ในปัจจุบันพ่อแม่ยุคใหม่นิยมให้ลูกใส่ผ้าอ้อมสำเร็จรูปตั้งแต่เกิด และใส่ตลอด 24 ชั่วโมง เพื่อความสะดวกสบายทั้งต่อคุณพ่อคุณแม่และตัวเด็ก บางครอบครัวให้เด็กใส่จนถึงอายุ 3-4 ขวบ ซึ่งการใส่ผ้าอ้อมสำเร็จรูปให้เด็กนานมากจนเกินไปนั้น อาจทำให้ระบบการควบคุมการขับถ่ายของเด็กล่าช้าได้

มีเด็กหลายคนมีอาการติดผ้าอ้อมสำเร็จรูป ไม่สามารถขับถ่ายได้ถ้าไม่มีผ้าอ้อมสำเร็จรูป เพราะเคยชินกับการเปียกแฉะและการมีอะไรมารองรับไว้เวลาขับถ่าย บางคนจึงเลือกที่จะกลั้นเอาไว้จนทำให้เกิดอาการท้องผูก ซึ่งหากปล่อยให้ลูกกลั้นการขับถ่ายไว้บ่อยครั้ง อาจทำให้เกิดปัญหาเรื่องการขับถ่ายได้ในระยะยาว ดังนั้นคุณพ่อคุณแม่จึงต้องฝึกให้ลูกรู้จักควบคุมการขับถ่ายให้ถูกต้องเหมาะสมตั้งแต่ยังเล็ก เพื่อสุขอนามัยที่ดีของตัวเด็กเองต่อไปในอนาคต

 

วิธีการ

1. ให้ลูกค่อย ๆ เลิกใส่ผ้าอ้อมสำเร็จรูป

ซึ่งควรจะให้ลูกเลิกใส่เมื่อเด็กสามารถบอกและสื่อสารว่าต้องการขับถ่ายได้ โดยส่วนใหญ่แล้วคือช่วงอายุตั้งแต่ 1 ขวบครึ่งหรือ 2 ขวบ แต่เด็กบางคนก็ต้องการเวลานานกว่านั้น ให้คุณพ่อคุณแม่ลองสังเกตจากความพร้อมทางด้านร่างกายและจิตใจของลูก เช่น เดินไปที่ห้องน้ำเองเวลาจะขับถ่าย สามารถถอดกางเกงเองได้ เริ่มแสดงให้รู้ว่ารำคาญและอยากให้เปลี่ยนผ้าอ้อมสำเร็จรูปให้ หรือสังเกตจากผ้าอ้อมสำเร็จรูปที่ลูกใส่ หากไม่เปียกเลยนาน 2 ชั่วโมง หรือนอนหลับยาวตลอดคืนโดยไม่ปัสสาวะใส่ผ้าอ้อมสำเร็จรูปเลย แสดงว่าเขาสามารถควบคุมกล้ามเนื้อในการกลั้นได้แล้ว

2. ฝึกให้ลูกบอกเมื่อต้องการขับถ่าย

อาจให้ลูกใช้คำพูดง่าย ๆ เช่น ฉี่หรืออึ หรือเป็นรหัสลับระหว่างกัน เด็กบางคนอาจยังพูดไม่ได้ก็ใช้ภาษากายแทน เช่น เอามือจับที่ท้องน้อยแล้วมองหน้าคุณพ่อคุณแม่ นี่ก็เป็นการสื่อสารอีกลักษณะหนึ่งว่าปวดปัสสาวะและอุจจาระ ซึ่งเมื่อลูกสามารถสื่อสารได้แล้ว คุณพ่อคุณแม่ต้องรีบตอบสนอง โดยการพาเขาไปทำธุระทันที และควรพูดชมเชย ซึ่งจะทำให้เด็กได้เรียนรู้ว่าการที่ได้บอกพ่อแม่เรื่องขับถ่ายเป็นสิ่งที่ดีและถูกต้อง

3. ฝึกให้ลูกรู้จักการขับถ่ายให้เป็นเวลา

เริ่มจากการนั่งกระโถน โดยเลือกกระโถนที่นั่งสบาย สีสันสวยงาม ให้ลูกนั่งตามเวลา โดยขั้นแรกอาจให้นั่งเฉย ๆ ยังไม่ต้องถ่าย เมื่อลูกมานั่งก็ให้รางวัล ให้คำชม หรือให้ขนมที่ชอบ และอีก 1-2 สัปดาห์ ก็เพิ่มเงื่อนไขขึ้นเป็นนั่งแล้วต้องถ่ายด้วยถึงให้รางวัล พยายามให้นั่งประจำจนลูกเริ่มถ่ายตามเวลา แต่ในเด็กหลายคน อาจจะยังถ่ายไม่เป็นเวลาบ้าง ก็ไม่เป็นไร ถือว่าเป็นการทดลองฝึกสุขลักษณะที่ดีในการขับถ่ายให้ลูก

4. หาหนังสือนิทานหรือการ์ตูนที่เกี่ยวกับการขับถ่ายมาเล่าให้ลูกฟัง

หรือคุณแม่อาจจะแต่งเรื่องสนุก ๆ เกี่ยวกับการผจญภัยในห้องน้ำ เพื่อให้ลูกรู้สึกว่าการขับถ่ายเป็นเรื่องสนุกสนาน เพราะเด็กอาจจะยังไม่เข้าใจระบบต่าง ๆ เกี่ยวกับร่างกายของตัวเอง คุณพ่อคุณแม่จึงต้องคอยแนะนำและอธิบายเพื่อให้เขาค่อย ๆ เรียนรู้

5. ในกรณีที่ลูกชอบกลั้นอุจาระบ่อย ๆ จนท้องผูกรุนแรง

หรืออุจจาระเล็ดเปื้อนกางเกง  ควรปรึกษาแพทย์ ไม่ควรสวนอุจจาระหรือหาซื้อยาระบายมากินเอง เพราะลูกอาจมีปัญหาอื่นแทรกซ้อน เช่น อาจมีความผิดปกติเกี่ยวกับโรคทางลำไส้ อุจจาระมีการอุดตัน รวมถึงบางคนอาจมีปัญหาจิตใจซ่อนอยู่ แพทย์อาจต้องตรวจ ประเมิน พิจารณา และให้การรักษาตามความเหมาะสม ซึ่งจะสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของเด็กได้ในที่สุด

คุณพ่อคุณแม่ควรฝึกให้ลูกรู้จักควบคุมการขับถ่าย ด้วยความความเข้าใจในตัวลูกแบบค่อยเป็นค่อยไป โดยต้องเป็นไปอย่างเหมาะสมตามวัยและความพร้อมของลูก ไม่บังคับจนลูกเกิดความเครียด หรือกลัว ซึ่งอาจมีผลกระทบต่อพฤติกรรมและเกิดปัญหาทางด้านจิตใจต่อไปเมื่อโตขึ้นได้