ความเป็นจริงแล้ว การที่จะทำให้ลูกฟังสิ่งที่พ่อแม่พูดนั้นจัดเป็นงานที่ท้าทายอีกอย่างหนึ่ง แต่ก็ไม่ใช่เรื่องที่ยากและซับซ้อนเกินไป วันนี้เรามาเรียนรู้เคล็ดลับที่จะเข้าถึงใจลูกวัยรุ่นกันค่ะ
หาโอกาสคุยกันลูกแบบสบาย ๆ หาจังหวะตอนที่ทั้งคุณและลูกรู้สึกผ่อนคลาย สบายใจ อาจเป็นในเวลาที่กำลังรับประทานอาหาร หรือนั่งดูรายการโปรดด้วยกัน ใช้ช่วงเวลาที่มีร่วมกันเพื่อสร้างความใกล้ชิด และลดช่องว่างทางความรู้สึกของลูกให้ได้มากที่สุด
เทคนิคง่าย ๆ ของการสร้างความไว้วางใจ ก็คือ การที่พ่อแม่ต้องทำตัวเป็นผู้ฟังที่ดีให้ลูกเห็นเสียก่อน เมื่อลูกมีเรื่องอยากจะคุยกับพ่อแม่ พ่อแม่ควรหยุดทุกอย่างที่ทำอยู่ และหันมาสนใจฟังในสิ่งที่ลูกกำลังพูด คอยสบตาเพื่อให้ลูกรู้ว่าพ่อแม่กำลังฟัง และไม่ขัดจังหวะในขณะที่ลูกพูด อาจมีการตอบรับลูกบ้างในบางจังหวะ เพื่อแสดงให้ลูกรู้ว่าเรากำลังสนใจ แต่ก็ควรระมัดระวังน้ำเสียงในขณะที่กำลังพูดคุยกับลูกด้วย
การที่พ่อแม่ตั้งใจรับฟังลูกพูดทันทีที่ลูกต้องการ เขาจะเห็นได้ถึงความห่วงใยของพวกคุณ และกล้าที่จะพูดคุยกับพ่อแม่อย่างเปิดใจมากขึ้นด้วย อย่าลืมรับฟัง แสดงให้เห็นว่าเราใส่ใจช่วงที่ลูกเล่าให้เราฟัง แม้ในบางเรื่องเราอาจจะไม่เห็นด้วย หรือมีเรื่องอยากแนะนำลูก แต่พ่อแม่ควรอดทนฟังให้จบ เพื่อให้ลูกรู้สึกว่าได้เปิดใจกับพ่อแม่อย่างเต็มที่แล้ว
เมื่อต้องการทำความเข้าใจหรือสร้างข้อตกลงบางอย่างกับลูก พ่อแม่ไม่จำเป็นที่จะต้องพูดอธิบายยืดยาว หรือแจกแจงรายละเอียดมากเกินไป เพราะในบางครั้งการพูดยืดยาวเกินไป อาจกลายเป็นการสร้างภาวะการปะทะกันทางอารมณ์ขึ้นมาอีก ดังนั้นเมื่อต้องการสื่อสารกับลูกในเรื่องใด จงพูดเฉพาะเรื่องนั้น เคลียร์ปัญหาที่ค้างคาใจ แยกเป็นแต่ละประเด็น ๆ ไป เพื่อลูกจะได้ทำความเข้าใจและได้ใช้เวลาคิดถึงเรื่องที่คุณพูดได้มากขึ้น
พ่อแม่อาจเคยสังเกตเห็นว่า ในบางครั้งเมื่อพ่อแม่เริ่มออกคำสั่ง หรือใช้น้ำเสียงที่เป็นการบังคับ ลูกจะเริ่มเฉไฉ และไม่ฟังในสิ่งที่พ่อแม่พูด ดังนั้นหากพ่อแม่ต้องการสื่อสารกับลูกและเข้าไปนั่งอยู่ในใจลูก สิ่งสำคัญก็คือ การพยายามตั้งใจฟัง เพื่อเข้าใจปัญหาทั้งหมดเสียก่อน หลังจากนั้นก็ลองเปลี่ยนสถานการณ์ใหม่ แทนที่จะออกคำสั่งหรือดุด่าเสียงดัง เป็นการให้คำแนะนำและสนับสนุนลูกด้วยรอยยิ้ม ที่สำคัญจงให้โอกาสลูกได้ “ฝึก” ใช้ความคิดในการแก้ไขปัญหาด้วยตนเองเสียก่อน อย่าเข้าไปจัดการปัญหาของลูกทุกเรื่อง เพราะนั่นไม่ได้ทำให้ลูกเกิดการเรียนรู้ในเรื่องใดเลย
สุภาพรรณ ศรีสุข (ครูแหม่ม)
ที่ปรึกษาวิชาการ โรงเรียนศิลปพัฒนาการสมองเด็ก K.D.S.