กลายเป็นสิ่งจำเป็นที่แม่ท้องทุกคนต้องอัลตร้าซาวนด์ว่ารู้ว่าตั้งครรภ์แล้ว ทำไมจึงต้องตรวจ ตรวจเมื่อไหร่ อันตรายหรือไม่ หรือไม่ตรวจจะเป็นอะไรไหม มาไขข้อข้องใจกันค่ะ

การตรวจอัลตร้าซาวนด์คืออะไร

คือการตรวจโดยใช้คลื่นเสียงความถี่สูงเกินกว่าที่หูของคนเราจะได้ยิน เมื่อส่งคลื่นไปแล้วคลื่นนั้นจะสะท้อนกลับแล้วแปลผลมาเป็นภาพ

อัลตร้าซาวนด์ปลอดภัยไหม

มีคุณแม่ท้องหลาย ๆ คนยังคงไม่แน่ใจว่าการตรวจอัลตร้าซาวนด์นั้นปลอดภัยต่อลูกในท้องหรือไม่ ซึ่งคำตอบคือปลอดภัย สบายใจได้ มีการนำคลื่นอัลตร้าซาวนด์มาใช้ในทางการแพทย์ยาวนานกว่า 40 ปีแล้ว และไม่มีรายงานเรื่องอันตรายหรือผลข้างเคียงจากการตรวจด้วยอัลตร้าซาวนด์เลย

ตรวจเมื่อไหร่ ตอนไหนบ้าง

ไตรมาสที่ 1 การตรวจอัลตร้าซาวนด์นั้นก็เพื่อตรวจดูว่าการตั้งครรภ์ปกติหรือไม่ ยืนยันว่ามีการตั้งครรภ์เกิดขึ้นจริงๆ และตั้งครรภ์ทารกกี่คน นอกจากนี้ยังช่วยคำนวณอายุครรภ์ที่ถูกต้อง รวมถึงการตรวจวัดอัตราการเต้นของหัวใจของลูกด้วย โดยการอัลตร้าซาวนด์จะตรวจตั้งแต่วันแรกที่ไปฝากครรภ์ หรือนัดเพิ่มหลังจากนี้ในอีก 2-3 สัปดาห์ และอาจตรวจบ่อยหากคุณแม่มีภาวะแท้งคุกคาม หรืออัตราการเต้นของหัวใจของลูกไม่ค่อยดี

ไตรมาสที่ 2 จะตรวจเพื่อวัดขนาดตัวของลูก ประเมินอายุครรภ์ ตรวจดูโครงสร้างและอวัยวะต่างๆ เช่น หัวใจ กะโหลกศีรษะ เป็นต้น ตรวจดูความหนาของเนื้อต้นคอ ไขสันหลัง เพื่อดูว่ามีแนวโน้มเป็นดาวน์ซินโดรมหรือไม่ นอกจากนี้ยังสามารถดูเพศของลูกได้ด้วย การตรวจอัลตร้าซาวนด์ในไตรมาสนี้จะเริ่มเมื่ออายุครรภ์ 16-20 สัปดาห์

ไตรมาสที่ 3 มักจะตรวจดูการเจริญเติบโตและขนาดของลูกว่ามีขนาดตัวเล็กเกินไปหรือมีแนวโน้มว่าจะตัวใหญ่เกินไปหรือไม่ ดูท่าของลูกว่าพร้อมคลอดไหม ตรวจปริมาณน้ำคร่ำว่าปกดีหรือเปล่า ดูลักษณะของรก ซึ่งการตรวจในไตรมาสนี้ก็เพื่อเช็คสุขภาพของลูกเป็นสำคัญและเพื่อการวางแผนการคลอดในอนาคตด้วย ส่วนจะตรวจบ่อยแค่ไหนขึ้นอยู่กับวินิจฉัยแพทย์หรือตรวจพบความผิดปกติบางอย่างที่ต้องเฝ้าระวังเป็นพิเศษ

อัลตร้าซาวนด์บอกไม่ได้ทุกอย่าง

การตรวจอัลตร้าซาวนด์ไม่สามารถตรวจพบความพิการบางอย่างได้ หลายครั้งการตรวจอาจไม่พบความผิดปกติใดๆ ซึ่งไม่ได้หมายความว่าลูกจะครบสมบูรณ์ร้อยเปอร์เซ็นต์ ต้องใช้การตรวจอื่นๆ ร่วมด้วย นอกจากนี้ภาพจากการตรวจอาจไม่ชัดเจนหากคุณแม่มีหน้าท้องหนาหรือน้ำคร่ำน้อยเกินไป

การตรวจด้วยการอัลตร้าซาวนด์ คือความจำเป็นอย่างมาก เพราะเป็นการวินิฉัยเบื้องต้นว่ามีการตั้งครรภ์ที่ปกติ สามารถตรวจคัดกรองโรคหรือความผิดปกติบางอย่างได้ สมัยนี้ภาพจากอัลตร้าซาวนด์ก็มีให้เลือกมากมายทั้งแบบ 2 มิติ 3 มิติ และ 4 มิติ คือเคลื่อนไหวได้ อีกทั้งการตรวจก็สะดวก ใช้เวลาไม่นานด้วย สรุปแล้วการตรวจอัลตร้าซาวนด์มีความจำเป็นสำหรับคุณแม่ตั้งครรภ์เพราะช่วยให้คุณแม่และคุณหมอวางแผนดูแลครรภ์ได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ภาพ: Pixabay

ข้อมูลอ้างอิง:

Tricia O'Brien. Ultrasound: A Trimester-by-Trimester Guide. สืบค้นเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2560 จาก http://www.parents.com/pregnancy/stages/ultrasound/ultrasound-guide-trimester-by-trimester/

BabyCenter. All about ultrasounds. สืบค้นเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2560 จาก http://www.babycenter.com/0_all-about-ultrasounds_329.bc