เพราะ “ธรรมะ” คือ สิ่งที่ช่วยยึดเหนี่ยวจิตใจให้คนหมั่นทำความดี ซึ่งคุณพ่อคุณแม่หลายท่านคงมีข้อสงสัยว่า แล้วเราจะเริ่มสอนธรรมะให้ลูกตอนไหนดี ?

พระมหาวุฒิชัย วชิรเมธี เจ้าของนามปากกา ว.วชิรเมธี ท่านได้กล่าวไว้ว่า “การสอนธรรมะให้ลูกนั้นพ่อแม่ต้องเริ่มตั้งแต่ลูกอยู่ในครรภ์ ระหว่างที่ตั้งครรภ์ พ่อแม่ก็ควรดำเนินชีวิตให้อยู่ในศีลธรรม ก็จะเป็นการปลูกฝังเมล็ดพันธุ์แห่งความดีงามที่จะเติบโตขึ้นในวันพรุ่ง แต่ถ้าเรามาปลูกฝังเขาวันที่เราคลอดออกมาแล้ว อาจจะช้าเกินไป”

วันนี้แม่แหม่มจะมาพูดถึงธรรมะง่าย ๆ 3 ข้อ ที่คุณพ่อคุณแม่สามารถสอนลูกได้ เพื่อให้ลูกเกิดการเรียนรู้จากรูปธรรม คือ การที่คุณพ่อคุณแม่แสดงให้ลูกเห็นเป็นตัวอย่าง ให้ลูกได้ซึมซับในสิ่งดีและประพฤติปฏิบัติตาม นำไปสู่ความเข้าใจในหลักคำสอนเชิงนามธรรมในที่สุด

สติ

การสอนเรื่องสติในเด็กนั้น อาจเริ่มต้นง่าย ๆ ด้วยการสอนให้เขามีสมาธิเสียก่อน ซึ่งโดยพื้นฐานแล้วเด็ก ๆ จะเริ่มมีสมาธิอยู่แล้ว ขึ้นอยู่กับว่าใครจะมีสมาธิมากหรือน้อยกว่ากัน ดังนั้น ในเด็กที่ยังไม่ค่อยมีสมาธิ คุณพ่อคุณแม่อาจจะต้องฝึกในเรื่องสมาธิของลูกเสียก่อน โดยวิธีการฝึกง่าย ๆ ก็เช่น การชักชวนให้ลูกเล่นเกม หรืออ่านหนังสือ ฝึกให้ลูกทำกิจกรรมที่ต้องใช้สมาธิ และหลังจากนั้นก็ค่อย ๆ ขยายเวลาในการทำกิจกรรมนั้น ๆ เพิ่มขึ้น ซึ่งเมื่อลูกได้รับการฝึกบ่อยครั้งก็จะช่วยให้ลูกมีสมาธิจดจ่อ มีสติ รู้จักคิดวิเคราะห์ ไตร่ตรองก่อนลงมือทำ รู้ว่าตัวเองกำลังทำอะไร และสามารถทำสิ่ง ๆ นั้นออกมาให้ดีที่สุด

พอดี

เมื่อพูดถึงคำว่า “พอดี” นั้น เราต้องทำความเข้าใจก่อนว่า แต่ละคนอาจมองเห็นเรื่องความพอดีในมุมมองที่แตกต่างกัน แล้วความพอดีคืออะไร ความพอดี คือ ไม่ “มาก” หรือ “น้อย” จนเกินไป ดังนั้น ในการที่คุณพ่อคุณแม่จะสอนเรื่องความพอดีให้กับลูกนั้น ต้องพยายามหาความสมดุลโดยยึดหลักความพอเพียง และแสดงให้ลูกเห็นด้วยการปฏิบัติตนเองเป็นตัวอย่างให้กับลูก โดยเริ่มจากรู้จักใช้สิ่งของทุกอย่างอย่างคุ้มค่า ไม่ซื้อสิ่งของฟุ่มเฟือย รู้จักเก็บรักษาและดูแลสิ่งของที่มีอยู่เป็นอย่างดี เมื่อลูกเห็นตัวอย่างจากพ่อและแม่ลูกก็จะเริ่มซึมซับ และนำแนวทางนี้มาใช้ปฏิบัติในการดำเนินชีวิตของตนเอง

มีน้ำใจ

เมื่อลูกเริ่มเข้าสู่วัยเรียน เริ่มออกไปมีเพื่อน มีสังคม สิ่งสำคัญที่คุณพ่อคุณแม่จะต้องสอนให้ลูกเรียนรู้คือ เรื่องของการใช้ชีวิตร่วมกับผู้อื่น ซึ่งหลักสำคัญของการอยู่ร่วมกับผู้อื่นก็คือ การมีน้ำใจ เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ โดยคุณพ่อคุณแม่อาจเริ่มสอนจากเรื่องใกล้ตัวง่าย ๆ เช่น ฝึกให้ลูกรู้จักแบ่งปันขนมหรือของเล่นกับเพื่อน ชักชวนให้ลูกเห็นว่า การเป็นคนดีมีน้ำใจ รู้จักการแบ่งปันนั้นมีข้อดีอย่างไร เมื่อลูกเกิดการเรียนรู้และปฏิบัติจนกลายเป็นนิสัยแล้ว ลูกก็จะเติบโตขึ้นเป็นคนดีที่มีน้ำใจ และเป็นที่รักของคนที่พบเห็น

เพราะการเป็น “คนดี” นั้นไม่ใช่เรื่องยาก และการปฏิบัติตามหลักธรรมคำสอนก็ไม่ใช่เรื่องที่ไกลตัวจนเกินไป ขอเพียงคุณพ่อคุณแม่เริ่มสอนลูกด้วยธรรมะ 3 ข้อง่าย ๆ เหล่านี้ แม่แหม่มก็เชื่อว่าลูกของเราจะเติบโตขึ้นไปเป็นคนดีและใช้ชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุขแน่นอนค่ะ

สุภาพรรณ ศรีสุข (ครูแหม่ม)
ที่ปรึกษาวิชาการ โรงเรียนศิลปพัฒนาการสมองเด็ก K.D.S.