เราทราบกันดีอยู่แล้วว่าปอดทำหน้าที่แลกเปลี่ยนก๊าซ ระหว่างก๊าซออกซิเจนกับคาร์บอนไดออกไซด์ แต่จากงานวิจัยใหม่ในหนูทดลอง นักวิจัยพบว่า นอกจากจะทำหน้าที่แลกเปลี่ยนก๊าซแล้ว ปอดยังทำหน้าที่สร้างเกล็ดเลือด และฟื้นฟูไขกระดูกได้ด้วย ซึ่งคาดว่าความรู้ใหม่นี้จะเป็นประโยชน์กับผู้ป่วยที่มีภาวะเกล็ดเลือดต่ำในอนาคต

โดยงานวิจัยนี้เป็นการศึกษาในหนูทดลองที่มีการตัดต่อพันธุกรรม ซึ่งทำให้เกล็ดเลือดมีลักษณะเรืองแสงสีเขียว ทีมนักวิจัยใช้กล้องจุลทรรศน์ส่องดูระบบหลอดเลือดปอดของหนูทดลอง และพวกเขาสังเกตเห็นเกล็ดเลือดจำนวนมากถูกผลิตขึ้นมาจากเซลล์เมกะคาริโอไซต์ (Megakaryocytes) ในหลอดเลือดภายในปอด

แม้ว่าเซลล์เมกะคาริโอไซต์นี้จะเคยถูกพบมาแล้วในปอด แต่ก็ไม่มีใครคาดคิดว่ามันจะทำหน้าที่สร้างเกล็ดเลือดด้วย ทั้งยังสามารถสร้างได้เป็นจำนวนมากถึง 10 ล้านเกล็ดต่อชั่วโมง และในปริมาณที่มากกว่าครึ่งหนึ่งของเกล็ดเลือดที่มีในร่างกาย จากแต่เดิมที่เราคิดว่าเกล็ดเลือดส่วนใหญ่ถูกผลิตมาจากเซลล์เมกะคาริโอไซต์ที่อยู่ในไขกระดูกเป็นหลัก

นอกจากนี้ ในการศึกษาต่อไป ทีมนักวิจัยยังได้ทำการปลูกถ่ายปอดจากหนูปกติไปยังหนูทดลองที่มีสารเรืองแสงอยู่ในเซลล์เมกะคาริโอไซต์ เมื่อทำเช่นนี้เซลล์เมกะคาริโอไซต์ที่ปอดซึ่งเพิ่งถูกปลูกถ่ายลงไปใหม่ก็ไม่น่าจะเรืองแสงได้ แต่พวกเขากลับสังเกตเห็นว่าเซลล์เมกะคาริโอไซต์ในหลอดเลือดในปอดของหนูที่รับการปลูกถ่ายปอดเกิดการเรืองแสงขึ้น สิ่งนี้ชี้ให้เห็นว่า เซลล์เมกะคาริโอไซต์ที่ผลิตเกล็ดเลือดในปอดนั้นอาจจะถูกสร้างมาจากไขกระดูก และเคลื่อนย้ายไปยังปอด

การที่เซลล์เมกะคาริโอไซต์เคลื่อนย้ายจากไขกระดูกไปยังปอดเพื่อผลิตเกล็ดเลือดนั้น อาจเป็นไปได้ว่าเพราะที่ปอดมีความเหมาะสมต่อการผลิตเกล็ดเลือด หรือเพราะมีอะไรบางอย่างที่่มีส่วนเกี่ยวข้องแต่เรายังไม่มีความรู้เกี่ยวกับมัน

นักวิจัยได้ทำการทดลองอื่น ๆ เพิ่มเติม โดยปลูกถ่ายเซลล์เมกะคาริโอไซต์ที่เรืองแสงได้ของหนูที่มีสุขภาพดีลงในหนูกลายพันธุ์ที่ไขกระดูกมีความเสียหายและมีภาวะเกล็ดเลือดต่ำ พวกเขาพบว่า การปลูกถ่ายนี้ทำให้เกิดการผลิตเกล็ดเลือดเรืองแสงจำนวนมากในหนูกลายพันธุ์ นั่นหมายความว่าเซลล์เมกะริโอไซต์เรืองแสงถูกสร้างขึ้นจากปอดที่รับการปลูกถ่ายได้อย่างรวดเร็ว และเดินทางไปยังไขกระดูกที่เสียหาย พร้อมทั้งร่วมสร้างเกล็ดเลือด รวมถึงระบบภูมิคุ้มกันเ ช่น นูโทรฟิล (Neutrophil) บีเซลล์ (B cell) และทีเซลล์ (T  cell)

ทีมนักวิจัยสรุปได้ว่าปอดจากหนูสุขภาพดีที่ถูกปลูกถ่ายลงในหนูกลายพันธุ์ มีบทบาทเกี่ยวกับเลือด และสามารถซ่อมแซมไขกระดูกที่เสียหายให้กลับมาทำงานและผลิตส่วนประกอบของเลือดได้ใหม่ จึงทำให้ค่าเกล็ดเลือดของหนูกลายพันธุ์กลับมาอยู่ในระดับปกติอย่างรวดเร็ว

การค้นพบครั้งนี้มีความสำคัญอย่างมาก เพราะสิ่งที่พบและสังเกตเห็นได้ในหนูทดลอง แสดงให้เห็นชัดเจนว่า ปอดอาจจะมีบทบาทสำคัญในการสร้างเกล็ดเลือดในมนุษย์เช่นกัน และมันจะเป็นประโยชน์ต่อความเข้าใจเกี่ยวกับโรคในผู้ป่วยที่มีภาวะเกล็ดเลือดต่ำ ซึ่งเสี่ยงต่ออาการเลือดไหลไม่หยุดได้