แผ่นดินไหว ภูเขาไฟระเบิด เป็นภัยธรรมชาติที่เกิดจากการเลื่อนตัวของเปลือกโลก บริเวณผิวรอยต่อของแผ่นทวีป  มีโอกาสที่จะเกิดมากที่สุด  นอกจากนี้ ในแผ่นทวีปยังมีรอยเลื่อนต่างๆ ที่มีโอกาสเกิดขึ้น ในประเทศไทยมีรอยเลื่อนที่สำคัญๆ  ที่มีโอกาสเกิดแผ่นดินไหว ภูเขาไฟระเบิด เช่นกัน

ตัวชี้วัด
   ว 6.1  ม.4 -6/3  ทดลองเลียนแบบและอธิบายกระบวนการเกิดภูเขา รอยเลื่อน รอยคดโค้ง แผ่นดินไหว ภูเขาไฟระเบิด
            ม.4 -6/4  สืบค้นและอธิบายความสำคัญของปรากฏการณ์ทางธรณีวิทยาแผ่นดินไหว ภูเขาไฟระเบิด ที่ส่งผลต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม

จุดประสงค์การเรียนรู้
1. ทดลองและอธิบายการเกิดแผ่นดินไหวได้
2. อธิบายและระบุแหล่งที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหวของโลกและของไทยได้
3. อธิบายการเกิดภูเขาไฟ และระบุประเภทของภูเขาไฟได้

สาระการเรียนรู้แกนกลาง
1. จากการศึกษาทฤษฎีการแปรสัณฐานแผ่นธรณีภาคและปรากฏการณ์ทางธรณีวิทยาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ทำให้พบว่าแผ่นดินไหวและภูเขาไฟส่วนใหญ่จะเกิดอยู่ตามแนวรอยตะเข็บของขอบแผ่นธรณีภาคที่เรียกว่า วงแหวนแห่งไฟ
2. รอยเลื่อน เป็นแนวรอยแตกของหินที่เคลื่อนที่สัมพันธ์กันและขนานไปกับรอยแตก  ซึ่งอาจสัมพันธ์กับการเกิดแผ่นดินไหวและภูเขาไฟระเบิด
3. รอยคดโค้ง  เป็นรอยที่ปรากฏในหินเกิดจากการแปรสัณฐานแผ่นธรณีภาค
4. กระบวนการเกิดรอยเลื่อน  รอยคดโค้ง  การแปรสัณฐานแผ่นธรณีภาคเป็นส่วนหนึ่งของการเกิดเทือกเขาบนโลก
5. ปรากฏการณ์ทางธรณีวิทยาที่สำคัญและมีผลต่อสิ่งมีชีวิตที่เห็นได้ชัดเจน ได้แก่  แผ่นดินไหว  ภูเขาไฟระเบิด 
6. แผ่นดินไหว และภูเขาไฟระเบิด เป็นปรากฏการณ์ทางธรณีวิทยาที่ทำให้เกิดธรณีพิบัติภัยรูปแบบอื่นตามมาทำให้สูญเสียชีวิตและทรัพย์สินของมนุษย์  เกิดการเปลี่ยนแปลงลักษณะธรณีสัณฐาน ชนิดหิน และสภาพแวดล้อม

ความสามารถในการสื่อสาร
ความสามารถในการคิด
 - ทักษะการคิดวิเคราะห์
 - ทักษะการคิดสร้างสรรค์
ความสามารถในการแก้ปัญหา
ความสามารถในการใช้ทักษะชีวิต
 - กระบวนการทำงานกลุ่ม

1. ใฝ่เรียนรู้
2. มุ่งมั่นในการทำงาน
3. มีจิตวิทยาศาสตร์

(วิธีสอนโดยการจัดการเรียนรู้แบบร่วมมือ : เทคนิคเล่าเรื่องรอบวง , เทคนิคคู่คิด )

