ผังมโนทัศน์สาระการเรียนรู้
วิทยาศาสตร์การเคลื่อนไหวกับการสร้างเสริมประสิทธิภาพของการเล่นกีฬา
การเคลื่อนไหว มี 3 รูปแบบใหญ่ ๆ คือ
1. การเคลื่อนไหวจากจุดหนึ่งไปยังจุดหนึ่ง (translation or linear motion) คือ การที่วัตถุหรือร่างกายย้ายตำแหน่งจากจุดหนึ่งไปยังอีกจุดหนึ่ง อาจเป็นแนวตรง แนวเส้นโค้ง หรือแนวเส้นตรงผสมเส้นโค้ง
2. การเคลื่อนไหวโดยการหมุน (rotation or angular motion) คือ การเคลื่อนไหวรอบจุดศูนย์กลางของการหมุนหรือจุดศูนย์กลางของการเคลื่อนไหวจุดหนึ่ง แบ่งได้ 2 แบบ คือ
1) การเคลื่อนไหวแบบหมุนในลักษณะที่จุดศูนย์กลางของการหมุนอยู่นอกแกนกลางของวัตถุ เรียกว่า “angular motion” เช่น การเล่นบาร์เดี่ยวในกีฬายิมนาสติก
2) การเคลื่อนไหวแบบหมุนในลักษณะที่จุดศูนย์กลางของการหมุนข้ามหรือซ้อนอยู่บนแกนกลางของการเคลื่อนไหวนั้นพอดี เรียกว่า “rotation motion” เช่น การเอี้ยวตัวโดยไม่เอนลำตัว
3. การเคลื่อนไหวทั้งสองแบบร่วมกัน (combine motion) เช่น คนถีบจักรยาน ลำตัว แขน ศีรษะ จะเคลื่อนจากจุดหนึ่งไปอีกจุดหนึ่ง คือ เคลื่อนไปแนวเดียวกัน
การออกกำลังกายด้วยกิจกรรมกายบริหาร
จุดประสงค์หลัก คือ เพื่อเตรียมความพร้อมของร่างกายก่อนที่จะปฏิบัติกิจกรรม (warm–up) หรือนำมาผ่อนคลายกล้ามเนื้อ (cool–down)
หลักปฏิบัติเกี่ยวกับการออกกำลังกายด้วยกิจกรรมกายบริหาร
1. ผ่อนคลายจิตใจก่อนปฏิบัติกิจกรรมกายบริหาร เพื่อให้เกิดสมาธิ
2. เริ่มจากรูปแบบกายบริหารที่เบาไปสู่รูปแบบกายบริหารที่หนักขึ้น โดยยืดหรือเหยียดกล้ามเนื้ออย่างช้า ๆ
3. ขณะปฏิบัติกิจกรรมในแต่ละท่า ไม่ควรกลั้นหายใจ เพราะอาจขาดออกซิเจนไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย และการนับจะช่วยให้รักษาช่วงจังหวะของการบริหารกายได้
4. กายบริหารต้องปฏิบัติอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยเสริมสมรรถภาพทางกายให้มีพัฒนาการที่ดีขึ้น
5. ควรปฏิบัติกิจกรรมกายบริหารด้วยท่าทางรูปแบบต่าง ๆ ไม่ควรบริหารด้วยท่าใดท่าหนึ่งเฉพาะ
การจัดการท่าทางเบื้องต้นในการปฏิบัติกิจกรรมกายบริหาร
การยืดและเหยียดกล้ามเนื้อ (stretching) เป็นการจัดการท่าทางเบื้องต้นเพื่อเตรียมพร้อมในการปฏิบัติกิจกรรมที่มีความหนักมากขึ้น
ประเภทและรูปแบบการฝึกกิจกรรมกายบริหาร
แบ่งได้ 4 ประเภท คือ
1. การฝึกกายบริหารแบบมือเปล่า (non–equipment exercise)
2. การฝึกกายบริหารแบบหมุนเวียน (circuit exercise)
3. การฝึกกายบริหารแบบเกร็งกล้ามเนื้อ (isometric exercise)
4. การฝึกกายบริหารแบบยกน้ำหนัก (weight exercise)
กิจกรรมนันทนาการกับการพัฒนาคุณภาพชีวิต
การตัดสินใจในการเลือกกิจกรรมนันทนาการ ต้องคำนึงถึงองค์ประกอบต่าง ๆ เช่น ความสนใจ ความถนัด ความปลอดภัย สภาพร่างกาย ความเหมาะสมกับเพศและวัย ฐานะ ประเพณีและศีลธรรม รวมถึงควร เลือกกิจกรรมหลาย ๆ อย่าง ควรสนใจกิจกรรมอื่น ๆ ด้วย เพื่อจะได้เกิดการพัฒนาทักษะที่หลากหลาย
กีฬาเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต
กีฬากระบี่ เป็นกีฬาการต่อสู้ป้องกันตัวดั้งเดิมของไทย ซึ่งดัดแปลงมาจากรูปแบบการรบสมัยโบราณ มีทักษะที่สำคัญ คือ ทักษะการรำซึ่งแบ่งออกเป็น 12 ท่าไม้รำ ทักษะการเตรียมต่อสู้ และทักษะการต่อสู้
กีฬาบาสเกตบอล เป็นกีฬาประจำชาติของสหรัฐอเมริกา จัดเป็นกีฬาประเภททีม ประกอบด้วยผู้เล่นฝ่ายละ 5 คน มีจุดมุ่งหมายนำลูกบาสเกตบอลโยนลงห่วงประตูของฝ่ายตรงข้าม และป้องกันไม่ให้อีกฝ่ายครอบครองบอลทำคะแนน ทักษะที่สำคัญคือ ทักษะพื้นฐานในการเคลื่อนที่ ทักษะพื้นฐานในการหยุด ทักษะการครอบครองบอล ทักษะการส่งลูกบาสเกตบอล ทักษะการรับและการเลี้ยงลูกบาสเกตบอล รวมถึงทักษะการยิงประตูบาสเก็ตบอล
คำสำคัญ วิทยาศาสตร์การเคลื่อนไหว การขว้างจักร การกระโดดสูง การพุ่งแหลน กายบริหาร การออกกำลังกาย การยืดและเหยียดกล้ามเนื้อ กายบริหารแบบมือเปล่า กายบริหารแบบหมุนเวียน กายบริหารแบบเกร็งกล้ามเนื้อ กายบริหารแบบยกน้ำหนัก กิจกรรมนันทนาการ กีฬากระบี่ กีฬาบาสเกตบอล
แหล่งที่มาของเนื้อหา : สำนักพิมพ์วัฒนาพานิช www.wpp.co.th