องหมายมงคลตามความเชื่อของผู้สักอีกด้วย
ส่วนในบอร์ดนิทรรศการก็จะเล่าถึงประวัติความเป็นมาของวัฒนธรรมการสัก ว่าการสักคืออะไร มีมาตั้งแต่เมื่อไรแล้ว อย่างในรูปถ่ายที่บอร์ดในภาพล่างนี้มีรูปร่างกายมนุษย์ที่พบในธารน้ำแข็งอายุกว่า 5,300 ปี มีรอยสักบริเวณหลังและข้อเท้า รวมถึงการค้นพบร่องรอยการสักบนร่างกายของมัมมี่อียิปต์ด้วย
ถัดมาในภาพล่างนี้เป็นอีกหนึ่งไฮไลต์ค่ะ คือ หุ่นไม้และมือไม้แกะสลักลวดลายสักเฉพาะตัวของแต่ละกลุ่มชาติพันธุ์ อย่างหญิงสูงศักดิ์ชาวไผวันทางตอนใต้ของเกาะไต้หวัน จะสักลายที่มือเป็นการบ่งบอกฐานะ
ในส่วนของไทย จะเน้นที่เรื่องราวการสักของชาวเหนือและชาวอีสาน บอกเล่าตำนานการสักพุงสักขา ของลาวพุงขาว ลาวพุงดำ ซึ่งคำว่า “ลาว” นี้ ไม่ได้หมายถึงประเทศลาวในปัจจุบัน แต่หมายถึงผู้ที่อาศัยอยู่ในดินแดนล้านนา หรือสืบเชื้อสายมาจากผู้ที่อาศัยในดินแดนล้านช้างค่ะ
ในภาพล่างเป็นลายสักที่นิยมกัน อย่างเช่นลายนกยูง ซึ่งชายชาวลาวพุงดำหรือชายชาวล้านนาบางคนที่นิยมสักไว้เป็นรอยหยักโค้งรอบเอว
การสักขาลายของชาวไทยล้านนามีหลายประเภท แต่เดิมเป็นเครื่องแสดงถึงความเป็นลูกผู้ชาย กล้าหาญ อดทน ซึ่งถือเป็นการแสดงความพร้อมในการเป็นผู้นำครอบครัวต่อไป หรือบางชุมชนก็ถือว่าเป็นการทดแทนคุณบิดามารดาด้วย
นอกจากนี้ไทยเราก็มีการสักยัน ซึ่งเป็นพิธีกรรมที่เกี่ยวเนื่องกับความเชื่อ มุ่งหวังให้เกิดความเป็นสิริมงคล แคล้วคลาดจากภัยอันตราย ให้คนชื่นชมหรือเมตตา ซึ่งหากเป็นการสักในลักษณะนี้ก็มักจะมีการสวดคาถากำกับด้วย แล้วก็การสักเลกที่เป็นการบ่งบอกสังกัดกรมกองในอดีต
หากเงยหน้าขึ้นไปก็จะได้เห็นลายสักต่าง ๆ ถูกนำมาเรียงร้อยห้อยประดับบนเพดาน เก๋ไปอีกแบบ
จากนั้นก็มาดูเรื่องราวการสักของ 2 กลุ่มชาติพันธุ์บนเกาะไต้หวัน คือ ชาวไท่หย่า (Atayal) ทางตอนเหนือ และและชาวไผวัน (Paiwan) ทางตอนใต้
ภาพล่างนี้เป็นการสักหน้าของชายชาวไท่หย่า
ชาวไทหย่ามีตำนานเล่าต่อ ๆ กันมาว่า ผู้ที่มีรอยสักบนใบหน้าเท่านั้น เมื่อตายแล้วจึงจะข้ามสะพานสายรุ้งไปพบกับบรรพบุรุษในโลกวิญญาณได้ แต่ก่อนจะได้รับการสัก ผู้ชายก็ต้องพิสูจน์ความกล้าในการล่าสัตว์ ในขณะที่ผู้หญิงก็ต้องพิสูจน์ความเก่งในการทอผ้าและปลูกพืชก่อน ถึงจะได้รับการสักหน้าค่ะ
ในห้องถัดไปมีการจัดแสดงคลิปสารคดีเกี่ยวกับการสัก และมีตู้แสดงอุปกรณ์ที่ใช้ในการสัก ซึ่งก็มีเข็มสัก หรือ ส้ามแบบต่าง ๆ เนื่องจากในสมัยโบราณ เทคโนโลยีทางการแพทย์ยังไม่ก้าวหน้าเหมือนในปัจจุบัน การสักจึงเป็นการท้าทายความอดทนต่อความเจ็บปวด ยิ่งเข็มซี่น้อยสำหรับสักลายที่ยาก ๆ จะใช้เวลานาน ก็ยิ่งยากต่อการอดทน
ปัจจุบันนี้ การสักก็เปลี่ยนแปลงไปตามความเจริญทางวิทยาการด้านต่าง ๆ การสักเพื่อท้าทายกับความเจ็บปวดทรมาน ให้ได้มาซื่งสัญลักษณ์แห่งความกล้า ที่จะตราตรึงบนเรือนร่างไปชั่วชีวิตก็เปลี่ยนมาเป็นการสักเพื่อความสวยงาม มีลวดลายใหม่ ๆ มากมาย แต่ก็ยังมีการอนุรักษ์ลายดั้งเดิมไว้ในรูปแบบต่าง ๆ รวมถึงนำมาเป็นส่วนหนึ่งของงานดีไซน์ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ อีกด้วยค่ะ
สำหรับในส่วนของรีวิวบรรยากาศในบริเวณพิพิธภัณฑ์และนิทรรศการถาวร ชุด “ถอดรหัสไทย” ดูได้จากลิงค์ในภาพล่างนี้เลยค่ะ
ส่วนรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับนิทรรศการอื่น ๆ และกิจกรรมต่าง ๆ ของมิวเซียมสยามก็คลิกไปดูได้ที่เว็บไซต์ https://www.museumsiam.org/ นะคะ
