Home
Education
Classroom
Knowledge
Blog
TV
ธรรมะ
กิจกรรม
โครงการทรูปลูกปัญญา

องค์ประกอบอื่นๆ ที่สำคัญ

Posted By Plookpedia | 07 มิ.ย. 60
1,377 Views

  Favorite

องค์ประกอบอื่นๆ ที่สำคัญ

การผสมโรง

      หมายถึง การที่ผู้แสดงลิเกมารวมตัวกันเป็นคณะเพื่อทำการแสดงครั้งหนึ่ง เดิมคณะลิเกเป็นการรวมตัวที่ค่อนข้างถาวรมีหัวหน้าคณะหรือโต้โผและมีลูกโรงคือผู้แสดงกินอยู่ด้วยกันและแสดงเป็นระยะเวลานาน ๆ โดยที่ผู้แสดงเหล่านั้นมักเป็นญาติพี่น้องกันและอาจมีผู้แสดงที่ไม่ใช่เครือญาติกันมาร่วมแสดงเป็นครั้งคราวปัจจุบันคำว่า คณะลิเก หมายถึง บุคคลกลุ่มเล็กที่ประกอบด้วยโต้โผ ทำหน้าที่หาหรือรับงานมาจัดแสดง โดยมีภรรยาและลูกหลานอีก ๒ - ๓ คน เป็นแกนนำในการแสดงจากนั้นก็เรียกผู้แสดงที่เคยร่วมงานกันมาผสมโรงให้มีจำนวนพอที่จะแสดงในครั้งนี้ได้ผู้แสดงทุกคนมีเครื่องแต่งกายและเครื่องแต่งหน้าของตัวเองในส่วนของวงดนตรีก็เช่นเดียวกัน เมื่อได้รับการว่าจ้างจากโต้โผลิเกแล้วโต้โผวงปี่พาทย์ก็ไปเรียกนักดนตรีที่เคยเล่นประจำวงมาร่วมกันบรรเลง เมื่องานแสดงลิเกครั้งนั้นเสร็จสิ้นลงแล้วทุกคนก็แยกย้ายกันไปรองานหรือหางานใหม่ ถ้าโต้โผที่เคยร่วมงานกันจองตัวไว้ก็จะให้โอกาสก่อนการผสมโรงเช่นนี้ทุกคนต้องรับผิดชอบตนเองความรุ่งเรืองหรือความเสื่อมเป็นเรื่องเฉพาะตนการที่ผู้แสดงทุกคนต้องรับผิดชอบงานและชีวิตของตนเองย่อมส่งผลดีให้แก่วงการลิเกในภาพรวมลิเกจึงดำรงอยู่ได้ตลอดมา

 

ลิเก
ผู้แสดงลิเกทุกคนจะมีเครื่องแต่งหน้าและเครื่องแต่งกายเป็นของตนเอง


ผู้ชม

      ผู้ชมลิเกส่วนใหญ่เป็นสตรีวัยกลางคนขึ้นไป กลุ่มรองลงมาคือ เด็ก ส่วนวัยรุ่นและหนุ่มสาว มีน้อยผู้ชมสนใจความสวยงามของผู้แสดงและเครื่องแต่งกายรวมทั้งคำกลอน การแสดงบทบาทในอารมณ์ต่าง ๆ และบทตลก ผู้ชมลิเกครั้งหนึ่งๆมีประมาณ ๓๕๐ - ๕๐๐ คน พวกที่ตั้งใจมาชมจะให้เด็กนำเสื่อหรือหนังสือพิมพ์มาปูจองที่นั่งด้านหน้า ขณะที่ลิเกกำลังแสดงถ้าผู้ชมเกิดความพอใจผู้แสดงคนใดซึ่งโดยมากจะเป็นตัวพระเอกก็จะลุกขึ้นมาที่หน้าเวทีแล้วมอบเงินรางวัลหรือคล้องพวงมาลัยประดับธนบัตรเป็นรางวัลผู้แสดงจะมารับรางวัลในช่วงที่ปี่พาทย์บรรเลงรับการร้องเพลงเงินรางวัลที่ได้รับจะเป็นของผู้แสดงคนนั้นโดยเฉพาะ

แม่ยก

      เป็นผู้ชมผู้หญิงที่ติดตามชมและสนับสนุนเงินรางวัลแก่ผู้แสดงชายหรือพระเอกลิเกคนใดคนหนึ่งโดยเฉพาะ คำว่า “แม่ยก” มาจากคำที่ผู้แสดงเรียกผู้ชมกลุ่มนี้ว่า “แม่” ด้วยความ “ยกย่อง” เงินรางวัลจากแม่ยกเป็นรายได้ที่สำคัญอย่างยิ่งสำหรับพระเอกลิเก อีกทั้งเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ลิเกยังคงอยู่และเป็นสิ่งดึงดูดใจเยาวชนให้สนใจที่จะเข้ามาสืบทอดการแสดงลิเกให้คงอยู่ต่อไป

 

แม่ยก
แม่ยกคล้องพวงมาลัยประดับธนบัตรให้แก่ผู้แสดงที่ตนชื่นชอบ

 

สถานภาพของผู้แสดง

      ผู้แสดงลิเก มี ๒ กลุ่ม กลุ่มหนึ่งเป็นลูกหลานของลิเกที่สืบทอดอาชีพกันมาอีกกลุ่มหนึ่งเป็นผู้แสดงที่มาจากครอบครัวเกษตรกรผู้ยากจนที่ไม่ต้องการทนความยากลำบากในการทำนาทำไร่หรือชอบร้องรำทำเพลงก็มาขออาศัยอยู่กับโต้โผลิเกและฝึกหัดไปแสดงไปพร้อมกัน ประมาณ ๒ - ๓ ปี ก็สามารถออกโรงแสดงได้เต็มตัว ผู้แสดงลิเกส่วนใหญ่จบการศึกษาภาคบังคับระดับประถมศึกษามีบางคนจบการศึกษาระดับมัธยมศึกษา ปวช. ปวส. และอุดมศึกษา บางคนจบการศึกษาจากวิทยาลัยนาฏศิลป ผู้แสดงส่วนใหญ่มีรายได้พอเลี้ยงตน เมื่อรายได้ลดลงเพราะมีนักแสดงรุ่นใหม่เข้ามาแทนที่หรือเมื่อมีอายุมากขึ้นก็เลิกแสดงลิเกและหันไปประกอบอาชีพอื่น ผู้แสดงที่มีฐานะดีซึ่งมีจำนวนไม่มากเมื่อมีอายุมากขึ้นก็จะเปลี่ยนสถานภาพไปเป็นโต้โผตั้งคณะลิเกของตนเอง ปัจจุบันผู้แสดงลิเกมีสถานภาพทางสังคมดีขึ้นกว่าแต่ก่อนสังคมยอมรับและมีบางคนได้รับการยกย่องให้เป็นศิลปินแห่งชาติ

 

การประยุกต์เพื่อการสื่อสาร

      ลิเกเป็นละครพื้นบ้านที่เป็นที่นิยมกันในบริเวณภาคกลางของประเทศที่พูดภาษาไทยกลา ซึ่งเป็นภาษาที่ลิเกใช้แสดง แต่ลิเกก็เป็นที่นิยมในภูมิภาคอื่น ๆ อยู่บ้าง การแสดงลิเกมีผลต่อการชม การฟัง และการกระตุ้นการรับข่าวสารของผู้ชม ดังนั้นลิเกจึงเป็นสื่อสำคัญที่ทั้งภาครัฐและเอกชนนำมาใช้เพื่อช่วยส่งข่าวสารไปสู่ผู้ชม เช่น การต่อต้านลัทธิบางอย่างที่เป็นอันตรายต่อความมั่นคงของชาติ การป้องกันและการรักษาสุขภาพอนามัยและโภชนาการ การเสริมสร้างลัทธิชาตินิยมและทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม ซึ่งนับว่าได้ผลดี

 

การบันทึกการแสดงลิเก
การบันทึกการแสดงลิเกสำหรับออกอากาศทางโทรทัศน์

 

เว็บไซต์ทรูปลูกปัญญาดอทคอมเป็นเพียงผู้ให้บริการพื้นที่เผยแพร่ความรู้เพื่อประโยชน์ของสังคม ข้อความและรูปภาพที่ปรากฏในบทความเป็นการเผยแพร่โดยผู้ใช้งาน หากพบเห็นข้อความและรูปภาพที่ไม่เหมาะสมหรือละเมิดลิขสิทธิ์ กรุณาแจ้งผู้ดูแลระบบเพื่อดำเนินการต่อไป
  • Posted By
  • Plookpedia
  • 15 Followers
  • Follow