เรื่อง: ศรินทร เอี่ยมแฟง  ภาพ: พิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ

พิพิธภัณฑ์ผ้า 

ความงามสง่าเหนือกาลเวลา
 

ปี พ.ศ. 2503-2504 พระราชินีของเราทรงได้รับการยกย่องให้เป็นหนึ่งในสิบสุภาพสตรีที่แต่งกายงามที่สุดในโลก ฉลองพระองค์ที่ทรงส่วนใหญ่ทำจากผ้าไหมไทยซึ่งออกแบบอย่างตะวันตกได้อย่างมีสไตล์ เมื่อได้เห็นฉลองพระองค์ที่จัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ก็ไม่แปลกใจเลยสักนิด แม้เวลาผ่านเลยมากว่า 50 ปีแล้ว ชุดแต่ละชุดยังคงดูสวยสง่าและไม่รู้สึกเชยเลย
 

หอรัษฎากรพิพัฒน์ ที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์ผ้าฯ เคยเป็นที่ทำการกรมพระคลังมหาสมบัติในสมัยรัชกาลที่ 5 มีหน้าที่บริการด้านการจัดเก็บระเบียบภาษีอากร
 

ความสำคัญของพิพิธภัณฑ์ผ้าฯ แห่งนี้จะเป็นอะไรไปไม่ได้นอกจากการจัดแสดงฉลองพระองค์ของพระราชินี บางชุดเราคุ้นเคยเป็นอย่างดีจากภาพข่าวในพระราชสำนัก เมื่อสังเกตอย่างละเอียดจะเห็นความประณีตของวัสดุและการตัดเย็บ ใครที่ชอบแฟชั่นดีไซน์จะต้องใช้เวลาซึมซับความงามอยู่นานทีเดียว

ฉลองพระองค์ทั้งหมดเลือกใช้ผ้าไหมไทยจากภูมิปัญญาท้องถิ่น ผสานการออกแบบอย่างทันสมัย เป็นชุดสูทสำหรับทรงงาน หรือชุดต้อนรับแขกบ้านแขกเมืองสมดังพระเกียรติ หลายชุดเป็นผลงานของ ปิแอร์ บัลแมง ช่างเสื้อชั้นสูงชาวฝรั่งเศส น่าเสียดายที่บางชุดออกแบบโดยช่างไทยแต่มิได้ระบุนามเอาไว้
 

ฉลองพระองค์ประดับด้วยปีกแมงทับชุดนี้ระบุไว้ว่ามีชาวบ้านเก็บสะสมไว้ดั่งของมีค่าแล้วนำมาถวายเป็นเครื่องประดับ
 

เพิ่งทราบว่าการกำหนดชุดประจำชาติของสตรีไทยในปัจจุบัน เพิ่งจะเริ่มขึ้นในสมัยสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ฉลองพระองค์ชุดไทยของพระองค์เป็นที่รู้จักในชื่อ “ชุดไทยพระราชนิยม” แบ่งประเภทออกเป็น 8 แบบตามราชพิธี
 

อีกส่วนหนึ่งของพิพิธภัณฑ์เป็นนิทรรศการศิลปาชีพ เล่าเรื่องเมื่อครั้งในหลวงและพระราชินีเสด็จฯ เยี่ยมราษฎรที่ประสบอุทกภัยที่อำเภอนาหว้า นครพนม พระราชินี เมื่อปี 2513 พระบรมราชินีนาถพระราชดำริถึงการพระราชทานอาชีพ อันเป็นจุดเริ่มต้นของ “มูลนิธิส่งเสริมศิลปาชีพ” ฟื้นชีวิตผ้าทอมือไทย ต่อเนื่องเป็น timeline การทำงานของมูลนิธิศิลปาชีพ และการจำลองกรรมวิธีผลิตผ้าไหม สื่อมัลติมีเดียสาธิตการทอผ้าจนสำเร็จเป็นผืนงดงามเกินบรรยาย

Tip
พิพิธภัณฑ์ผ้าในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ตั้งอยู่ ณ หอรัษฎากรพิพัฒน์ ในพระบรมหาราชวังหรือวัดพระแก้ว เปิดทำการทุกวันตั้งแต่ 9.00-16.30 น. ค่าเข้าชม 150 บาทสำหรับผู้ใหญ่ นักเรียนนักศึกษา 50 บาท