ชั่วโมงที่ 1-2
1. ครุแบ่งนักเรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน คละกันตามความสามารถ ให้แต่ละคนมีหมายเลขประจำตัวตั้งแต่ 1 - 4  แล้วให้สมาชิกแต่ละกลุ่มจับคู่กัน  ศึกษาแผ่นดินไหว  และ ภูเขาไฟปะทุ
2. ครูแนะนำให้นักเรียนใช้หนังสือเรียน ประกอบการศึกษา
3. ครูให้นักเรียนแต่ละคนในกลุ่มเล่ารายละเอียดที่ได้ศึกษาไปแล้ว โดยให้แต่ละคนใช้เวลาในการเล่าเท่าๆ กัน จนครบทุกคน
4. ครูอธิบายให้นักเรียนเข้าใจเกี่ยวกับการเกิดแผ่นดินไหว  และ ภูเขาไฟปะทุ
5. นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษาความรู้เพิ่มเติมในหนังสือเรียนอีกครั้ง  แล้วจับคู่กันสรุปเกี่ยวกับการเกิดแผ่นดินไหว  เมื่อได้ข้อสรุปร่วมกันแล้วนำข้อมูลไปแลกเปลี่ยนความรู้กับเพื่อนในกลุ่ม
6. นักเรียนจับคู่กันทำใบงานที่ 3.1 เรื่อง แผ่นดินไหวเกิดได้อย่างไร   และใบงานที่  3.2 เรื่องแหล่งกำเนิดแผ่นดินไหว  จากนั้นครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบในใบงาน
7. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง การเกิดแผ่นดินไหว

ชั่วโมงที่ 3-4
1. นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษาความรู้เพิ่มเติมในหนังสือเรียนอีกครั้ง  แล้วจับคู่กันสรุปเกี่ยวกับการเกิดภูเขาไฟปะทุ เมื่อได้ข้อสรุปร่วมกันแล้วนำข้อมูลไปแลกเปลี่ยนความรู้กับเพื่อนในกลุ่ม
2. นักเรียนจับคู่กันทำใบงานที่ 3.3 เรื่อง รอยเลื่อนในประเทศไทย  และใบงานที่  3.4  เรื่อง การเกิดภูเขาไฟ  จากนั้นครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบในใบงาน
3. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง การเกิดภูเขาไฟ

ชั่วโมงที่ 5-6
1. นักเรียนแต่ละกลุ่มศึกษาความรู้เพิ่มเติมในหนังสือเรียนอีกครั้ง  แล้วจับคู่กันสรุปเกี่ยวกับประเภทของภูเขาไฟ  เมื่อได้ข้อสรุปร่วมกันแล้วนำข้อมูลไปแลกเปลี่ยนความรู้กับเพื่อนในกลุ่ม
2. นักเรียนจับคู่กันทำใบงานที่ 3.5 เรื่อง ประเภทของภูเขาไฟ  จากนั้นครูและนักเรียนร่วมกันเฉลยคำตอบในใบงาน
3. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้เรื่อง ประเภทของภูเขาไฟ
4. ให้นักเรียนรวมกลุ่ม 4 คน ตามความสมัครใจ  เพื่อร่วมกันสืบค้นและสรุปผลการทดลองในกิจกรรมต่างๆ ในชั้นเรียน  แล้วนำมาวิเคราะห์และสรุปความรู้เพื่อนำเสนอผลงานเรื่อง โลกและการเปลี่ยนแปลงด้วยโปรแกรม  Microsoft  Power Point  

นักเรียนทำแบบทดสอบหลังเรียน หน่วยการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง โลกและการเปลี่ยนแปลง

สื่อการเรียนรู้
1. หนังสือเรียน กระบวนการเปลี่ยนแปลงของโลก  ดาราศาสตร์ และอวกาศ  ม.4-ม.6
2. ใบงานที่ 3.1 เรื่อง แผ่นดินไหวเกิดได้อย่างไร 
3. ใบงานที่ 3.2  เรื่อง แหล่งกำเนิดแผ่นดินไหว
4. ใบงานที่ 3.3 เรื่อง รอยเลื่อนในประเทศไทย
5. ใบงานที่ 3.4 เรื่อง การเกิดภูเขาไฟ
6. ใบงานที่ 3.5 เรื่อง ประเภทของภูเขาไฟ

แหล่งการเรียนรู้
1. ห้องสมุด
2. แหล่งข้อมูลสารสนเทศ
    - http://kluayza12402.blogspot.com/2009/01/blog-post.html&usg
    - http://www.bantan.ac.th/
    - http://krusaneh.exteen.com/images/Pangaea2.gif&imgrefurl
    - http://somoetouristbehaviour.files.wordpress.com/

ไฟล์ใบงาน:

ไฟล์แบบทดสอบ: