Home > Knowledge > เด็กเล็ก (2-6 ปี)

3 เทคนิคสร้างวินัยให้เด็กได้โดยไม่ต้องตี

Posted By ณัฏฐณี สุขปรีดี | 28 ส.ค. 60

3,730 Views

Favorite

เมื่อลูกเริ่มดื้อหรือทำพฤติกรรมที่ไม่ถูกต้องเหมาะสม ปฏิกิริยาแรก ๆ ของพ่อแม่ที่มักจะทำโดยที่รู้หรือไม่รู้ตัว มักจะหนีไม่พ้นการดุด่าว่ากล่าว การตำหนิติเตียน หรือแม้แต่การลงโทษด้วยการทำร้ายร่างกาย

การทำโทษหรือการตำหนิเหล่านี้ บ้างก็เล็กน้อย บ้างก็ใหญ่โตจนลุกลามกลายเป็นการปะทะกันระหว่างเรากับลูก หากคุณพ่อคุณแม่ทำไปด้วยอารมณ์ อาจส่งผลต่อการสอนวินัย ทำให้เด็กไม่เข้าใจความผิดที่แท้จริงของตน และอาจทำให้เกิดปัญหาด้านความสัมพันธ์ตามมาอีกด้วยนะคะ

วันนี้ ครูพิมจึงมีเทคนิคดี ๆ ในการสร้างวินัยเชิงบวกมาให้คุณพ่อคุณแม่ได้นำไปปรับใช้กันตามความสะดวกของแต่ละบ้าน และตามสถานการณ์ที่เกิดขึ้น และยังเป็นเทคนิคที่ช่วยกระชับความสัมพันธ์ระหว่างคุณกับลูกได้อีกด้วยค่ะ

วิธีการ

1. ให้ความสนใจกับลูกก่อน

โดยปกติแล้ว เด็กที่ทำพฤติกรรมไม่ดีส่วนใหญ่ มักมาจากการเกิดปัญหาภายในจิตใจ หรือมีความคับข้องใจบางอย่าง ดังนั้น สิ่งที่เราควรจะทำเป็นอันดับแรก ก็คือการให้ความสนใจลูก และพยายามสื่อสารให้เข้าใจถึงสิ่งที่เกิดขึ้นในใจลูก ไม่ใช่พฤติกรรมที่ลูกทำ (ซึ่งแน่นอนว่าเป็นพฤติกรรมที่ทำเพื่ออยากได้ความสนใจจากคุณ) แต่เมื่อเรามุ่งความสนใจมาที่ตัวลูก ลูกมีจะท่าทีหรือพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปในทันทีค่ะ เพราะเขาเองก็ไม่ได้อยากจะทำพฤติกรรมที่ไม่ดีนั้น เพียงแต่ไม่รู้ว่าจะต้องแสดงออกถึงความรู้สึกภายในใจอย่างไรเท่านั้นเอง

2. ปรับอารมณ์ลูกให้เย็นลง แทนการทำให้ร้อนขึ้น

การปะทะกันด้วยอารมณ์ ไม่เพียงแต่จะทำให้สถานการณ์เลวร้ายลงเท่านั้น แต่เด็กเองจะซึมซับวิธีการแสดงออกของคุณไปเป็นตัวตนของเขา การใช้เสียงดังและท่าทางที่ขึงขังนั้น นอกจากจะไม่ทำให้ลูกรู้สึกกลัวหรือหยุดพฤติกรรมเท่านั้น แต่หลาย ๆ ครั้ง ยังกลับเป็นเหมือนการจุดไฟให้ลูกยิ่งต่อต้านและดื้อมากขึ้น ดังนั้น การใช้น้ำเย็นเข้าลูบ จึงเป็นทางออกที่ดีกว่าค่ะ

3. สอนลูกด้วยความจริงจัง แต่ไม่ใส่อารมณ์

การอธิบายหรือสอนให้เด็กมีวินัยนั้น หัวใจสำคัญคือความจริงจังในการสอน และการใช้กฎที่เราตั้งขึ้นนั่นเองค่ะ หลาย ๆ ครั้งที่พ่อแม่อาจเข้าใจผิด คิดว่าการสอนด้วยน้ำเสียงดุดัน การข่มขู่ การลงโทษด้วยวิธีรุนแรง จะทำให้เด็กจำและมีวินัยมากขึ้น แต่ในระยะยาวนั้น วิธีการเหล่านี้มักไม่ได้ผล และอาจส่งผลต่อความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างคุณและลูกได้

เทคนิคที่ดีกว่าที่ครูพิมอยากจะแนะนำก็คือ การสอนลูกด้วยเหตุผล ใช้สีหน้าและน้ำเสียงที่จริงจัง แต่ยังแสดงออกถึงความรักและเจตนาที่ดีกับลูก เมื่อตั้งกฎหรือกติกาใด ๆ ก็ควรยึดมั่นในกติกานั้น อาจมีการยืดหยุ่นได้ตามความเหมาะสม แต่ควรให้เด็กได้มีส่วนร่วมในการกำหนดข้อตกลงนั้น ๆ ด้วย วิธีนี้ จะทำให้เด็กควบคุมตัวเองและยอมรับผลของการกระทำของตัวเองได้มากขึ้น เพราะเกิดจากวิธีการที่เป็นประชาธิปไตย และไม่ไร้เหตุผลนั่นเองค่ะ

การเลี้ยงลูกให้มีวินัย ไม่มีเคล็ดลับอะไรที่ดีไปกว่าการที่ผู้เลี้ยงเองฝึกฝนวินัยนั้นไปพร้อม ๆ กับเด็กด้วยนั่นเองค่ะ และที่สำคัญไปกว่าวินัย ก็คือการให้ความรักความเอาใจใส่ลูกอย่างถูกวิธี ซึ่งจะทำให้เด็กมีแนวโน้มที่จะมีพฤติกรรมที่ดีด้วยตัวเอง เพราะโดยเนื้อแท้แล้ว ครูพิมเชื่อว่าไม่มีเด็กคนไหนที่อยากจะเป็นเด็กไม่ดีในสายตาพ่อแม่หรอกค่ะ

ครูพิม ณัฏฐณี สุขปรีดี

นักจิตวิทยาผู้เชี่ยวชาญด้านการพัฒนาศักยภาพเด็กเล็กและการเลี้ยงลูกเชิงบวก

Facebook.com/PimAndChildren

เว็บไซต์ทรูปลูกปัญญาดอทคอมเป็นเพียงผู้ให้บริการพื้นที่เผยแพร่ความรู้เพื่อประโยชน์ของสังคม ข้อความและรูปภาพที่ปรากฏในบทความเป็นการเผยแพร่โดยผู้ใช้งาน หากพบเห็นข้อความและรูปภาพที่ไม่เหมาะสมหรือละเมิดลิขสิทธิ์ กรุณาแจ้งผู้ดูแลระบบเพื่อดำเนินการต่อไป