(วิธีสอนโดยเน้นกระบวนการ : กระบวนการปฏิบัติ)
นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 5
ชั่วโมงที่ 1-2
1. ครูทบทวนความสัมพันธ์ของการคูณและการหาร โดยครูเขียนโจทย์การคูณแล้วให้นักเรียนช่วยกันหาคำตอบ จากนั้นครูนำคำตอบของโจทย์การคูณที่ได้หารด้วยตัวตั้ง ให้นักเรียนหาผลหารและนำคำตอบของโจทย์การคูณที่ได้หารด้วยตัวคูณ ให้นักเรียนช่วยกันหาผลหาร จากนั้นครูเขียนสรุปบนกระดาน เช่น


4. ครูสอนเรื่องการหารสั้น โดยครูเขียนสัญลักษณ์การหารสั้น )_____ ก่อน จากนั้นจึงสอนการเขียนแสดงวิธีทำโดยหาผลหารของ 207 ÷ 9 ซึ่งจะได้ ดังนี้
9)207
23
ครูให้นักเรียนสังเกตว่าผลหารจะเขียนอยู่ข้างล่างของตัวตั้ง ซึ่งจะแตกต่างกับการหารยาวที่ผลหารจะเขียนอยู่ข้างบน ส่วนการหาผลหารให้ใช้หลักเดียวกับการหารยาว
5. ครูยกตัวอย่างโจทย์การหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลักอีก 3-5 ตัวอย่าง มีทั้งการหารลงตัวและการหารไม่ลงตัว จนนักเรียนเข้าใจและเกิดความชำนาญ
ชั่วโมงที่ 3-4
1. ครูให้นักเรียนศึกษาตัวอย่างการหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลัก จากหนังสือเรียน ให้เข้าใจอีกครั้ง
2. ครูกำหนดโจทย์การหารทั้งที่หารลงตัวและหารไม่ลงตัวบนกระดาน แล้วให้นักเรียนทุกคนหาผลหารโดยวิธีหารยาวและหารสั้น จากนั้นครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบ
3. ครูให้นักเรียนทำใบงานที่ 1.1 เรื่อง การหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลัก เสร็จแล้วครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบ
4. ครูให้นักเรียนทำกิจกรรมฝึกทักษะ เรื่อง การหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลัก จากหนังสือเรียน เสร็จแล้วครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบ
5. ครูให้นักเรียนทำกิจกรรม เรื่อง การหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลัก ข้อ 1-2 จากหนังสือแบบฝึกหัดเป็นการบ้าน แล้วนำมาส่งครูในการเรียนครั้งต่อไป
6. ครูแจกบัตรโจทย์การหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลักให้นักเรียนคนละ 2 ใบ โดยมีทั้งหารลงตัวและหารไม่ลงตัว และนักเรียนแต่ละคนจะได้โจทย์ที่ไม่ซ้ำกัน จากนั้นให้นักเรียนแสดงวิธีทำพร้อมตรวจคำตอบลงในกระดาษเปล่า เสร็จแล้วนำส่งครู
7. หลังจากที่นักเรียนเข้าใจเรื่อง การหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลักแล้ว ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายจนได้ข้อสรุปว่า
- การหาผลหารที่ตัวตั้งเป็นจำนวนที่มีหลายหลักและตัวหารมีหนึ่งหลัก อาจทำได้โดยใช้ความสัมพันธ์ระหว่างการคูณและการหาร หรือใช้การตั้งหารโดยวิธีหารยาวหรือการหารสั้น
- การหารที่มีเศษเป็น 0 เป็นการหารที่ลงตัว การหารที่มีเศษมากกว่า 0 แต่เศษน้อยกว่าตัวหาร เป็นการหารที่ไม่ลงตัว หรือเป็นการหารที่เหลือเศษ
- การตรวจคำตอบที่ได้จากการหารใช้ความสัมพันธ์ดังนี้ (ผลหาร x ตัวหาร) + เศษ = ตัวตั้ง