การข้ามผ่านวัยเด็กสู่วัยรุ่น ถือเป็นเรื่องสำคัญที่พ่อแม่จะต้องเตรียมความพร้อมและทำความเข้าใจถึงการเปลี่ยนแปลงทั้งทางร่างกาย อารมณ์ หรือสภาพแวดล้อมทางสังคม จากในวัยเด็กเคยใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่ที่บ้าน ใช้เวลาอยู่กับพ่อแม่ และครอบครัว

แต่เมื่อเข้าสู่วัยรุ่น เด็กจะเริ่มใช้เวลาอยู่กับสังคมภายนอกมากขึ้น ซึ่งพ่อแม่มีส่วนช่วยในการเตรียมความพร้อมให้ลูกสามารถดำเนินชีวิตในวัยรุ่นอย่างมีความสุขได้ดังนี้

ด้านร่างกาย

วัยเด็กตอนปลายเป็นวัยเตรียมพร้อมที่จะเข้าสู่วัยรุ่นและวัยผู้ใหญ่ การเจริญเติบโตด้านร่างกายของเด็กวัยนี้จะช้าแต่เป็นไปอย่างสม่ำเสมอ มีการเปลี่ยนแปลงโครงร่าง ส่วนสูงและน้ำหนักใกล้เคียงวัยผู้ใหญ่มากขึ้น เด็กผู้หญิงจะโตเร็วกว่าเด็กผู้ชาย ดังนั้นพ่อแม่ควรส่งเสริมให้ลูกได้ออกกำลังกาย เล่นกีฬา ใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ เพื่อให้มีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง รวมไปถึงดูแลเรื่องการรับประทานอาหารที่เป็นประโยชน์ เพราะอาหารมีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตของเด็กวัยนี้ เด็กจะต้องได้รับสารอาหารครบทุกหมู่ในปริมาณที่เพียงพอ

ด้านอารมณ์

วัยนี้เป็นวัยที่เริ่มมีอารมณ์ที่หลากหลาย และเรียนรู้ที่จะแสดงออกทางอารมณ์ให้เหมาะสมตามสถานการณ์ต่างๆ พ่อแม่มีส่วนช่วยในการแนะนำในเรื่องการเข้าใจ และเรียนรู้เท่าทันอารมณ์ขอองตนเอง การมองตนเองตามความเป็นจริง ฝึกการควบคุมอารมณ์ ฝึกการผ่อนคลายความเครียดในลักษณะต่าง ๆ เช่น การผ่อนคลายกล้ามเนื้อทุกส่วนของร่างกาย หรือการทำงานอดิเรกที่ชอบ เช่น ฟังเพลง เล่นดนตรี อ่านหนังสือที่ชอบ วาดภาพ เป็นต้น

ด้านสังคม

ในวัยนี้พ่อแม่ควรแนะนำในเรื่องของการปรับตัวในการเข้าสังคม การใช้ชีวิตร่วมกับเพื่อน ฝึกให้รู้จักการยืดหยุ่น รู้จักการแพ้ ชนะ และให้อภัย เข้าใจความแตกต่างระหว่างบุคคลตามสภาพความเป็นจริง เพื่อลดความคาดหวังจากผู้อื่นในทุก ๆ ด้าน ฝึกพฤติกรรมการแสดงออกอย่างเหมาะสมในสถานการณ์ต่าง ๆ ทั้งพฤติกรรมการแสดงออก และคำพูด

ด้านสติปัญญา

วัยนี้เป็นวัยแห่งความพยายาม คือ เป็นวัยที่เด็กอดทนฝึกฝนพัฒนาความสามารถในด้านต่าง ๆ ได้เพิ่มขึ้น พ่อแม่สามารถช่วยส่งเสริมพัฒนาการเรียนรู้ให้กับลูกได้ ด้วยการพาไปเรียนพิเศษวิชาต่างๆ หัดอ่านและเขียนหนังสือ เล่นกีฬา งานอดิเรก เข้าร่วมทำกิจกรรมอันหลากหลายมากขึ้น จนกลายเป็นความสามารถ และสร้างความรู้สึกภูมิใจในตัวเองให้กับลูก การได้เรียนรู้ในประสบการณ์ที่หลากหลายจะช่วยสร้างความมั่นใจ และทำให้ลูกเติบโตได้อย่างมีคุณภาพ

การข้ามผ่านวัยเด็กสู่วัยรุ่นนั้น ถือเป็นสิ่งสำคัญที่พ่อแม่จะต้องให้ความรู้และคำแนะนำที่เหมาะสมเกี่ยวกับพัฒนาการและการเปลี่ยนแปลงนี้ ซึ่งจะช่วยให้ลูกเกิดความเข้าใจและสามารถดำเนินชีวิตก้าวไปสู่ช่วงวัยต่อไปได้อย่างเหมาะสม

สุภาพรรณ ศรีสุข (ครูแหม่ม)
ที่ปรึกษาวิชาการ โรงเรียนศิลปพัฒนาการสมองเด็ก K.D.S.