การหารเมื่อเศษเป็นศูนย์ เรียกว่า การหารลงตัว และเมื่อเศษมากกว่าศูนย์ เรียกว่า การหารไม่ลงตัว ซึ่งเศษนั้นต้องมากกว่าศูนย์ แต่ต้องน้อยกว่าตัวหาร

ตัวชี้วัด
   ค 1.2  ป.4/1  บวก ลบ คูณ หาร และบวก ลบ คูณ หารระคนของจำนวนนับและศูนย์พร้อมทั้งตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคำตอบ
   ค 6.1  ป.4-6/1 - ป.4-6/6

จุดประสงค์การเรียนรู้
1. เมื่อกำหนดโจทย์การหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลักให้ สามารถหาคำตอบ พร้อมทั้งตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคำตอบที่ได้และแสดงวิธีทำได้

สาระการเรียนรู้แกนกลาง
 - การหารที่ตัวหารไม่เกินสามหลัก

ความสามารถในการสื่อสาร
ความสามารถในการคิด
 - ทักษะการคิดวิเคราะห์
 - ทักษะการคิดสร้างสรรค์
ความสามารถในการแก้ปัญหา

1. มีวินัย
2. ใฝ่เรียนรู้
3. มุ่งมั่นในการทำงาน

(วิธีสอนโดยเน้นกระบวนการ : กระบวนการปฏิบัติ)
นักเรียนทำแบบทดสอบก่อนเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่  5

ชั่วโมงที่ 1-2
1. ครูทบทวนความสัมพันธ์ของการคูณและการหาร โดยครูเขียนโจทย์การคูณแล้วให้นักเรียนช่วยกันหาคำตอบ จากนั้นครูนำคำตอบของโจทย์การคูณที่ได้หารด้วยตัวตั้ง ให้นักเรียนหาผลหารและนำคำตอบของโจทย์การคูณที่ได้หารด้วยตัวคูณ ให้นักเรียนช่วยกันหาผลหาร จากนั้นครูเขียนสรุปบนกระดาน เช่น

                  

4. ครูสอนเรื่องการหารสั้น โดยครูเขียนสัญลักษณ์การหารสั้น  )_____ ก่อน จากนั้นจึงสอนการเขียนแสดงวิธีทำโดยหาผลหารของ 207 ÷ 9 ซึ่งจะได้  ดังนี้
                9)207
                      23        
    ครูให้นักเรียนสังเกตว่าผลหารจะเขียนอยู่ข้างล่างของตัวตั้ง ซึ่งจะแตกต่างกับการหารยาวที่ผลหารจะเขียนอยู่ข้างบน ส่วนการหาผลหารให้ใช้หลักเดียวกับการหารยาว
5. ครูยกตัวอย่างโจทย์การหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลักอีก 3-5 ตัวอย่าง มีทั้งการหารลงตัวและการหารไม่ลงตัว จนนักเรียนเข้าใจและเกิดความชำนาญ 

ชั่วโมงที่ 3-4
1. ครูให้นักเรียนศึกษาตัวอย่างการหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลัก  จากหนังสือเรียน ให้เข้าใจอีกครั้ง
2. ครูกำหนดโจทย์การหารทั้งที่หารลงตัวและหารไม่ลงตัวบนกระดาน  แล้วให้นักเรียนทุกคนหาผลหารโดยวิธีหารยาวและหารสั้น  จากนั้นครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบ
3. ครูให้นักเรียนทำใบงานที่ 1.1 เรื่อง การหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลัก เสร็จแล้วครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบ
4. ครูให้นักเรียนทำกิจกรรมฝึกทักษะ เรื่อง การหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลัก จากหนังสือเรียน เสร็จแล้วครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบ
5. ครูให้นักเรียนทำกิจกรรม เรื่อง การหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลัก ข้อ 1-2 จากหนังสือแบบฝึกหัดเป็นการบ้าน แล้วนำมาส่งครูในการเรียนครั้งต่อไป
6. ครูแจกบัตรโจทย์การหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลักให้นักเรียนคนละ  2  ใบ  โดยมีทั้งหารลงตัวและหารไม่ลงตัว  และนักเรียนแต่ละคนจะได้โจทย์ที่ไม่ซ้ำกัน  จากนั้นให้นักเรียนแสดงวิธีทำพร้อมตรวจคำตอบลงในกระดาษเปล่า  เสร็จแล้วนำส่งครู
7. หลังจากที่นักเรียนเข้าใจเรื่อง การหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลักแล้ว ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายจนได้ข้อสรุปว่า
    - การหาผลหารที่ตัวตั้งเป็นจำนวนที่มีหลายหลักและตัวหารมีหนึ่งหลัก อาจทำได้โดยใช้ความสัมพันธ์ระหว่างการคูณและการหาร หรือใช้การตั้งหารโดยวิธีหารยาวหรือการหารสั้น
    - การหารที่มีเศษเป็น 0 เป็นการหารที่ลงตัว การหารที่มีเศษมากกว่า 0 แต่เศษน้อยกว่าตัวหาร  เป็นการหารที่ไม่ลงตัว หรือเป็นการหารที่เหลือเศษ
    - การตรวจคำตอบที่ได้จากการหารใช้ความสัมพันธ์ดังนี้  (ผลหาร x ตัวหาร) + เศษ = ตัวตั้ง

สื่อการเรียนรู้
1. หนังสือเรียน คณิตศาสตร์ ป.4
2. แบบฝึกหัด คณิตศาสตร์ ป.4
3. บัตรโจทย์การหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลัก
4. ใบงานที่ 1.1 เรื่อง การหารที่ตัวหารมีหนึ่งหลัก

ไฟล์ใบงาน:

ไฟล์แบบทดสอบ: